Leczenie świnki u dzieci i dorosłych – jakie są sposoby?

Zakażenie wirusem świnki wywołuje świnkę, czyli nagminne zapalenie przyusznic. Choroba może wystąpić zarówno u nieuodpornionych dzieci, jak i u osób dorosłych. W początkowej fazie objawy świnki przypominają inne łagodne infekcje wirusowe. Po kilku dniach dochodzi do bolesnego obrzęku gruczołów ślinowych, a niekiedy również do zajęcia innych narządów. Dowiedz się, na czym polega leczenie choroby.

Czym jest świnka?

Świnka jest chorobą zakaźną, nazywaną również nagminnym zapaleniem przyusznic. Wywołuje ją wirus świnki, należący do rodziny paramyksowirusów. Niegdyś powszechnie występująca wśród dzieci choroba, aktualnie jest spotykana dość rzadko. Jest to zasługą szczepień ochronnych, które w Polsce obejmują od 2004 roku wszystkie dzieci w określonych grupach wiekowych.

Do zakażenia wirusem świnki dochodzi najczęściej w okresie późnej zimy i wczesnej wiosny. Patogen przenosi się drogą kropelkową oraz poprzez bezpośredni kontakt z wydzielinami (np. ze śliną) osoby chorej. Objawy świnkiLink otwiera się w nowej karcie to najczęściej: gorączka, osłabienie, ból głowy i szyi oraz bolesny obrzęk gruczołów ślinowych. W przebiegu zakażenia może dojść również do zapalenia jąder, jajników, piersi, trzustki, a nawet do zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych i mózgu.

1. Przeczytaj także: Jak objawia się różyczka i co warto wiedzieć o tej chorobie?Link otwiera się w nowej karcie

Świnka – jak ją leczyć?

Naukowcy nie opracowali jeszcze skutecznego leku przeciwko wirusowi świnki. Leczenie zakażenia opiera się na łagodzeniu objawów choroby do czasu, gdy Twój organizm zwalczy infekcję. Możesz to zrobić, przestrzegając kilku prostych zasad.

1. Odpoczywaj! Wirus świnki osłabia Twój organizm. Potrzebujesz czasu, aby zwalczyć infekcję i wrócić do pełni zdrowia. W miarę możliwości zrezygnuj z wykonywania domowych obowiązków. Zamiast tego poleż w łóżku z książką lub obejrzyj ciekawy film. Nie wahaj się poprosić również swojego lekarza o zwolnienie z pracy. Pamiętaj, że podczas świnki nie tylko nie jesteś w pełni sił, ale możesz również zarażać inne osoby.

2. Stosuj niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ) i paracetamol. Do grupy NLPZ należą powszechnie dostępne leki bez recepty – ibuprofen czy kwas acetylosalicylowy. Działają nie tylko przeciwzapalnie, ale również przeciwgorączkowo i przeciwbólowo. Pamiętaj, że kwas acetylosalicylowy nie powinien być stosowany u dzieci do ukończenia 12 r.ż., może bowiem powodować wystąpienie zespołu Reye’a (ostrego uszkodzenia mózgu i stłuszczeniowego zwyrodnienia wątroby).

3. Pij dużo wody! Gorączka i zmniejszenie apetytu towarzyszące zakażeniu wirusem świnki mogą prowadzić do szybkiego odwodnienia, szczególnie u małych dzieci. Miej zawsze pod ręką wodę i pij co najmniej 2–3 litry dziennie. Jeżeli zauważysz u siebie objawy odwodnienia (suchość śluzówek, suchość ust, zmniejszenie ilości oddawanego moczu czy senność), zgłoś się na konsultację do lekarza.

4. Zadbaj o odpowiednią dietę. Zapalenie gruczołów ślinowych powoduje ich bolesny obrzęk. Może to prowadzić do trudności z otwarciem ust czy przeżuwaniem pokarmów. W razie wystąpienia tych dolegliwości stosuj dietę płynną lub papkowatą – mogą być to np. zupa krem, purée ziemniaczane czy jajecznica.

5. Stosuj zimne lub ciepłe okłady na okolicę obrzękniętych ślinianek. Pomoże to w zmniejszeniu dolegliwości bólowych.

Jeżeli Twoje objawy nie zmniejszą się w ciągu tygodnia od ich pojawienia się lub ulegną pogorszeniu – niezwłocznie zgłoś się do lekarza rodzinnego! Pamiętaj także, że świnka jest chorobą zakaźną. Przez co najmniej 5 dni od wystąpienia pierwszych symptomów zrezygnuj ze spotkań z innymi osobami (wyjątkiem jest oczywiście wizyta u lekarza). Nie zapomnij także o regularnym myciu rąk ciepłą wodą z mydłem oraz o zakrywaniu ust podczas kichania lub kaszlu.

Jak widzisz, leczenie świnki opiera się na łagodzeniu jej objawów. Stosowanie antybiotyków nie ma żadnego uzasadnienia w przypadku zakażenia tym wirusem. Wyjątkiem jest podejrzenie nadkażenia bakteryjnego, które jednak występuje rzadko. Eksperci odradzają również podawanie glikokortykosteroidów pacjentom ze świnką – w badaniach naukowych nie udowodniono korzyści z ich stosowania.

1. Dowiedz się także, czym jest różyczka wrodzonaLink otwiera się w nowej karcie.

Jak zapobiegać zachorowaniu na świnkę?

Nie istnieje skuteczny lek na świnkę, ale można zapobiegać jej wystąpieniu. SzczepienieLink otwiera się w nowej karcie przeciwko odrze, śwince i różyczce (MMR) jest od 2004 roku zawarte w kalendarzu obowiązkowych szczepień ochronnych. Zaszczepić może się jednak każda osoba bez przeciwwskazań, która nie ma wyrobionej odporności przeciwko odrze, śwince lub różyczce. Od czasu wprowadzenia obowiązku szczepień liczba zachorowań na świnkę znacznie się zmniejszyła.

lek. Agnieszka Żędzian

Lekarz, absolwentka Wydziału Lekarskiego Uniwersytetu Medycznego w Białymstoku. Doświadczenie zdobywała, pracując w Klinice Gastroenterologii i Chorób Wewnętrznych Uniwersyteckiego Szpitalu Klinicznego w Białymstoku. W pracy z pacjentem stara się zawsze indywidualnie podejść do jego problemu oraz, korzystając ze swojej wiedzy i doświadczenia, postawić właściwą diagnozę. Aby skutecznie pomagać pacjentom, systematycznie podnosi swoje kwalifikacje, biorąc udział w licznych szkoleniach i konferencjach naukowych.

lek. Agnieszka ŻędzianZobacz artykuły tego autora

Podziel się z innymi

Udostępnij artykuł w social-mediach.

Facebook - Link otwiera się w nowej karcieInstagram - Link otwiera się w nowej karcieTwitter - Link otwiera się w nowej karcie

Źródła:

1. Davison P., Morris J., Mumps, „StatPearls”, 2023, dostęp online: sierpień 2023, https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK534785/.

2. Rubin S. i in., Molecular biology, pathogenesis and pathology of mumps virus, „The Journal of Pathology”, 2015, dostęp online: sierpień 2023, https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4268314/.

Powyższy materiał ma wyłącznie charakter edukacyjno-informacyjny, nie jest poradą lekarską i nie zastępuje konsultacji z lekarzem. Przed zastosowaniem się do wskazówek lub informacji o charakterze specjalistycznym zawartych na stronie zdrowie.nn.pl należy skonsultować ich treść z lekarzem. Zdrowie.nn.pl dokłada najwyższych starań, aby treść publikowanych materiałów była najlepszej jakości, ale nie ponosi odpowiedzialności za ich zastosowanie bez konsultacji z lekarzem.