Czym jest kandydoza? Rodzaje i przyczyny jej powstania

Kandydoza to inaczej drożdżyca. To zakażenie wywołane przez grzyby z rodzaju Candida. Choć są one naturalnym składnikiem flory większości ludzi, w zbyt dużej ilości stanowią problem zdrowotny. Sprawdź, jakie czynniki predysponują do powstania kandydozy. Poznaj rodzaje kandydozy oraz jej charakterystyczne objawy.

Czym jest kandydoza?

Kandydoza to rodzaj grzybicyLink otwiera się w nowej karcie. Wywołują ją najczęściej grzyby z rodzaju Candida, a znanych jest około 200 gatunków. Spośród nich 15 określono jako chorobotwórcze dla człowieka. Szczególnie groźny jest gatunek Candida albicans, czyli bielnik biały. Potocznie grzyby te nazywane są drożdżakami, a wywołane przez nie zakażenia – drożdżycą. Specjaliści podkreślają, że grzyb ten występuje u 40–80% ludzi jako składnik naturalnej flory organizmu. W normalnych warunkach nie powoduje kłopotów ze zdrowiem. W sprzyjających mu okolicznościach natomiast namnaża się nadmiernie i powoduje kandydozę.

Kandydozie sprzyjają przede wszystkim:

• zaburzenia hormonalne,

• niedobory witaminowe, a zwłaszcza witamin z grupy B,

• mikrourazy i maceracja skóry, 

• otyłość, 

• cukrzyca, 

• choroby autoimmunologiczne,

• schorzenia przebiegające z obniżeniem odporności, przyjmowanie leków obniżających odporność (np. steroidy, leki immunosupresyjne),

• stosowanie antybiotyków (wyniszczają florę bakteryjną organizmu),

• alkoholizm,

• zaniedbania higieniczne,

• stan po rozległych zabiegach operacyjnych, ciężkich oparzeniach, 

• wentylowanie mechanicznie, cewnikowanie,

• dieta bogata w cukry (są doskonałą pożywką dla grzybów).

Jakie są rodzaje kandydozy?

Najpopularniejszy podział kandydozy obejmuje zakażenia:

• uogólnione – dotyczące różnych tkanek i narządów (skrajną postacią jest sepsa grzybicza wywołana przez Candida),

• układowe – dotyczące konkretnego narządu, 

• powierzchowne – obejmujące skórę i błony śluzowe.

Wyróżnia się ponadto kandydozę:

• błony śluzowej – zakażenie jamy ustnej, języka, gardła, narządów płciowych, przełyku, przewodu pokarmowego itp.,

• skóry,

• głęboką – zakażenie narządów wewnętrznych, np. zapalenie opon mózgowych wywołane przez Candida, zapalenie wsierdzia wywołane przez Candida, kandydozę płuca, śledziony czy nerki.

Jak widzisz, kandydoza rozwinąć może się w dowolnej lokalizacji. Najczęściej rozpoznawana jest jednak kandydoza jamy ustnej, skóry i grzybica paznokciLink otwiera się w nowej karcie oraz sromu i pochwy.

Objawy chorobowe kandydozy 

Objawy kandydozy są różne w zależności od lokalizacji zakażenia. Oto krótka charakterystyka wybranych postaci:

kandydoza skóry 

• ogniska zapalne wyraźnie odgraniczone od skóry zdrowej, sączące, nierzadko pokryte białawym nalotem, 

• nieprzyjemny zapach skóry, 

• wzmożone łuszczenie się jej, 

• sączące zmiany rumieniowe, 

• bolesne popękania z maceracją naskórka, 

• najczęściej dotyczy fałdów skórnych (pachowe, pachwinowe, brzuszne, szpara międzypośladkowa), okolicy pieluszkowej u niemowląt, przestrzeni między palcami rąk, rzadziej stóp;

kandydoza jamy ustnej 

• biały nalot na podniebieniu, języku, wewnętrznej stronie policzków i dziąsłach, 

• uczucie suchości lub pieczenia w jamie ustnej, 

• odczuwanie nieprzyjemnego smaku w ustach, 

• bolesne pęknięcia w kącikach ust, 

• ból podczas połykania, 

• zaczerwienienie jamy ustnej, 

• swędzenie skóry wokół ust;

kandydoza żołądka i jelit

• ból brzucha, 

• biegunki lub zaparcia, 

• wzdęcia, 

• gazy, 

• mdłości, 

• wymioty, 

• uczucie pełności, 

• nieprzyjemny zapach z ust, 

• spadek masy ciała, 

• krwawienia z przewodu pokarmowego, 

• owrzodzenia, rzadziej powierzchowne nadżerki błony śluzowej;

kandydoza pochwy i sromu

• uporczywy świąd oraz podrażnienie pochwy i sromu, 

• zaczerwienienie i obrzęk okolic intymnych, 

• obfita biała, bezwonna wydzielina z pochwy o wyglądzie twarogu, 

• niekiedy uczucie pieczenia i dyskomfort, zwłaszcza podczas stosunku, podczas oddawania moczu i w czasie kąpieli.

Jeśli masz objawy mogące wskazywać na kandydozę to zgłoś się do lekarza podstawowej opieki zdrowotnej a w przypadku objawów w okolicach intymnych – do ginekologa.

Jak leczyć kandydozę?

Kandydoza wymaga leczenia. Lekarz dostosuje terapię do Twoich potrzeb i aktualnego stanu. Najczęściej leczenie polega na stosowaniu miejscowych preparatów przeciwgrzybiczych. W przypadku kandydozy paznokci są to specjalne lakiery lub sztyfty, grzybicy miejsc intymnychLink otwiera się w nowej karcie – globulki, przy zakażeniach skóry – kremy, maści, kandydozy jamy ustnej – płukanki, zawiesiny do inhalacji i pędzlowania. Jeśli leczenie miejscowe nie przynosi oczekiwanych rezultatów, przy długotrwałym zakażeniu lub nasileniu zmian chorobowych wskazana jest terapia ogólna. Do najczęściej stosowanych leków przeciwgrzybiczych należą: ketokonazol, nystatyna, amfoterycyna B, natamycyna, itrakonazol, flukonazol i terbinafina.

Pamiętaj, że leczenie kandydozy to długotrwały proces, którego nie należy przerywać przedwcześnie, może się ona bowiem rozprzestrzenić się na inne narządy. Przed rozpoczęciem leczenia lekarz potwierdzi rozpoznanie kandydozy – skieruje Cię na badanie mikrobiologiczne wraz z określeniem gatunku grzyba oraz jego lekowrażliwości. Zanim rozpoczniesz leczenie, wyeliminuj czynniki sprzyjające zakażeniu.

• Zobacz także: Jak zapobiegać grzybicy?Link otwiera się w nowej karcie

Wspomagającą rolę odgrywa przestrzeganie zasad higieny, stosowanie probiotyków (produktów zawierających bakterie o dobroczynnym wpływie na florę bakteryjną organizmu), odpowiednia dieta. Po konsultacji z lekarzem możesz zastosować też wcierki z oleju z

oregano w skórę i płytkę paznokcia, okłady z octu jabłkowego na kandydozę skóry, płukankę z wody utlenionej i sody oczyszczonej czy płukankę z olejkiem z drzewa herbacianego na kandydozę jamy ustnej.

Źródła:

1. A. Kurnatowska, P. Kurnatowski, Mykologia medyczna, Edra Urban & Partner, Wrocław 2018.

2. B. Petkowicz, M. Skiba-Tatarska, J. Wysokińska-Miszczuk, Kandydoza jamy ustnej, „Gerontologia Polska” 2006, t. 14, nr 4, s. 160–164.

3. P. Rogalski, Kandydoza przewodu pokarmowego — fakty i mity, „Gastroenterologia Kliniczna” 2010, t. 2, nr 3, s. 87–97.

Powyższy materiał ma wyłącznie charakter edukacyjno-informacyjny, nie jest poradą lekarską i nie zastępuje konsultacji z lekarzem. Przed zastosowaniem się do wskazówek lub informacji o charakterze specjalistycznym zawartych na stronie zdrowie.nn.pl należy skonsultować ich treść z lekarzem. Zdrowie.nn.pl dokłada najwyższych starań, aby treść publikowanych materiałów była najlepszej jakości, ale nie ponosi odpowiedzialności za ich zastosowanie bez konsultacji z lekarzem.