Adenowirusy – objawy zakażenia u dzieci i dorosłych

Adenowirusy to duża grupa patogenów, które wywołują choroby układu pokarmowego i moczowego, a oprócz tego atakują drogi oddechowe i oczy. Szacuje się, że są one odpowiedzialne za około 13% infekcji wirusowych. Zakażenie ma ciężki przebieg u osób starszych i niemowląt – u tych ostatnich może pojawić się groźne powikłanie w postaci zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych. Sprawdź, co jeszcze warto wiedzieć o adenowirusach i jak się przed nimi chronić.

Adenowirus – co to takiego?

Adenowirus to patogen, o którym trzeba mówić w liczbie mnogiej. To grupa prawie 50 wirusów, które są odpowiedzialne za około 13% wszystkich infekcji wirusowych. Te drobnoustroje zostały odkryte w połowie ubiegłego stulecia, a pierwszym znanym obszarem ich występowania były migdałki gardłowe. Ich nazwa pochodzi właśnie od tkanki adenoidalnej, która występuje w okolicach gardła i migdałków. Na zakażenie tego rodzaju wirusem narażone są przede wszystkim dzieci w wieku przedszkolnym (do około 5 lat). Jeśli infekcja pojawiła się w dzieciństwie, organizm wytwarza przeciwciała skierowane przeciwko adenowirusom, w związku z czym ryzyko ponownego zakażenia znacznie spada. 

W jaki sposób można zarazić się adenowirusami?

Charakterystyczną cechą adenowirusów – podobnie jak rotawirusów czy wirusów grypy – jest zdolność szybkiego rozprzestrzeniania się. Istnieją dwa sposoby transmisji tych drobnoustrojów. Odbywa się ona:

• drogą kropelkową – do zakażenia dochodzi, gdy osoba chora kicha lub kaszle w Twoim towarzystwie;

• drogą fekalno-oralną – wirusy mogą dostać się do Twojego organizmu na skutek nieprzestrzegania zasad higieny osobistej. Drobnoustroje potrafią przetrwać np. na rękach, których nie umyjesz po wyjściu z toalety.

Przenoszeniu adenowirusów sprzyjają duże skupiska ludzkie, takie jak szpitale, przedszkola czy żłobki. W grupie podwyższonego ryzyka są placówki edukacyjne dla małych dzieci, które nie potrafią jeszcze właściwie przestrzegać zasad higieny. Niektóre badania wskazują też na to, że dużą podatność na zakażenie adenowirusem wykazują osoby zmagające się z otyłością.

• Przeczytaj też na temat choroby bornholmskiejLink otwiera się w nowej karcie.

Choroby wywołane przez adenowirusy

Zakażenie adenowirusem wywołuje różne schorzenia. Są wśród nich m.in.: zapalenie spojówekLink otwiera się w nowej karcie, zapalenie jelit, angina wirusowa, zapalenie układu moczowego. W skrajnych przypadkach mogą to być również poważniejsze problemy, takie jak zapalenie mózgu, opon mózgowych, mięśnia sercowego, wątroby lub nerek.

Objawy zakażenia adenowirusem

Adenowirusy to duża grupa patogenów, która wywołuje różne infekcje. Nic więc dziwnego, że zakażenie wiąże się z szerokim spektrum objawów. Symptomy dotyczą przede wszystkim – w zależności od wywołanej choroby – układu pokarmowego, oddechowego i oczu.

Infekcje układu pokarmowego

Infekcje układu pokarmowego najczęściej objawiają się wymiotami, biegunką, gorączką lub zapaleniem jelit. Pod tym względem adenowirusy są podobne do rotawirusówLink otwiera się w nowej karcie, które powodują głównie dolegliwości związane z przewodem pokarmowym. W przypadku tych pierwszych infekcja ma jednak łagodniejszy przebieg. 

• Przeczytaj też na temat norowirusówLink otwiera się w nowej karcie.

Infekcje dróg oddechowych

Adenowirusy wywołują infekcje górnych dróg oddechowychLink otwiera się w nowej karcie. Jeśli drobnoustroje tego rodzaju trafią do Twojego organizmu, możesz spodziewać się następujących objawów:

• powiększone węzły chłonne;

• katar;

• kaszel (w tym też kaszel krtaniowy u dziecka);

• ogólne osłabienie organizmu;

• gorączka;

• zapalenie gardłaLink otwiera się w nowej karcie.

Standardowa infekcja przebiega dość łagodnie i nie trwa dłużej niż 5 dni. Objawy rzadziej dotyczą dolnych dróg oddechowych, jednak nie można całkowicie wykluczyć zapalenia oskrzeli czy płuc.

• Przeczytaj także na temat wirusa ebolaLink otwiera się w nowej karcie oraz pneumokokowego zapalenia płucLink otwiera się w nowej karcie.

Infekcje oczu

Adenowirusy mogą zaatakować oczy. Nie powodują co prawda uszkodzenia wzroku, jednak stają się przyczyną nieprzyjemnych infekcji, takich jak zapalenie spojówek czy rogówek. Pojawiają się wówczas takie objawy, jak: podrażnienie i przekrwienie oczu, światłowstręt, białe plamy na powierzchni rogówki czy mętna rogówka. Stan ten utrzymuje się zazwyczaj przez 2–3 tygodnie i wymaga regularnego stosowania przepisanych przez lekarza kropli do oczu.

Inne dolegliwości

Niektóre rodzaje adenowirusów wywołują infekcje innych układów, np. zapalenie układu moczowego, które objawia się przede wszystkim bólem i pieczeniem podczas oddawania moczu, mimowolną mikcją, a niekiedy bólem brzucha. Wirus z tej grupy może zainfekować również wątrobę lub nerki, powodując zapalenie tych narządów.

Adenowirusy u dzieci – jak przebiega zakażenie?

Dzieci do 5. roku życia są najbardziej podatne na zakażenie adenowirusami. W większości przypadków przebiega ono bezobjawowo lub niczym nie różni się od zwykłego przeziębienia. Zdarzają się jednak poważniejsze choroby, takie jak zapalenie jelit czy pęcherza moczowego o ostrym przebiegu. We wspomnianych sytuacjach konieczna jest hospitalizacja i obserwacja malucha w warunkach szpitalnych. Nieleczony adenowirus u niemowląt może mieć bardzo przykre konsekwencje – to właśnie u najmłodszych dzieci najczęściej dochodzi do powikłania w postaci zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych. 

Adenowirusy u dorosłych – przebieg zakażenia

Dorośli, którzy nie przechodzili zakażenia adenowirusem w dzieciństwie, mogą doświadczyć bardziej uciążliwych objawów ze strony układu oddechowego czy pokarmowego. Na zachorowania narażone są przede wszystkim osoby z obniżoną odpornością. Jeśli dopadnie Cię infekcja wywołana przez adenowirusy, lekarz zaleci Ci najprawdopodobniej leczenie polegające na złagodzeniu objawów. Sięgnij również po bezpieczne domowe sposoby. Przykładowo podczas infekcji układu oddechowego stosuj szałwię na gardło.

lek. Agnieszka Żędzian

Lekarz, absolwentka Wydziału Lekarskiego Uniwersytetu Medycznego w Białymstoku. Doświadczenie zdobywała, pracując w Klinice Gastroenterologii i Chorób Wewnętrznych Uniwersyteckiego Szpitalu Klinicznego w Białymstoku. W pracy z pacjentem stara się zawsze indywidualnie podejść do jego problemu oraz, korzystając ze swojej wiedzy i doświadczenia, postawić właściwą diagnozę. Aby skutecznie pomagać pacjentom, systematycznie podnosi swoje kwalifikacje, biorąc udział w licznych szkoleniach i konferencjach naukowych.

lek. Agnieszka ŻędzianZobacz artykuły tego autora

Podziel się z innymi

Udostępnij artykuł w social-mediach.

Facebook - Link otwiera się w nowej karcieInstagram - Link otwiera się w nowej karcieTwitter - Link otwiera się w nowej karcie

Źródła:

1. A. Goździcka-Józefiak, Wirusologia, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2019.

2. R. Lasek i in., Wszystko o bakteriach i wirusach, Wydawnictwo Dragon, Bielsko-Biała 2020.

3. M. Wróblewska i in., Choroby wirusowe w praktyce klinicznej, PZWL Wydawnictwo Lekarskie, Warszawa 2017.

Powyższy materiał ma wyłącznie charakter edukacyjno-informacyjny, nie jest poradą lekarską i nie zastępuje konsultacji z lekarzem. Przed zastosowaniem się do wskazówek lub informacji o charakterze specjalistycznym zawartych na stronie zdrowie.nn.pl należy skonsultować ich treść z lekarzem. Zdrowie.nn.pl dokłada najwyższych starań, aby treść publikowanych materiałów była najlepszej jakości, ale nie ponosi odpowiedzialności za ich zastosowanie bez konsultacji z lekarzem.