Rezonans magnetyczny a leczenie aparatem ortodontycznym – co warto wiedzieć?

Rezonans magnetyczny (RM) jest bardzo skuteczną metodą diagnostyczną. Co jednak, jeśli pacjent ma założony aparat ortodontyczny? Czy może to wpłynąć na przeprowadzenie badania? Jakie są najważniejsze aspekty związane z leczeniem aparatem ortodontycznym a badaniem RM?

Czym jest rezonans magnetyczny?

Rezonans magnetyczny (RM) to nieinwazyjna metoda obrazowania, stosowana w diagnostyce medycznejLink otwiera się w nowej karcie. Podczas badania pacjent jest umieszczany wewnątrz urządzenia, w którym występują silne pola magnetyczne oraz fale radiowe. Te fale radiowe są absorbowane przez atomy w organizmie, co w efekcie prowadzi do wytworzenia sygnału, który jest rejestrowany przez skaner. Następnie za pomocą specjalistycznego oprogramowania sygnał jest przetwarzany na obrazy anatomii ciała pacjenta, które lekarz może interpretować i dzięki temu diagnozować ewentualne choroby.

Rezonans magnetyczny jest stosowany w diagnostyce różnych schorzeń, takich jak:

1. urazy stawów,

2. torbiele i guzy,

3. choroby serca,

4. nowotwory mózgu,

5. choroby układu kostno-stawowego,

6. choroby układu krążenia,

7. urazy i choroby narządów wewnętrznych, w tym rak jelita grubego.

Rezonans magnetyczny jest szczególnie przydatny, gdy inne metody obrazowania, takie jak rentgen czy tomografia komputerowaLink otwiera się w nowej karcie, nie dostarczają wystarczająco szczegółowych obrazów lub nie pozwalają na dokładną diagnozę. Przydaje się także w diagnostyce raka piersi jako uzupełnienie USG lub mammografii. Jest to bezpieczne badanie, jednak wymaga określonych przygotowań, takich jak usunięcie wszelkich metalowych przedmiotów z ciała.

Badania RM u pacjenta ortodontycznego

Skoro do badania trzeba zdjąć metalowe przedmioty z ciala, pewnie zastanawiasz się, czy możesz wykonać rezonans magnetyczny, jeśli nosisz aparat ortodontyczny (np. aparat lingwalnyLink otwiera się w nowej karcie). W większości przypadków noszenie aparatu ortodontycznego nie stanowi przeciwwskazania do przeprowadzenia rezonansu magnetycznego. Jednak przed przystąpieniem do badania skonsultuj się z lekarzem wykonującym rezonans, który zbada Cię i podejmie decyzję o dalszych krokach.

Podczas badania RM pole magnetyczne może wpływać na materiały magnetyczne u pacjentów ortodontycznych. Na przykład pole magnetyczne może oddziaływać na elementy aparatu ortodontycznego/retencyjnego, takie jak: zamki ortodontyczne, łuki, pierścienie i stałe retainery. Jednak przy prawidłowym zamocowaniu ryzyko przemieszczenia tych elementów jest niskie.

Twój niepokój może budzić także to, że pole magnetyczne może rozgrzewać elementy stałe w aparacie ortodontycznym. Na szczęście, najnowsze badania wykazały, że wzrost temperatury elementów aparatu ortodontycznego znajdującego się w polu magnetycznym do 3T nie przekracza 1°C i nie ma negatywnego wpływu na szkliwo, miazgę zęba oraz otaczające tkanki miękkie.

Zakłócenia obrazu u pacjentów z aparatami stałymi

Artefakty, czyli zakłócenia obrazu podczas badania rezonansem magnetycznym, mogą stanowić problem u pacjentów ortodontycznych. Artefakty te powodują fałszywe wyniki i utrudniają interpretację obrazów, co w konsekwencji prowadzi do błędnej diagnozy i wydłużenia procesu leczenia. Dlaczego tak się dzieje? Podczas RM wykorzystuje się silne pole magnetyczne, które może wpływać na materiały użyte w aparatach ortodontycznych. Stopy metali, takie jak: stal nierdzewna, aluminium, miedź i tytan, powodują zakłócenia pola magnetycznego, co prowadzi do powstawania artefaktów na obrazach.

Największe artefakty powstają w okolicach:

1. języka,

2. żuchwy,

3. podniebienia twardego,

4. płatów czołowych mózgu,

5. nosogardła,

6. gałek ocznych.

Jeśli badane są inne części ciała, artefakty zwykle nie wpływają na jakość obrazu podczas rezonansu magnetycznego. Jednakże, kiedy pacjent posiada aparat ortodontyczny stały lub retainer, należy brać pod uwagę występowanie artefaktów generowanych przez te urządzenia.

Samo posiadanie aparatu ortodontycznego stałego nie wyklucza wykonania rezonansu magnetycznego. Wytworzone przez aparat zakłócenia obrazu mogą jednak znacząco utrudnić interpretację wyników, dotyczy to jednak okolic głowy.

Tomografia głowy a aparat ortodontyczny

Jeśli zastanawiasz się też, czy podczas leczenia aparatem możesz wykonać tomografię komputerową (CT), rozwiejemy Twoje wątpliwości.

Jaka jest różnica między rezonansem magnetycznym a tomografią?

Tomografia głowy wykorzystuje promieniowanie rentgenowskie i komputerowe przetwarzanie danych w celu tworzenia trójwymiarowych obrazów wewnętrznych struktur głowy. Zwykle wykonywana jest, aby ocenić struktury kostne, guzy mózgu, krwiaki, udar i inne choroby neurologiczneLink otwiera się w nowej karcie. CT głowy jest bardziej przydatne w diagnostyce chorób kostnych, a także w przypadkach pilnych, gdy konieczna jest natychmiastowa diagnoza, ze względu na to, że jest szybsze i mniej kosztowne. Natomiast rezonans magnetyczny bardziej przydaje się w diagnozowaniu chorób miękkich tkanek i układu nerwowego.

Czy leczenie ortodontyczne wyklucza wykonanie CT?

Podobnie jak w przypadku rezonansu magnetycznego, leczenie ortodontyczne samo w sobie nie wyklucza wykonania tomografii komputerowej (CT). Niemniej fakt posiadania aparatu ortodontycznego stałego lub retainera może wpłynąć na wynik badania, ponieważ generowane przez nie artefakty mogą zniekształcać obraz. W takim przypadku lekarz prowadzący badanie powinien być świadomy obecności aparatu ortodontycznego i dostosować protokół badania w taki sposób, aby zminimalizować wpływ artefaktów na wyniki. W razie wątpliwości warto skonsultować się z lekarzem ortodontąLink otwiera się w nowej karcie i radiologiem przed wykonaniem badania.

Źródła:

1. J. Kemper, A. Klocke, B. Kahl-Nieke, G. Adam, Orthodontic Brackets in High Field MR Imaging: Experimental Evaluation of Magnetic Field Interactions at 3,0 T, FortschrRöntgenstr 2005; 177(12): 1691–1698.

2. M.J. Elison, V. L. Leggitt, M.Thomson, U. Oyoyo, N.D. Wycliffe, Influence of common orthodontic appliances on the diagnostic quality of cranial magnetic resonance images, OrthodDentofacialOrthop 2008; 134:563–72.

3. A. Celik, M. Elmaoglu, R. Pietura, Rezonans magnetyczny: podstawy fizyczne, obrazowanie, ułożenie pacjenta, protokoły, Wydawnictwo MediPage, Warszawa 2015.

Powyższy materiał ma wyłącznie charakter edukacyjno-informacyjny, nie jest poradą lekarską i nie zastępuje konsultacji z lekarzem. Przed zastosowaniem się do wskazówek lub informacji o charakterze specjalistycznym zawartych na stronie zdrowie.nn.pl należy skonsultować ich treść z lekarzem. Zdrowie.nn.pl dokłada najwyższych starań, aby treść publikowanych materiałów była najlepszej jakości, ale nie ponosi odpowiedzialności za ich zastosowanie bez konsultacji z lekarzem.