GBS – co to takiego? Jakie ma znaczenie dla przebiegu ciąży i porodu?
GBS – czyli paciorkowiec z grupy B – to bakteria, która stanowi część flory bakteryjnej pochwy i przewodu pokarmowego nawet u 30% kobiet. Jej obecność rzadko daje objawy u osób dorosłych, jednak może być bardzo niebezpieczna dla noworodków. Dlatego każda przyszła mama kilka tygodni przed terminem porodu wykonuje test na nosicielstwo bakterii Streptococcus agalactiae. Sprawdź, jak przebiega wymaz w kierunku GBS i co trzeba zrobić, gdy wynik dodatni.
Co to jest GBS?
GBS, czyli Streptococcus agalactiae, to bakteriaLink otwiera się w nowej karcie, która naturalnie występuje w organizmie człowieka i zasiedla w szczególności jelita oraz pochwę u kobiet. Wiele osób nigdy nie dowie się o obecności paciorkowca z grupy B w swoim organizmie, ponieważ w zdecydowanej większości przypadków nie towarzyszą jej żadne charakterystyczne symptomy. Zagadnienie to ma jednak duże znaczenie dla przyszłych mam, ponieważ do zakażenia dziecka bakterią GBS może dojść podczas porodu – przede wszystkim naturalnego, ale również drogą cesarskiego cięcia – gdy dziecko ma kontakt z płynami ustrojowymi matki, w których znajdują się bakterie.
Szacuje się, że ok. 10–30% kobiet to nosicielki GBS. W wielu przypadkach nosicielstwo ogranicza się do tego, że bakteria zasiedla organizm i namnaża się, ale nie stanowi żadnego zagrożenia dla organizmu. Streptococcus agalactiae przenosi się również drogą płciową poprzez kontakty seksualne z osobą zakażoną.
Jakie są objawy zakażenia GBS?
Większość kobiet zakażonych GBS nie ma żadnych objawów i nie zdaje sobie sprawy z obecności tej bakterii w swoim organizmie. Jednak w niektórych przypadkach mogą pojawić się następujące symptomy:
ból podczas oddawania moczu
pieczenie lub swędzenie w okolicy narządów płciowych
nieprzyjemny zapach z pochwy
białe, żółte lub zielone upławy – pamiętaj, że wygląd śluzu w ciąży to informacja na temat zdrowia intymnego i ewentualnych infekcji.
Jeśli pojawią się jakiekolwiek z tych objawów, ważne jest, aby skonsultować się z lekarzem i przeprowadzić badanie w kierunku GBS.
Jak wygląda badanie w kierunku GBS?
Badanie na obecność bakterii GBS polega na pobraniu dwóch wymazów. W przypadku kobiet z przedsionka pochwy i odbytu, a u mężczyzn z odbytu i/lub cewki moczowej. Materiał do badania najczęściej pobiera lekarz podczas zaplanowanej wizyty i od razu oddaje materiał do laboratorium. Przy zachowaniu określonych zasad możesz pobrać wymaz samodzielnie.
Aby uzyskać wiarygodny wynik, ok. 2 dni przed badaniem:
zachowaj abstynencję seksualną;
unikaj stosowania kremów czy globulek dopochwowych;
nie stosuj preparatów przeznaczonych do aplikacji na skórze okolic intymnych.
Jeśli stosujesz lub niedawno zakończyłeś/aś leczenie przeciwbakteryjne, ustal z lekarzem dogodny termin na przeprowadzenie testu, ponieważ antybiotykoterapia może zafałszować wyniki wymazu w kierunku paciorkowca z grupy B.
Badanie w kierunku GBS jest dostępne dla każdego, ale jest to przede wszystkim standard opieki okołoporodowej. Lekarz prowadzący ciążę ma obowiązek zlecić je swoim pacjentkom między 35. a 37. tygodniem ciąży.
GBS dodatni i co dalej?
Wynik badania na obecność Streptococcus agalactiae może być ujemny lub dodatni. Pierwsza sytuacja oznacza, że w organizmie nie ma bakterii, natomiast GBS dodatni wymaga podjęcia konkretnych działań u kobiet w ciąży. Każda przyszła mama musi mieć wynik wymazu w teczce z badaniami, którą zabierze ze sobą do szpitala. Jeśli wynik okaże się dodatni, przed porodem zostanie podany antybiotyk, aby zmniejszyć ryzyko zakażenia noworodka. Lekarz podaje środek dożylnie w trakcie porodu lub jeszcze przed porodem, jeśli istnieje ryzyko przedwczesnego pęknięcia błon płodowych.
Przy stosowaniu odpowiedniej profilaktyki GBS nie jest tak groźny jak np. toksoplazmoza w ciąży, która stanowi poważne zagrożenie dla rozwijającego się płodu. W omawianym przypadku patogen nie zagraża matce, jednak może być bardzo niebezpieczny dla nowo narodzonego dziecka.
Dowiedz się, czym jest TSS?Link otwiera się w nowej karcie
Zakażenie GBS u noworodka – objawy i powikłania
Noworodek może zakazić się bakterią Streptococcus agalactiae podczas przejścia przez kanał rodny lub kontakt z płynami ustrojowymi matki w czasie cesarskiego cięcia. Dzieci, u których doszło do zakażenia, mogą mieć problemy z oddychaniem, karmieniem, gorączkę, wzdęcie brzuszka.
Zakażenie GBS może mieć bardzo poważny przebieg, a nawet być przyczyną śmierci noworodka. Infekcja może skutkować:
zapaleniem opon mózgowo-rdzeniowych;
sepsą – ciężka, uogólniona reakcja zapalna organizmu na infekcję;
zapaleniem kości lub stawów.
Leczenie GBS
Leczenie nosicielstwa GBS jest konieczne tylko w przypadku przyszłych mam, aby zminimalizować ryzyko zakażenia u nowo narodzonego dziecka. Terapia polega wyłącznie na zastosowaniu antybiotyków, które skutecznie zwalczają bakterię Streptococcus agalactiae. Środki są podawana tylko w przypadku pozytywnego wyniku testu na obecność GBS.
Leczenie GBS polega na podawaniu antybiotyków, które są skuteczne w zwalczaniu bakterii GBS. Lekarz zdecyduje o rodzaju antybiotyku oraz dawce, która będzie odpowiednia w konkretnej sytuacji, najczęściej stosuje się jednak penicylinę G.
Jak wygląda profilaktyka GBS?
Najlepszym sposobem zapobiegania zakażeniu GBS u noworodków jest przeprowadzenie testu na obecność bakterii u kobiet w ciąży i wdrożenie odpowiedniej profilaktyki w trakcie porodu.
Ponadto istnieje kilka innych środków, które mogą zapobiec zakażeniu:
unikaj kontaktów seksualnych z osobami z objawami infekcji dróg moczowych lub zakażeniem układu moczowo-płciowego;
dbaj o higienę intymną i regularnie myj okolice narządów płciowych;
unikaj używania perfumowanych produktów do higieny intymnej, które mogą prowadzić do zaburzeń naturalnej równowagi bakteryjnej.
Lekarz, absolwentka Wydziału Lekarskiego Uniwersytetu Medycznego w Białymstoku. Doświadczenie zdobywała, pracując w Klinice Gastroenterologii i Chorób Wewnętrznych Uniwersyteckiego Szpitalu Klinicznego w Białymstoku. W pracy z pacjentem stara się zawsze indywidualnie podejść do jego problemu oraz, korzystając ze swojej wiedzy i doświadczenia, postawić właściwą diagnozę. Aby skutecznie pomagać pacjentom, systematycznie podnosi swoje kwalifikacje, biorąc udział w licznych szkoleniach i konferencjach naukowych.
lek. Agnieszka ŻędzianZobacz artykuły tego autoraPodziel się z innymi
Udostępnij artykuł w social-mediach.
Facebook - Link otwiera się w nowej karcieInstagram - Link otwiera się w nowej karcieTwitter - Link otwiera się w nowej karcieŹródła:
A. Courtney i in., 9 miesięcy. Od zarodka do noworodka! Przewodnik po ciąży dla całej rodziny, Wydawnictwo Babaryba, Warszawa 2020.
G. Bręborowicz, Położnictwo i ginekologia, t.1-2, PZWL Wydawnictwo Lekarskie 2021.
A. Dembińska-Kieć i in., Diagnostyka laboratoryjna z elementami biochemii klinicznej, Wydawnictwo Edra Urban & Partner, Wrocław 2017.
E. Szewczyk, Diagnostyka bakteriologiczna, Wydanictwo Naukowe PWN, Warszawa 2019.
Powyższy materiał ma wyłącznie charakter edukacyjno-informacyjny, nie jest poradą lekarską i nie zastępuje konsultacji z lekarzem. Przed zastosowaniem się do wskazówek lub informacji o charakterze specjalistycznym zawartych na stronie zdrowie.nn.pl należy skonsultować ich treść z lekarzem. Zdrowie.nn.pl dokłada najwyższych starań, aby treść publikowanych materiałów była najlepszej jakości, ale nie ponosi odpowiedzialności za ich zastosowanie bez konsultacji z lekarzem.
