Czy istnieją medyczne wskazania do wykonywania trójwymiarowego badania ultrasonograficznego?

Ultrasonografia 3D przenosi diagnostykę medyczną na wyższy poziom. USG 3D umożliwia lekarzom dokładniejszą interpretację obrazu dzięki komputerowemu tworzeniu realistycznych trójwymiarowych obrazów narządów.

Ultrasonografia

USGLink otwiera się w nowej karcie, czyli oglądanie narządów wewnętrznych w czasie rzeczywistym, to metoda diagnostyczna, której nie da się przecenić. Jest względnie bezpieczna, nawet dla rozwijających się płodów. Pozwala ocenić struktury w wielu płaszczyznach i z wielu stron, zaobserwować ruch, a tym samym zmierzyć i ocenić funkcję narządów. Dzięki niej można wykonywać badania inwazyjne, takie jak biopsja, czy potwierdzające badania prenatalne (amniopunkcja, biopsja trofoblastu, kordocenteza). Pod kontrolą USG wykonuje się niektóre zabiegi. Pozwala ono na bezpieczne rozpoczęcie procedur fetoskopowych (czyli zabiegów na płodzie, który znajduje się w macicy).

To unikalne wartości badania ultrasonograficznego. W badaniu rezonansu magnetycznego czy tomografii komputerowej lub RTG nie da się uzyskać takich informacji jak przy ultrasonografii. Choć oczywiście nie jest to badanie idealne do zastosowania zawsze. Każde z wyżej wymienionych badań obrazowych ma swoje zalety i wady. 

Jak działa USG? Jak to się dzieje, że możemy oglądać płód czy narządy na ekranie aparatu?

Ultrasonografia (USG) to technika diagnostyczna oparta na zastosowaniu fal dźwiękowychLink otwiera się w nowej karcie o wysokiej częstotliwości, niesłyszalnych dla ludzkiego ucha. Umożliwia wizualizację struktur wewnętrznych przez odbicie fal od powierzchni narządów. 

Jednak zastanawiasz się pewnie, skąd się biorą te fale. 

1. Podczas badania lekarz umieszcza na skórze pacjenta specjalny czujnik zwany sondą USG. Emituje ona fale ultradźwiękowe, a kiedy napotykają one granicę między różnymi rodzajami tkanek, część z nich jest odbijana z powrotem do sondy. 

2. Sonda odbiera odbite fale ultradźwiękowe i przekazuje je do komputera. 

3. Komputer analizuje czas, jaki upłynął od emisji fali do jej odbicia. Na podstawie tego czasu komputer oblicza odległość od sondy do odbitej struktury. Dzięki danym o odległościach i czasie odbicia fal ultradźwiękowych komputer tworzy obraz struktury wewnętrznej ciała. Każde odbicie jest reprezentowane na obrazie jako punkt, a zbiorowisko tych punktów tworzy obraz całego badanego obszaru. 

4. Utworzony obraz trafia na monitor aparatu, dzięki czemu lekarz może go ocenić. W zależności od konfiguracji sprzętu można uzyskać obrazy dwuwymiarowe (2D), trójwymiarowe (3D czy 4DLink otwiera się w nowej karcie) lub ukazujące ruch, np. przepływ krwi (badanie dopplerowskie).

USG 3D 

Badanie ultrasonograficzne (USG) 3D, czyli trójwymiarowe, jest wykonywane w celu lepszego zobrazowania narządów lub struktur wewnętrznych ciała. Pozwala dobrze ocenić powierzchnię, na przykład twarzy płodu, i wykluczyć nawet drobne wady. 

Po co wykonywać USG 3D?

1. Badanie 3D pozwala na uzyskanie obrazów o trójwymiarowej głębi, co może pomóc w dokładniejszym zrozumieniu struktury i kształtu badanych narządów.

2. USG 3D pozwala na dokładniejszą ocenę ewentualnych wad wrodzonych i innych nieprawidłowości anatomicznych.

3. Można precyzyjniej planować procedury chirurgiczne dzięki wizualizacji struktur anatomicznych w 3D.

4. Dzięki USG 3D można stawiać dokładniejsze diagnozy różnych chorób narządów wewnętrznych, takich jak choroby serca czy nowotwory.

USG trójwymiarowe w ginekologii

W ginekologii USG trójwymiarowe jest szeroko używane w diagnostyce wrodzonych wad macicy i niepłodnościLink otwiera się w nowej karcie. Świetnie obrazuje zmieniony kształt jamy macicy, obecną przegrodę jamy macicy czy inne jej wady. Aby wykonać badanie 3D, należy użyć objętościowej (wolumetrycznej) sondy ultrasonograficznej. Takie badanie można wykonać zarówno przez pochwę, jak i przezbrzusznie. 

Może ono pomóc w diagnostyce mięśniaków macicy wpuklających się do jamy macicy czy polipów endometrialnych.

USG ginekologiczne najlepiej przeprowadzić zaraz po krwawieniu miesięcznym, ewentualnie w pierwszych dwóch tygodniach cyklu.

USG 3D płodu

Dwuwymiarowe badanie USG (płaskie, standardowe) jest badaniem wystarczającym w diagnostyce prenatalnej. Można jeździć mercedesem, ale można też przecież jeździć maybachem. Diagnostyka trójwymiarowa ma więcej dostępnych opcji. Pozwala zobaczyć buzię dziecka, jego rączki, paluszki. Oczywiście w badaniu USG nie chodzi o estetykę, choć miło jest oglądać ładne dziecięce twarzyczki. Rodzice często umawiają się na wizytę u ginekologa ultrasonografisty od 25. do 32. tygodnia ciąży w celu wykonania wewnątrzmacicznej sesji fotograficznej. Na pewno jest to ważne dla przyszłych rodziców, którzy nie mogą doczekać się ujrzenia malucha na żywo.

Badanie 3D pozwala na rekonstrukcję obrazu w różnym przekroju, co umożliwia uwidocznienie struktur płodu nawet w przypadku jego niekorzystnego ułożenia. Często używa się tej funkcji w ocenie ciągłości kręgosłupa, czyli w wykluczeniu przepuklin mózgowych i/lub rdzeniowych. Ułatwia to diagnostykę w kierunku rozszczepu wargi i podniebienia. A w przypadku rozpoznania wad anatomicznych obrazowanie 3D pozwala na postawienie dokładniejszej diagnozy. Dzięki obrazowaniu 3D można uchwycić drobne zmiany, takie jak nisko osadzone uszy czy małe rozszczepy wargi.

Rekonstrukcja trójwymiarowa obrazu przepływu dopplerowskiego może pomóc w diagnostyce serca płodu. Szczególnie w przypadku przecieków międzykomorowych czy nieprawidłowego ułożenia wielkich naczyń.

Źródła:

1. A. Feldstein, M. Norton, L. Scoutt, Callen Ultrasonografia w położnictwie i ginekologii, Edra Urban & Partner, Wrocław 2018.

2. M. Pietryga, Ultrasonografia w ginekologii i położnictwie, Exemplum, Warszawa 2020.

3. R. Chaoui, K.S. Heling, 3D Ultrasound in Prenatal Diagnosis: A Practical Approach, Berlin 2016.

Powyższy materiał ma wyłącznie charakter edukacyjno-informacyjny, nie jest poradą lekarską i nie zastępuje konsultacji z lekarzem. Przed zastosowaniem się do wskazówek lub informacji o charakterze specjalistycznym zawartych na stronie zdrowie.nn.pl należy skonsultować ich treść z lekarzem. Zdrowie.nn.pl dokłada najwyższych starań, aby treść publikowanych materiałów była najlepszej jakości, ale nie ponosi odpowiedzialności za ich zastosowanie bez konsultacji z lekarzem.