Dieta na jelita - co jeść? Jadłospis i przepisy

W przypadku występowania dolegliwości ze strony jelit niezbędne jest wprowadzenie odpowiedniej diety. Zalecenia żywieniowe powinny być opracowane w zależności od konkretnego rodzaju choroby, jak również nasilenia objawów z nią związanych. Zastosowanie odpowiedniego sposobu żywienia ma na celu zwiększenie jakości życia pacjentów oraz zmniejszenie ryzyka powikłań. Jak powinna zatem wyglądać dieta dobra dla jelit?

Dieta na jelita - dla kogo?

Osoby zmagające się z chorobami jelit i dolegliwościami wynikającymi z ich zaburzonej czynności powinny stosować odpowiednią dietę. Wśród najczęstszych chorób związanych z funkcjonowaniem jelitLink otwiera się w nowej karcie można wymienić m.in.:

1. wrzodziejące zapalenie jelita grubegoLink otwiera się w nowej karcie (WZJG),

2. chorobę Leśniowskiego-Crohna,

3. zespół jelita drażliwego (IBS),

4. zapalenie jelita grubegoLink otwiera się w nowej karcie,

5. rak jelita grubego,

6. zespół przerostu flory bakteryjnej jelita cienkiego (SIBO).

W wielu przypadkach zalecenia żywieniowe są bardzo podobne, jednakże każdy pacjent wymaga indywidualnego podejścia, m.in. w zależności od zaobserwowanych objawów.

Wrzodziejące zapalenie jelita grubego - dieta

Wrzodziejące zapalenie jelita grubego (WZJG) jest przewlekłą idiopatyczną chorobą zapalną jelit (IBD) obejmującą okrężnicę. Charakteryzuje się powierzchniowym zapaleniem błony śluzowej rozpoczynającym się od odbytnicy i rozciągającym się do proksymalnej części okrężnicy. Cechuje się nawracającym i emisyjnym przebiegiem. Choroba ta dotyka najczęściej osoby dorosłe w wieku 30-40 lat. Wrzodziejące zapalenia jelita grubego objawia się zwykle krwią w stolcu i biegunką. Dodatkowo mogą towarzyszyć temu symptomy takie jak: zwiększona częstotliwość wypróżnień, nocne wypróżnienia, skurcze w jamie brzusznej, nietrzymanie moczu i stosunkowo rzadko - bóle brzucha.

Wielu pacjentów zadaje pytanie: co jeść przy zapaleniu jelita grubego? W celu poprawy zdrowia dieta we wrzodziejącym zapaleniu jelita grubego powinna być łatwostrawna z obniżoną podażą tłuszczów i błonnika pokarmowego. W przypadku znacznego zaostrzenia przebiegu choroby stosuje się żywienie drogą dojelitową. Wśród produktów zalecanych u pacjentów z WZJG znajdują się m.in.: pieczywo pszenne, biały ryż, warzywa gotowane (np. marchew, ziemniaki, pomidory, dynia), owoce przetarte, bez skórki (np. banany, jabłka, owoce pestkowe), chude gatunki wołowiny, cielęcina, mięso drobiowe i z królika, ryby chude (np. dorsz, szczupak, sandacz) w formie gotowanej lub pieczonej w folii. W jadłospisie osób z WZJG mogą znaleźć się również: jaja (w postaci gotowanej na miękko lub na parze), produkty mleczne (np. jogurty, mleko, chude sery twarogowe), o ile pacjent nie cierpi na nietolerancję laktozy.

W diecie w zapaleniu jelita grubego, podobnie jak w diecie na uchyłki jelita grubegoLink otwiera się w nowej karcie należy wykluczyć: warzywa kapustne, cebulowe, strączkowe, niektóre owoce (np. czereśnie, gruszki, śliwki, owoce suszone), pieczywo razowe, tłuszcze (smalec i słonina, tłuste gatunki mięsa), produkty wysokoprzetworzone (np. fast foody, gotowe dania obiadowe), produkty smażone, napoje gazowane, mocną kawę i herbatę oraz alkohol.

Dieta na zapalenie jelita grubego - przepisy

W przypadku chorób układu pokarmowego żywienie wymaga zastosowania odpowiednich zasad. Poniżej został przedstawiony przykład jadłospisu na wrzodziejące zapalenie jelita grubego.

1. Śniadanie: Pieczywo pszenne z masłem i polędwicą Sposób przygotowania: Chleb posmaruj masłem i obłóż polędwicą.

2. Śniadanie II: Ryż z przetartym jabłkiem Sposób przygotowania: Ugotuj ryż, a następnie dodaj do niego przetarte jabłko (uprzednio obrane ze skórki).

3. Obiad: Makaron pszenny z kurczakiem i pomidorami Sposób przygotowania: Ugotuj makaron i mięso z kurczaka. Pomidory sparz, obierz ze skórki, pokrój na mniejsze kawałki. Połącz wszystkie składniki i podgotuj.

4. Podwieczorek: Budyń czekoladowy na mleku bez laktozy Sposób przygotowania: Budyń przygotuj wg instrukcji na opakowaniu. Wykorzystaj do tego mleko bez laktozy.

5. Kolacja: Sałatka ziemniaczana z jogurtem i koperkiem Sposób przygotowania: Ziemniaki ugotuj, pokrój na małe kawałki. Dodaj do nich jogurt naturalny wymieszany z koperkiem.

Co jeść na jelita drażliwe?

Zespół jelita drażliwego (IBS) to zaburzenie funkcjonowania przewodu pokarmowego. W zależności od postaci charakteryzuje się przewlekłą biegunką lub zaparciami, którym towarzyszą bóle brzucha i wzdęcia. Warto jednak wiedzieć, że objawy te są niespecyficzne, np. przyczyn wzdętego brzucha może być o wiele więcej. Podobnie jak w przypadku wrzodziejącego zapalenia jelit, dieta powinna być lekkostrawna z ograniczeniem spożycia tłuszczu. Pacjentom cierpiącym na zespół jelita drażliwego zaleca się stosowanie diety FODMAPLink otwiera się w nowej karcie, czyli diety o obniżonej zawartości fermentujących oligo-, di- i monosacharydów i polioli. Dodatkowo w postaci biegunkowej zaleca się ograniczenie spożycia produktów dostarczających wysokich ilości frakcji nierozpuszczalnej błonnika pokarmowego.

Uchyłki jelita grubego - zasady żywienia

Uchyłki jelita grubego to choroba, w której dochodzi do pojawienia się wypustek ściany przewodu pokarmowego znajdujących się głównie w rejonie esicy i zstępującej części okrężnicy. Co powinny jeść osoby z uchyłkami jelita grubego? Schemat żywienia zależy od postaci choroby. Chorzy, którzy nie zgłaszają przewlekłych dolegliwości, powinny stosować dietę wysokobłonnikową.

Ważne jest wykluczenie z jadłospisu alkoholu. Dodatkowo u osób z nadmierną masą ciała warto wprowadzić dietę o obniżonej kaloryczności. Z kolei pacjenci, u których widoczne są zmiany zapalne jelita grubego, powinny stosować dietę o zredukowanej podaży błonnika. Należy dodać też, że na zdrowie wpływa korzystnie aktywność fizyczna. Regularna gimnastyka, spacery lub pływanie mogą poprawiać motorykę jelit.

Źródła:

1. Tursi A. i in., Diet in colonic diverticulosis: is it useful?, „Polish Archives of Intestinal Medicine” 2020, nr 130, str. 232-239.

2. Levine A. i in., Dietary guidance from the international organization for the study of inflammatory bowel diseases, „Clinical Gastroenterology and Hepatology” 2020, nr 18, str. 1381-1392.

3. Dolan R. i in., The role of diet in the management of irritable bowel syndrome: a focus on FODMAPs, „Expert Review of Gastroenterology & Hepatology” 2018, nr 12, str. 607-615.

Powyższy materiał ma wyłącznie charakter edukacyjno-informacyjny, nie jest poradą lekarską i nie zastępuje konsultacji z lekarzem. Przed zastosowaniem się do wskazówek lub informacji o charakterze specjalistycznym zawartych na stronie zdrowie.nn.pl należy skonsultować ich treść z lekarzem. Zdrowie.nn.pl dokłada najwyższych starań, aby treść publikowanych materiałów była najlepszej jakości, ale nie ponosi odpowiedzialności za ich zastosowanie bez konsultacji z lekarzem.