Choroby oczu - jakie są? Objawy, zapobieganie i leczenie

Choroby oczu mogą rozwinąć się u dzieci i osób dorosłych. Wiele ze schorzeń ma podłoże genetyczne, a rozwojowi niektórych sprzyjają choroby ogólnoustrojowe. Jak się objawiają schorzenia i jak dbać o wzrok, aby zapobiegać ich rozwojowi?

Jak dbać o higienę narządu wzroku?

Jak poprawić wzrok i zadbać o higienę oczu? Nabycie prawidłowych nawyków dbania o oczy przełoży się na ich zdrową kondycję i może skutecznie zapobiec lub zahamować rozwój wady wzroku i innych schorzeń. Profilaktykę warto zacząć od robienia regularnych przerw w pracy przy komputerze. O odpoczynek należy również dbać w przypadku długotrwałego korzystania ze smartfona i tabletu. Szczególnie szkodliwe dla oczu jest emitowane przez urządzenia światło niebieskie, które niszczy strukturę oka. Dbanie o zdrowy wzrok to również pełnowartościowa i zbilansowana dieta. Pozytywnie na jakość widzenia i kondycję oczu działa sen i czas odpoczynku, który organizm wykorzystuje na regenerację. Należy pamiętać o zabezpieczaniu oczu przed szkodliwym działaniem promieni słonecznych. Po okulary przeciwsłoneczne powinniśmy sięgać przez cały rok, również zimą. Korzystne działanie wspomagające zdrowie oczu to również regularne nawilżanie ich za pomocą kropel. Powinny je stosować osoby pracujące przy komputerze i spędzające długie godziny w klimatyzowanych pomieszczeniach.

Dieta zdrowych oczu

Suchość, uczucie piasku w oczach i zaczerwienienie spojówek może być również skutkiem niewystarczającego wypijania płynów. Nawilżanie organizmu od wewnątrz jest podstawowym warunkiem prawidłowego funkcjonowania narządów, w tym również oczu. Za pomocą dobrze skomponowanej diety możemy wzmacniać wzrok i dbać o zdrową kondycję oczu. W diecie nie może więc zabraknąć składników wspomagających funkcjonowanie narządu wzroku. Niezbędne witaminy na wzrok to m.in.: A, C, D, E i K.Link otwiera się w nowej karcie Wspierają one procesy regeneracji komórek, hamują działanie wolnych rodników, zapobiegają zwyrodnieniu plamki żółtej i chronią przed tzw. kurzą ślepotą. Pozytywne działanie na funkcjonowanie wzroku mają również cynk i luteina. Regularnie spożywane zmniejszają ryzyko rozwoju zaćmy i poprawiają ostrość widzenia.

Choroby oczu

Najpopularniejsze choroby oczu to m.in.:

1. Jęczmień pod okiem i na powiece ma postać niewielkiego guzka z ropną treścią. Powstaje na skutek zakażenia bakteryjnego i sprzyja mu nieodpowiednia higiena. Może ustąpić samoistnie po kilku dniach. W leczeniu stosuje się okłady ocieplające chorobowo zmienione miejsce oraz antybiotyki.

2. Zapalenie spojówek objawia się mocno czerwonymi oczami i świądem. Wraz z rozwojem schorzenia może wystąpić łzawienie lepką wydzieliną. Zapalenie spojówek powstaje na skutek zakażenia wirusowego lub bakteryjnego. Schorzenie utrzymuje się do dwóch tygodni. Najczęściej leczone jest za pomocą środków antyhistaminowych. W zaawansowanej postaci bakteryjnego zapalenia niezbędne jest podanie antybiotyku.

3. Reakcje alergiczne powstają na skutek kontaktu z alergenami - pyłkami, kurzem, sierścią, pleśnią. Alergia objawia się swędzeniem oczu, zaczerwienieniem, łzawieniem, wrażeniem piasku pod powiekami. Często po przebudzeniu występuje opuchlizna górnej powieki.

4. Zespół suchego oka jest uciążliwą dolegliwością, polegającą na czasowym braku zdolności oczu do produkcji potrzebnej ilości łez. Skutkiem jest wysychanie spojówki, co powoduje zaczerwienienie, świąd i pieczenie oczu.

5. Zaćma to schorzenie rozwijające się najczęściej u osób starszych. Charakteryzuje się mętnością spojówki, przez którą widzenie jest zamglone. Wśród przyczyn zaćmy wskazuje się również ubogą dietę, palenie papierosów, uwarunkowania genetyczne i ekspozycję na promieniowanie słoneczne. Leczenie zaćmy jest operacyjne. Występowanie chorób oczu jest uwarunkowane wieloma czynnikami, m.in.: genetyką, wiekiem, brakiem odpowiedniej higieny oczu, występowaniem chorób ogólnoustrojowych.

Objawy zaburzenia widzenia

Pogorszenie wzrokuLink otwiera się w nowej karcie zwykle następuje stopniowo i może wskazywać na różne choroby, zarówno ogólnoustrojowe (cukrzycę, miażdżycę, choroby układu krążenia), jak i rozwijające się wady wzroku. Objawom często towarzyszą ból głowy, konieczność mrużenia oczu i uczucie zmęczenia wzroku. Dolegliwością, która powinna skłonić do wizyty u okulisty, jest rozmazywanie się obrazu z daleka lub bliska. Objaw ten może wskazywać na dwie najpopularniejsze wady wzroku - krótkowzroczność lub dalekowzroczność. Wady wzroku rozwijają się zarówno u dzieci, jak i osób dorosłych. Pojawiające się po 40. roku życia wskazują na tzw. starcze wady wzroku i wynikają ze starzenia się organizmu. Mówimy wówczas o presbiopii. Pojawiające się objawy nie powinny być lekceważone, gdyż mogą prowadzić do pogłębiania się wady lub nieodwracalnych zmian w oku. Przyczyną wady wzroku jest utrata elastyczności i prawidłowego funkcjonowania mięśni akomodacyjnych oczu, które sprzyjają zmianie kształtu soczewki.

Jedną z poważniejszych chorób oczu jest jaskra. Charakterystyczne w jej przebiegu są ciemne obwódki wokół światła i widzenie jak przez dziurkę od klucza. Przyczyną choroby jest wysokie ciśnienie w oku, spowodowane zaburzeniami w produkcji i transporcie cieczy wodnistej. Rozwojowi jaskry sprzyjają stres, niskie ciśnienie tętnicze, częste bóle głowy. Choroba w dużym stopniu jest uwarunkowana genetycznie. Częściej pojawia się u osób z wadą krótkowzroczności, jednak chorują na nią również osoby niemające wad wzroku.

Daltonizm

Daltonizm jest wadą, w której narząd wzroku nie rozpoznaje barwy zielonej i nie rozróżnia od siebie barwy czerwonej, pomarańczowej i żółtej. Przyczyną schorzenia jest nieprawidłowa budowa siatkówki. Daltonizm częściej dotyka mężczyzn. Choroba ma podłoże genetyczne, a za jej rozwój odpowiada gen chromosomu X. Wśród innych przyczyn wskazuje się poważne urazy głowy czy działanie leków. Daltonizm przybiera różne stopnie nasilenia. W zaawansowanym stadium daltonista całkowicie nie odróżnia koloru czerwonego i zielonego. Diagnoza daltonizmu zwykle stawiana jest w wieku dziecięcym podczas testu graficznego. Leczenie polega na stosowaniu specjalnych okularów korygujących kolory i ma ono zastosowanie tylko w łagodnych przypadkach daltonizmu.

Astygmatyzm - najczęściej diagnozowana wada wzroku

Czym jest astygmatyzmLink otwiera się w nowej karcie? To jedna z najczęściej diagnozowanych wad wzrokuLink otwiera się w nowej karcie, która polega na widzeniu obrazu niepunktowego, czyli takiego, w którym niektóre z linii prostych są rozmazane lub niewidoczne. Wada ta powstaje w wyniku zniekształcenia soczewki ocznej. Schorzenie ujawnia się zarówno w wieku dziecięcym, jak i u osób dorosłych. Pojawieniu się astygmatyzmu sprzyjają czynniki genetyczne. Wada objawia się rozmazywaniem się obrazu z dali i bliży. Leczenie astygmatyzmu polega na używaniu okularów korekcyjnych, soczewek kontaktowych. W zaawansowanych przypadkach zaleca się zabieg chirurgiczny.

Akomodacja

AkomodacjaLink otwiera się w nowej karcie oka, nazywana też nastawnością, jest umiejętnością płynnej zmiany ostrości na obraz widziany w oddali lub bliży. Wynika z kształtu soczewki i skurczów mięśnia rzęskowego. W niektórych przypadkach dochodzi jednak do zaburzeń akomodacji, czyli zmian w budowie soczewki. Oko tracące zdolność akomodacji ma trudność w szybkim wyostrzaniu obrazu, poprzez „przerzucanie” patrzenia z bliży w dal. Rozwojowi wady sprzyja wiek. U osób starszych często dochodzi do całkowitego zanikania zdolności akomodacji. Schorzeniu sprzyjają również choroby ogólnoustrojowe, wady wzroku, powikłania chorób wieku dziecięcego, urazy głowy.

Źródła:

1. R.A. Harper, R.C. Allen, Okulistyka, Edra Urban&Partner, 2020.

2. J. Czajkowski, Profilaktyka zdrowotna narządu wzroku, Górnicki, 2020.

Powyższy materiał ma wyłącznie charakter edukacyjno-informacyjny, nie jest poradą lekarską i nie zastępuje konsultacji z lekarzem. Przed zastosowaniem się do wskazówek lub informacji o charakterze specjalistycznym zawartych na stronie zdrowie.nn.pl należy skonsultować ich treść z lekarzem. Zdrowie.nn.pl dokłada najwyższych starań, aby treść publikowanych materiałów była najlepszej jakości, ale nie ponosi odpowiedzialności za ich zastosowanie bez konsultacji z lekarzem.