Bakteryjne zapalenie stawów – przyczyny, objawy, leczenie
Bakteryjne zapalenie stawów to poważny problem reumatologiczny. Rozwija się na skutek bezpośredniego zainfekowania tkanek stawowych przez bakterie. Choroba przybrać może postać ostrą lub przewlekłą. Towarzyszy jej szereg uciążliwych objawów, które istotnie mogą utrudniać codzienne funkcjonowanie. Dowiedz się, jakie bakterie mogą powodować zapalenie stawów. Sprawdź, jakie czynniki podnoszą ryzyko zakażenia i jak się je leczy.
Czym jest bakteryjne zapalenie stawów?
Bakteryjne zapalenie stawu należy do grupy septycznych zapaleń stawów. To schorzenie spowodowane bezpośrednim zakażeniem bakteryjnym. Bakterie dostają się do stawu zazwyczaj drogą naczyń krwionośnych z innego miejsca w ciele zajętego infekcją. Choroba rozwinąć się może bezpośrednio – w czasie urazu, artroskopii, nakłucia stawu czy innych zabiegów ortopedycznych. Możliwe jest również zakażenie poprzez ciągłość z sąsiednich tkanek (np. kości, skóry, szpiku, tkanki podskórnej).
Częstość występowania bakteryjnego zapalenia stawów w populacji ogólnej szacowana jest na 2–5 na 100 000 na rok. Bakteryjne zapalenie stawów u dzieci występuje częściej – 5,5–12 na 100 000 w skali roku. Do bakteryjnego zapalenia stawów dochodzi też częściej w przypadku osób po zabiegach w obrębie stawów czy z obniżoną odpornością.
Bakterie powodujące zapalenie stawów
Zapalenie stawów lub tkanek okołostawowych wywołane może być przez różne gatunki bakterii Gram-ujemnych i Gram-dodatnich. W przypadku osób dorosłych infekcja spowodowana jest głównie przez Streptococcus pyogenes, Staphylococcus aureus, rzadziej przez Enterobacteriaceae, Pseudomonas aeruginosa. Wśród osób aktywnych seksualnie do zapalenia stawów doprowadzić może zakażenie Neisseria gonorrhoeae – dwoinką rzeżączki. W przypadku dzieci przeważają zakażenia wywołane przez Staphylococcus aureus, Haemophilus influenzae.
Czynniki ryzyka i rozpowszechnienie bakteryjnego zapalenia stawów
Eksperci podają, że w sposób szczególny na bakteryjne zapalenie stawów narażone są osoby z zaburzeniami odporności, w tym m.in.:
zmagające się z chorobami przewlekłymi (np. cukrzycą),
przyjmujące leki immunosupresyjne,
z chorobą nowotworową,
z chorobami, które powodują wtórne upośledzenie układu odpornościowego (np. zakażenie HIV).
Czynnikiem ryzyka bakteryjnego zapalenia stawów są toczące się choroby reumatyczne (np: dna moczanowa, toczeń rumieniowaty układowy, reumatoidalne zapalenie stawówLink otwiera się w nowej karcie, choroba zwyrodnieniowa stawów, czyli artrozaLink otwiera się w nowej karcie), uraz stawu, posiadanie endoprotezy stawu. Zakażeniu bakteryjnemu stawu sprzyjają: hemofilia, niewydolność nerek lub wątroby, inne toczące się w organizmie infekcje.
Bakteryjne zapalenie stawów – objawy
Zapalenie bakteryjne może rozwinąć się w dowolnym stawie. Najczęściej jednak w przypadku osób dorosłych zajmuje staw kolanowy, u dzieci zaś – staw biodrowy. W większości sytuacji stan zapalny zajmuje jeden staw. Jeśli stan zapalny dotyczy kilku stawów jednocześnie, to może oznaczać, że doszło do bakteriemii, czyli zakażenia krwi bakteriami. Objawami towarzyszącymi bakteryjnemu zapaleniu stawów są: ograniczenie ruchomości w stawie, ból stawuLink otwiera się w nowej karcie, obrzęk, ucieplenie, zaczerwienienie okolicy stawu, podwyższona temperatura ciała, osłabienie.
Rozpoznanie bakteryjnego zapalenia stawów
Diagnozowanie bakteryjnego zapalenia stawów rozpoczyna się od szczegółowo przeprowadzonego wywiadu medycznego i badania fizykalnego. Następnie lekarz zleca wykonanie podstawowych badań laboratoryjnych, które dostarczą wielu cennych informacji o stanie organizmu. W bakteryjnym zapaleniu stawów obserwuje się znaczny wzrost wskaźników stanu zapalnego, jakimi są: OB (odczyn Biernackiego) i CRP (białko C-reaktywne) oraz zbyt wysoki wzrost leukocytów. Pacjent kierowany jest na badania obrazowe – ultrasonografię, badanie rentgenowskie, rezonans magnetyczny. Kluczowe znaczenie dla postawienia rozpoznania ma badanie płynu stawowego. Materiał do analizy uzyskuje się poprzez nakłucie igłą zajętego chorobą stawu. Podczas tego badania eksperci oceniają: pH, barwę, klarowność, zawartość glukozy, białka, kwasu moczowego, dehydrogenazy mleczanowej, obecność kryształów w płynie, ilość krwinek białych i czerwonych, występowanie bakterii. Lekarz zlecić może badania serologiczne, które określą dokładnie, jaka bakteria odpowiada za stan zapalny.
Dowiedz się, do jakiego lekarza udać się z problemami ze stawami.Link otwiera się w nowej karcie
Leczenie bakteryjnego zapalenia stawów
Choroby wywołane przez bakterie, w tym zapalenie stawów, leczy się antybiotykami. Jednocześnie stan zapalny i towarzyszące mu objawy zwalcza się niesteroidowymi lekami przeciwzapalnymi. Zajęty staw nakłuty może być w celu ewakuacji zakażonego płynu stawowego. Następnie, aby pozbyć się pozostałych patogenów, przepłukuje się go roztworem 0,9% NaCl. Lekarz zalecić może stosowanie zaopatrzenia ortopedycznego i unieruchomienie zajętego stawu. W odpowiednim momencie kieruje chorego na rehabilitację, która ma korzystny wpływ – nasila proces gojenia i regeneracji, zapobiega przykurczom zgięciowym i zrostom w stawie. W ciężkich przypadkach konieczny okazać się może zabieg chirurgiczny – usunięcie zajętego infekcją stawu. Leczenie domowe zapalenia stawów powinno odgrywać wyłącznie rolę pomocniczą wobec specjalistycznej terapii.
Przeczytaj także na temat synowektomii stawu kolanowegoLink otwiera się w nowej karcie oraz alloplastyki stawu kolanowegoLink otwiera się w nowej karcie.
StawyDbamy o Twoje zdrowie – także poprzez rzetelne informacje. Dlatego artykuły na naszej stronie są tworzone przez zespół specjalistów: lekarzy, fizjoterapeutów, dietetyków oraz doświadczonych redaktorów medycznych.
Nasi eksperci nie tylko dzielą się wiedzą teoretyczną – przekazują też praktyczne wskazówki oparte na swoim doświadczeniu zawodowym. Piszą o tym, co naprawdę ważne dla Twojego zdrowia: od profilaktyki, przez diagnostykę, po metody leczenia.
Stawiamy na przejrzystość, dlatego pod każdym artykułem znajdziesz bibliografię i źródła. W ten sposób wspieramy Cię w podejmowaniu świadomych decyzji dotyczących Twojego zdrowia.
Redakcja NNZobacz artykuły tego autoraPodziel się z innymi
Udostępnij artykuł w social-mediach.
Facebook - Link otwiera się w nowej karcieInstagram - Link otwiera się w nowej karcieTwitter - Link otwiera się w nowej karcieŹródła:
A.S. Hassan, A. Rao, A. Manadan i wsp., Peripheral Bacterial Septic Arthritis Review of Diagnosis and Management, „Journal of Clinical Rheumatology” 2017, t. 23, nr 8, s. 435–442.
M. Korkosz, Infekcyjne (septyczne) zapalenie stawów, [w:] P. Gajewski, A. Szczeklik (red.), Interna Szczeklika, Medycyna Praktyczna, Kraków 2020, s. 2132–2134.
M. Puszczewicz, Zapalenie stawów wywołane bezpośrednio przez drobnoustroje, [w:] P. Gajewski, A. Szczeklik (red.), Wielka interna. Reumatologia, Medical Tribune Polska, Warszawa 2016, s. 333–339.
Powyższy materiał ma wyłącznie charakter edukacyjno-informacyjny, nie jest poradą lekarską i nie zastępuje konsultacji z lekarzem. Przed zastosowaniem się do wskazówek lub informacji o charakterze specjalistycznym zawartych na stronie zdrowie.nn.pl należy skonsultować ich treść z lekarzem. Zdrowie.nn.pl dokłada najwyższych starań, aby treść publikowanych materiałów była najlepszej jakości, ale nie ponosi odpowiedzialności za ich zastosowanie bez konsultacji z lekarzem.
