Badanie PET – co to za badanie? Jakie są wskazania i co wykrywa?

Pozytonowa tomografia emisyjna, znana też jako PET, to nowoczesna metoda obrazowania. W największym stopniu wykorzystywana jest w onkologii, kardiologii i neurologii. Sprawdź, na czym polega to badanie i jak należy się do niego przygotować.

Co to jest badanie PET?

Badanie PET, czyli pozytonowa tomografia emisyjna, jest badaniem z dziedziny medycyny nuklearnej. To nowoczesna, nieinwazyjna metoda obrazowania. Obrazuje procesy życiowe na poziomie komórkowym. W ten sposób możliwe staje się przeanalizowanie metabolizmu komórek, a ten różni się między komórkami chorobowymi a zdrowymi. Organizm uzyskuje energię zwłaszcza ze spalania cukrów, stąd też w badaniu PET stosuje się głównie radiofarmaceutyki w formie glukozy znakowanej izotopem. Preparat podawany jest w formie zastrzyku. Skupia się tam, gdzie komórki potrzebują go najbardziej, czyli w komórkach patologicznie zmienionych. Wymagają one więcej glukozy i dlatego gromadzą izotop. Obrazowanie pozytonowe opiera się w związku z tym na stwierdzeniu podwyższonego metabolizmu glukozy w chorych komórkach.

Na czym polega badanie PET?

W badaniu PET, w odróżnieniu od innych badań obrazowych, które opierają swoje działanie na zewnętrznym źródle promieniowania, rejestruje się promieniowanie, które powstaje w czasie anihilacji, czyli całkowitej destrukcji pozytonów (to specjalny rodzaj cząsteczek, zwanych też antyelektronami). Ich źródłem jest substancja promieniotwórcza, która podana zostaje osobie badanej. Zawarte są w niej izotopy (odmienne postaci atomów pierwiastka chemicznego), charakteryzujące się krótkim czasem rozpadu. Z jednej strony ma to swoje zalety, bo większość promieniowania powstaje w czasie samego badania, dzięki czemu ryzyko uszkodzeń tkanek jest ograniczone. Z drugiej strony wiąże się ze sporymi kosztami, wynikającymi z konieczności zastosowania cyklotronu. To urządzenie, które – najprościej mówiąc – przyspiesza ruch cząsteczek. Podczas rozpadu pozytony zderzają się z zawartymi w ciele elektronami, czyli z cząsteczkami o ładunku ujemnym. Dochodzi wówczas do powstania tzw. fotonów. To one odbierane są przez detektory, czyli urządzenia rejestrujące, które mają najczęściej postać pierścienia. Informacje te zapisywane są na dysku komputera i stają się podstawą do stworzenia obrazów – przekrojów ciała.

• Dowiedz się, jak zapobiegać chorobom układu krążenia i kiedy warto udać się do kardiologaLink otwiera się w nowej karcie.

Jak przygotować się do badania PET?

Pozytonowa emisyjna tomografia komputerowa wymaga specjalnego przygotowania. W dniu poprzedzającym badanie nie spożywaj napojów zawierających kofeinę, czyli kawy, herbaty, coli, napojów gazowanych i słodzonych. Nie wolno Ci też palić papierosów i podejmować intensywnego wysiłku fizycznego. Przedyskutuj z lekarzem kierującym na badanie kwestię przyjmowania leków w dniu badania. Na 5 godzin przed badaniem powstrzymaj się od spożywania posiłków. Dozwolone jest przez ten czas picie niegazowanej wody mineralnej.

Na badanie PET ubierz się luźno. Nie zakładaj elementów garderoby, które krępowałyby Ci ruchy. Pamiętaj, że nie możesz mieć przy sobie metalowych przedmiotów. Zrezygnuj w tym dniu z biżuterii, spinek, pasków z klamrą, usztywnianych biustonoszy itp. Przed badaniem zostaniesz też poproszony o ściągnięcie okularów, protez stomatologicznych czy innych wyjmowanych medycznych akcesoriów. Przez średnio 6 godzin po badaniu unikaj kontaktu z kobietami w ciąży i dziećmi z uwagi na emitowane promieniowanie. Aby szybciej usunąć środek z organizmu, spożywaj duże ilości wody.

• Przeczytaj też: Badania płuc – jakie są rodzaje i jak się przygotwać?Link otwiera się w nowej karcie

Jak przebiega badanie PET?

Przed przystąpieniem do faktycznego badania podany Ci zostanie preparat z glukozą. Zostaniesz umieszczony w zaciemnionym pomieszczeniu, gdzie przez godzinę będziesz leżał. Po tym czasie przejdziesz do właściwego badania. Położysz się z rękoma nad głową na specjalnym stole, który wprowadzony zostanie do urządzenia rejestrującego. W trakcie badania nie możesz się poruszać. Jedyne dozwolone ruchy to przełykanie śliny, mruganie, swobodny oddech. Badanie trwa z reguły do 30 minut. Przez cały ten czas nadzorowane jest przez personel medyczny, który (choć przebywa w innym pomieszczeniu) będzie miał z Tobą kontakt. Cała procedura badania, od pojawienia się w ośrodku do jego opuszczenia, zajmuje 3–4 godziny.

Badanie PET – co wykrywa?

Badanie PET ma bardzo duże zastosowanie. Najczęściej metoda ta wykorzystywana jest w onkologii. Do 90% badań PET wykonuje się z tego typu wskazań. Pozwala wykryć różne rodzaje nowotworówLink otwiera się w nowej karcie, w tym m.in. raka jelita grubego, raka piersi, chłoniaka, raka jajnika, raka macicy, nowotwory w obrębie głowy i szyi. Pozytonowa tomografia emisyjna charakteryzuje się niezwykłą czułością, dzięki czemu jest w stanie wykryć nawet niewielkie zmiany nowotworowe. Dokonuje tego znacznie wcześniej, niż pozwalają na to rezonans magnetyczny czy tomografia komputerowa. To bardzo ważne, bo wykrycie zmian we wczesnej fazie rozwoju daje największe szanse na wyleczenie. Diagnostyka PET pozwala określić, jaki charakter mają zmiany – łagodny czy złośliwy. Umożliwia dokładne zaplanowanie leczenia, bo ocenia rozległość zmian i istnienie ewentualnych przerzutów. Z badania tego korzysta się też przy monitorowaniu postępów wdrożonego leczenia, np. do oceny skuteczności chemioterapii przy ziarnicy, mięsakach tkanek miękkich czy rozpoznawania wznowy choroby, m.in. raka przełyku i jelita grubego.

Poza onkologią pozytonowa tomografia emisyjna jest szeroko wykorzystywana w kardiologii i neurologii. Używa się jej do oceny żywotności serca i pomiaru przepływu krwi. W przypadku neurologii jednym z częstszych wskazań do przeprowadzenia badania jest padaczka. Dzięki niemu można określić położenie ognisk choroby. PET znacznie poszerzyła zakres wiedzy o wielu schorzeniach neurologicznych, jak m.in. choroba Huntingtona, choroba Alzheimera, choroba Parkinsona, schizofrenia.

Źródła:

1. A. Chodorowska, Pozytonowa Tomografia Emisyjna (PET), „Farmacja Polska” 2010, t. 66, nr 2, s. 151–154.

2. B. Małkowski i in., Nowe możliwości diagnostyczne raka stercza i raka nerki za pomocą pozytonowej emisyjnej tomografii i komputerowej tomografii (PET/CT), „Przegląd Urologiczny” 2012, t. 4, nr 74, s. 23–26.

Powyższy materiał ma wyłącznie charakter edukacyjno-informacyjny, nie jest poradą lekarską i nie zastępuje konsultacji z lekarzem. Przed zastosowaniem się do wskazówek lub informacji o charakterze specjalistycznym zawartych na stronie zdrowie.nn.pl należy skonsultować ich treść z lekarzem. Zdrowie.nn.pl dokłada najwyższych starań, aby treść publikowanych materiałów była najlepszej jakości, ale nie ponosi odpowiedzialności za ich zastosowanie bez konsultacji z lekarzem.