Jakie są najpopularniejsze badania mózgu?

Mózg człowieka można badać za pomocą różnych nowoczesnych badań. Dzięki nim dowiadujemy się, jak wygląda statycznie, ale też jak funkcjonuje i jakie procesy w nim zachodzą. Dzięki takim badaniom jesteśmy w stanie profilaktycznie sprawdzić, w jakiej mózg jest kondycji. Służą one także diagnostyce chorób i umożliwiają leczenie pacjenta np. po udarze, czy przebytym urazie głowy.

Jakie badania mózgu można przeprowadzić i jak wyglądają?

Istnieje wiele różnorodnych badań mózgu wykonywanych w celu przeprowadzenia jego diagnostyki i oceny stanu zdrowia. Do najpopularniejszych z nich należą: rezonans magnetycznyLink otwiera się w nowej karcie, tomografia komputerowaLink otwiera się w nowej karcie, badanie SPECT czy EEG lub QEEG.

1. Przeczytaj też: Czym jest koło tętnicze mózgu? Budowa i zadania koła WillisaLink otwiera się w nowej karcie

Rezonans magnetyczny mózgu – MRI, MR, badanie czynnościowe mózgu

Rezonans magnetyczny mózgu nazywa się także badaniem MRI, MR lub badaniem czynnościowym mózgu. Zleca się go w przypadku podejrzenia: zmian nowotworowych w mózgu, udaru mózguLink otwiera się w nowej karcie, zaburzeń neurologicznych czy chorób neurodegeneracyjnych mózgu (np. demencji i choroby Alzheimera). Można go zlecić także w przypadku bólu i zawrotów głowy, które nie mają wyjaśnionego podłoża czy diagnostyki zapalenia opon mózgowych.

1. Sprawdź: Ropień mózgu – przyczyny powstawania, objawy i sposoby leczeniaLink otwiera się w nowej karcie

Jak przebiega rezonans magnetyczny mózgu?

Rezonans magnetyczny mózgu opiera swoją diagnostykę o oddziaływanie pola magnetycznego na wybrany obszar ciała badanego pacjenta (w tym wypadku głowę). Badanie to nie ma udowodnionych skutków ubocznych, a siła pola magnetycznego podczas badania jest 20 tysięcy razy silniejsza od pola magnetycznego, które wytwarza Ziemia. Rezonans magnetyczny jest bezbolesny. Trwa około 40 minut.

Osoba badana kładzie się na plecach, a jej głowę kieruje się w stronę otworu urządzenia. Pacjent jest wprowadzany do maszyny w kształcie tuby. Pracownik ochrony zdrowia przeprowadzający badanie rozmawia z pacjentem przez mikrofon i kamerę zamontowaną wewnątrz urządzenia.

1. To ważne: Rezonans magnetyczny a leczenie aparatem ortodontycznym – co warto wiedzieć?Link otwiera się w nowej karcie

Badany nie może się poruszać w trakcie badania, gdyż jego wynik będzie niewiarygodny. Badanie wykonuje się przy użyciu bardzo silnego pola magnetycznego, fal radiowych i komputera. Obraz, który powstaje podczas badania, jest przetworzony przez komputer na podstawie uzyskanych w tym czasie danych. 

Jakie są przeciwwskazania do przeprowadzenia rezonansu magnetycznego?

Pomimo bezbolesności i nieszkodliwości rezonansu magnetycznego, ma on kilka przeciwwskazań. Są to:

1. wszczepiony rozrusznik serca,

2. neurostymulatory,

3. aparat słuchowy,

4. endoprotezy wykonane z metalu,

5. pierwszy trymestr ciąży,

6. metalowe klipsy znajdujące się wewnątrz czaszki,

7. metaliczne elementy znajdujące się w oku,

8. klaustrofobia.

Tomografia komputerowa mózgu – CT, KT, badanie obrazowe głowy

Tomografia komputerowa jest jednym z najczęściej wykonywanych badań podczas określania zmian w mózgu i polega na wykorzystaniu promieni rentgenowskich do przeanalizowania stanu mózgu. Jeżeli chce się dokładnie zobrazować zmiany, do jakich doszło, wykonuje się tomografię komputerową mózgu z kontrastem.

Jej wykonanie zaleca się, gdy istnieje podejrzenie:

1. krwawienia wewnątrzczaszkowego,

2. krwiaka mózgu,

3. ropnia mózgu,

4. nowotworu mózgu,

5. zmian w naczyniach krwionośnych mózgu,

6. chorób kości czaszki,

7. chorób nosa, gardła i krtani,

8. mózgowego porażenia dziecięcego.

Badanie to wykonuje się również wtedy, gdy występują wrodzone wady mózgu. Dzięki temu można przeanalizować to, jak rozwija się mózg i zastosować odpowiednią terapię i rehabilitację.

Jak wygląda tomografia komputerowa mózgu?

Tomografia komputerowa mózgu jest bezbolesna. Zaleca się, by na 6 godzin przed badaniem nie spożywać żadnych posiłków, a na 3 godziny przed – żadnych płynów. Należy zdjąć wszystkie metalowe elementy biżuterii, np. łańcuszki, kolczyki, pierścionki. Nie można mieć przy sobie telefonu komórkowego ani portfela. Badanie wykonuje się w ubraniu bez metalowych elementów, Jeśli takie są, trzeba je zdjąć. W dniu badania najlepiej założyć dres, który nie ma takich elementów.

W przypadku badania z kontrastem należy poinformować personel medyczny o alergiach. Tomografia komputerowa – nazywana też badaniem tk – trwa kilka minut. Badany kładzie się na specjalnym stole, który zostaje wsunięty do wnętrza urządzenia. W trakcie badania nie należy się poruszać, a w momencie wysyłania promieni rentgenowskich nie powinno się oddychać (osoba przeprowadzająca badanie poprosi o wstrzymanie oddechu w odpowiednim momencie).

Tomografii komputerowej nie należy przeprowadzać u kobiet w ciąży. Nie powinno się go także przeprowadzać zbyt często, bo jest niezdrowe dla organizmu ze względu na dużą dawkę promieniowania.

Tomografia komputerowa z kontrastem daje dużo dokładniejszy obraz tego, do jakich zmian chorobowych doszło w mózgu. Jest dużo skuteczniejsza niż ta bez kontrastu.

Badanie SPECT mózgu

Badanie SPECT mózgu to inaczej tomografia emisyjna pojedynczego fotonu. Dzięki temu badaniu można zarejestrować przepływ krwi w mózgu, a także odczytać wzorce aktywności w mózgu. Pozwala to określić, jak w danej chwili funkcjonuje mózg. Wykazuje też, które obszary mózgu działają prawidłowo, a które są zbyt mocno lub zbyt słabo aktywne.

Badanie SPECT mózgu zleca się, gdy chce się: odnaleźć ogniska padaczkowe, określić rodzaj choroby otępiennej mózgu, znaleźć zator, zakrzep lub obszar niedokrwienia, stwierdzić śmierć mózgową, zdiagnozować udar.

Mapa mózgu – badanie EEG i QEEG mózgu

Badanie EEG rejestruje fale mózgowe i aktywność elektryczną mózgu. Natomiast QEEG jest badaniem ilościowym EEG określającym interakcje pomiędzy mózgiem i ciałem. Badanie to nazywa się także mapowaniem mózgu. Na podstawie fal mózgowych osoby badanej, ich analizy matematycznej i statystycznej, komputer robi porównanie z bazą danych i na tej podstawie określa, czy mózg działa prawidłowo, czy występują jakieś nieprawidłowości.

lek. Agnieszka Żędzian

Lekarz, absolwentka Wydziału Lekarskiego Uniwersytetu Medycznego w Białymstoku. Doświadczenie zdobywała, pracując w Klinice Gastroenterologii i Chorób Wewnętrznych Uniwersyteckiego Szpitalu Klinicznego w Białymstoku. W pracy z pacjentem stara się zawsze indywidualnie podejść do jego problemu oraz, korzystając ze swojej wiedzy i doświadczenia, postawić właściwą diagnozę. Aby skutecznie pomagać pacjentom, systematycznie podnosi swoje kwalifikacje, biorąc udział w licznych szkoleniach i konferencjach naukowych.

lek. Agnieszka ŻędzianZobacz artykuły tego autora

Podziel się z innymi

Udostępnij artykuł w social-mediach.

Facebook - Link otwiera się w nowej karcieInstagram - Link otwiera się w nowej karcieTwitter - Link otwiera się w nowej karcie

Źródła:

1. F. Lehmann-Horn, A. Ludolph, NEUROLOGIA – diagnostyka i leczenie., Urban & Partner, Wrocław, 2004.

2. L. Wicke, Atlas anatomii radiologicznej., Elsevier Urban & Partner, Wrocław, 2009.

3. S. Chapman, R. Nakielny, Metody obrazowania radiologicznego., Medycyna Praktyczna, Kraków, 2006.

4. A. Prusiński, Neurologia praktyczna., Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa, 2005.

5. B. Pruszyński, Radiologia – diagnostyka obrazowa, Rtg, TK, USG, MR i medycyna nuklearna, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa, 2011.

Powyższy materiał ma wyłącznie charakter edukacyjno-informacyjny, nie jest poradą lekarską i nie zastępuje konsultacji z lekarzem. Przed zastosowaniem się do wskazówek lub informacji o charakterze specjalistycznym zawartych na stronie zdrowie.nn.pl należy skonsultować ich treść z lekarzem. Zdrowie.nn.pl dokłada najwyższych starań, aby treść publikowanych materiałów była najlepszej jakości, ale nie ponosi odpowiedzialności za ich zastosowanie bez konsultacji z lekarzem.