Czym jest cholinoesteraza i jaką pełni funkcję w organizmie

Jeśli cierpisz z powodu chorób wątroby lub zatrucia pestycydami, twój poziom cholinoesterazy w organizmie może być nieprawidłowy. Czym jest cholinoesteraza? Jakie pełni funkcje i jakie są jej normy? Tego dowiesz się tego z artykułu.

Rola cholinoesterazy w organizmie

Cholinoesteraza wytwarzana jest w wątrobie.  Jest to enzym, który odpowiada za rozkładanie acetylocholiny do innych substancji chemicznych. Acetylocholina pełni ważną rolę w przekazywaniu impulsów nerwowych, szczególnie w układzie nerwowym obwodowym oraz w obszarach mózgu związanych z pamięcią, uczeniem się i koordynacją ruchową.

Cholinoesteraza dzieli się na dwie główne formy: acetylocholinoesterazę (AChE) i pseudocholinoesterazę (BChE). Acetylocholinoesteraza znajduje się przede wszystkim w tkankach nerwowych, mięśniach, a pseudocholinesteraza w osoczu i wątrobie. Jej obecność jest niezbędna do prawidłowego funkcjonowania organizmu, jednak jej nadmiar lub niedobór mogą budzić obawy. Cholinoesteraza jest bowiem doskonałym markerem diagnostycznym w przypadku niektórych chorób wątroby, takich jak marskość, nowotwór lub zatrucie pestycydami.

• Sprawdź, jak dbać o wątrobęLink otwiera się w nowej karcie.

Kiedy zbadać poziom cholinoesterazy?

Badanie poziomu cholinoesterazy powinno być wykonywane u osób, u których istnieje podejrzenie uszkodzenia hepatocytów, czyli komórek wątroby odpowiedzialnych m.in. za produkcję żółci, metabolizm substancji chemicznych (np. leków lub alkoholu) oraz neutralizację toksyn. Dzieje się tak w przypadku takich chorób jak zapalenie wątroby, niedokrwienie, marskość lub nowotwór wątroby. Cholinoesterazę mierzy się także przy zatruciu pestycydami. Enzym ten regularnie powinni badać rolnicy oraz osoby, które mają częsty kontakt ze środkami chemicznymi. Cholinoesteraza jest również badaniem poprzedzającym zabiegi operacyjne, bowiem dzięki niej można ocenić wrażliwość na niektóre środki wykorzystywane w anestezjologii.

Badanie poziomu cholinoesterazy jest wskazane przy takich objawach jak:

• zaburzenia widzenia,

• powiększona wątrobaLink otwiera się w nowej karcie,

• nudności,

• wymioty,

• bóle głowy,

• zaburzenia świadomości,

• drgawki,

• zwolnienie czynności serca,

• żółte zabarwienie oczu i skóry,

• zmniejszenie masy ciała,

• przewlekłe zmęczenia,

• obrzęki.

Takie symptomy mogą bowiem świadczyć o zatruciu lub uszkodzeniu wątroby.

Cholinoesteraza – normy

Wartości referencyjne cholinoesterazy wynoszą ok. 8–18 U/mL. Mogą się jednak nieco różnić w zależności od laboratorium oraz takich czynników jak płeć i ogólny stan zdrowia, dlatego wyniki badań zawsze powinien zinterpretować lekarz.

Naturalne obniżenie stężenia tego enzymu występuje u kobiet w ciąży oraz podczas stosowania antykoncepcji hormonalnej. Mniejszy poziom cholinoesterazy mają też osoby cierpiące na przewlekłą niewydolność serca oraz przyjmujące leki takie jak cytostatyki lub benzodiazepiny. Większy wskaźnik natomiast obserwuje się u osób otyłych, chorujących na cukrzycę bądź mających problemy alkoholowe.

Jak przebiega badanie cholinoesterazy

Cholinoesterazę bada się za pomocą morfologii krwi. Przed badaniem należy być na czczo, to znaczy co najmniej przez 8 godzin powstrzymać się od jedzenia. Pobrana próbka zostanie poddana analizie laboratoryjnej. Zabieg nie jest skomplikowany i trwa zaledwie kilka minut. Pamiętaj, że wyniki zawsze należy skonsultować z lekarzem.

Nieprawidłowe stężenie cholinoesterazy

Zbyt niskie stężenie cholinoesterazy w organizmie może świadczyć o takich zaburzeniach jak:

• niewydolność wątroby,

• marskość wątroby,

• nowotwór wątroby,

• ropień wątroby,

• zatrucie środkami ochrony roślin,

• niedożywienie,

• ostra infekcja.

Zbyt wysokie natomiast może być objawem cukrzycy typu 2, alkoholizmu,  łuszczycy, nadczynności tarczycy, enteropatii wydzielniczej bądź zespołu nerczycowego. Jej poziom rośnie także u osób w trakcie leczenia chorób wątroby.

Leczenie nieprawidłowego stężenia cholinoesterazy

Pamiętaj, że zbyt wysoka lub zbyt niska cholinoesteraza sama w sobie nie jest chorobą, a jedynie markerem diagnostycznym, mogącym świadczyć o pewnych zaburzeniach, dlatego zawsze wymaga konsultacji z lekarzem i odpowiedniej diagnostyki. Leczenie nieprawidłowego stężenia cholinoesterazy zależy od przyczyny tego stanu.

Lekarz może zastosować terapię farmakologiczną, zalecić zmianę diety lub trybu życia. W przypadku zatrucia pestycydami o metodzie leczenia powinien zadecydować lekarz toksykolog.  

Cholinoesteraza – zadbaj o wątrobę

Wpływ na poziom cholinoesterazy w organizmie ma m.in. stan twoje wątroby. Choć niektórym chorobom nie da się zapobiec, można zmniejszyć ryzyko ich występowania, stosując dietę na wątrobę. Ogranicz spożycie tłuszczów nasyconych i trans. Zastąp je zdrowymi odpowiednikami, takimi jak tłuszcze roślinne, awokado czy orzechy. Zwiększ też spożycie błonnika, który pomaga w oczyszczaniu organizmu. Jedz więcej owoców, warzyw i pełnoziarnistych produktów zbożowych. Ogranicz spożycie soli. Pij dużo wody, aby utrzymać dobrą hydratację i pomagać wątrobie w usuwaniu toksyn. Kluczowe jest także samo unikanie toksyn, takich jak tytoń, narkotyki, alkohol i chemikalia. Regularne wykonywanie ćwiczeń fizycznych i utrzymanie odpowiedniej wagi również ma pozytywny wpływ na zdrowie wątroby. Jeśli zauważysz u siebie niepokojące objawy, niezwłocznie skontaktuj się z lekarzem.

• Sprawdź: Jak przebiega regeneracja wątroby.Link otwiera się w nowej karcie

Źródła:

1. M.A. Wasilewska, Toksykologia, Wydawnictwo Hogben, Szczecin 2008.

2. J. Piekarczyk, Wątroba: zdrowa dieta, Literat, Toruń 2023.

3. M. Kontek, Profilaktyka i pierwsza pomoc w zatruciach pestycydami, Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, Poznań 1974.

4. M. Hartleb, Polekowe uszkodzenia wątroby i substancje hepatotoksyczne, Continuo, Wrocław 2022.

Powyższy materiał ma wyłącznie charakter edukacyjno-informacyjny, nie jest poradą lekarską i nie zastępuje konsultacji z lekarzem. Przed zastosowaniem się do wskazówek lub informacji o charakterze specjalistycznym zawartych na stronie zdrowie.nn.pl należy skonsultować ich treść z lekarzem. Zdrowie.nn.pl dokłada najwyższych starań, aby treść publikowanych materiałów była najlepszej jakości, ale nie ponosi odpowiedzialności za ich zastosowanie bez konsultacji z lekarzem.