Jak wygląda rogowacenie ciemne skóry? O czym może świadczyć?

4 min. czytania21.09.2023Aktualizacja: 03.03.2025

Nadmierna pigmentacja i pogrubienie skóry może świadczyć o rogowaceniu ciemnym. Objaw ten występuje najczęściej u osób z insulinoopornością, cukrzycą lub zaburzeniami hormonalnymi. Niekiedy jest także jednym z symptomów choroby nowotworowej. Sprawdź, jak wygląda rogowacenie ciemne, jakie badania warto wykonać w przypadku jego wystąpienia i jak można je leczyć.

Jak wygląda rogowacenie ciemne skóry? O czym może świadczyć?

Rogowacenie ciemne skóry – co to jest?

Rogowacenie ciemne (ang. acanthosis nigricans) jest skórną manifestacją innych chorób i zaburzeń, często niedających jeszcze pozostałych objawów. W jego przebiegu obserwuje się miejscową hiperpigmentację i nadmierne rogowacenie skóry, najczęściej w okolicy karku, pach i pachwin. Można je rozpoznać po charakterystycznym wyglądzie skóry, która jest ciemna (często ciemnobrązowa, a nawet czarna) i pogrubiała. Niekiedy zmiany obejmują także brodawki sutkowe, a w rzadkich przypadkach błonę śluzową nosa, jamy ustnej, krtani lub przełyku. Jeśli u Ciebie lub u Twojego dziecka wystąpiły objawy mogące wskazywać na rogowacenie ciemne – nie zwlekaj. Umów się na wizytę do lekarza rodzinnego, który po wstępnej ocenie zmian zadecyduje o ewentualnej konieczności konsultacji dermatologicznej i wystawi odpowiednie skierowanie. Pamiętaj, że rogowacenie ciemne skóry u dzieci występuje najczęściej w tylnej części szyi. Objawu tego nie należy mylić z rogowaceniem słonecznymLink otwiera się w nowej karcie i rogowaceniem białymLink otwiera się w nowej karcie – w różnicowaniu zmian pomoże Ci specjalista dermatologii.

Przeczytaj: Rybia łuska – czy da się wyleczyć tę chorobę?Link otwiera się w nowej karcie

Rogowacenie ciemne występuje najczęściej u osób poniżej 40. roku życia. Może być związane z genetyczną predyspozycją (defektem czynnika wzrostu fibroblastów – komórek skóry), nadmierną ilością krążącej we krwi insuliny lub transformującego czynnika wzrostu (TGF).

Przyczyny rogowacenia ciemnego

Ze względu na przyczynę występowania rogowacenia ciemnego podzielono je na kilka rodzajów:

rodzinne rogowacenie ciemne – spowodowane mutacją receptora dla czynnika wzrostu fibroblastów; pierwsze zmiany skórne mogą być obecne już w momencie urodzenia dziecka lub we wczesnym dzieciństwie,
rogowacenie ciemne związane z otyłością – nadmierna masa ciała i często towarzysząca jej insulinooporność (zmniejszenie wrażliwości tkanek na działanie insuliny) są najczęstszą przyczyną rogowacenia ciemnego. U części pacjentów zmniejszenie masy ciała prowadzi do ustąpienia zmian skórnych,
rogowacenie ciemne polekowe – może być konsekwencją przyjmowania glikokortykosteroidów, leków antykoncepcyjnych, niacyny lub insuliny. Po ich odstawieniu zmiany zwykle całkowicie ustępują,
rogowacenie ciemne związane z zaburzeniami hormonalnymi lub chorobami autoimmunologicznymi, m.in. w przebiegu zespołu policystycznych jajników, tocznia rumieniowatego układowego, twardziny układowej, choroby Hashimoto,
rogowacenie ciemne w przebiegu nowotworów złośliwych, najczęściej gruczolakoraków przewodu pokarmowego, raka prostaty, piersi czy jajnika. Często jest pierwszym objawem choroby nowotworowej.

U osób z ciemną karnacją obserwuje się czasem izolowane rogowacenie ciemne, niemające podłoża chorobowego. Zmiany są wówczas obecne jedynie w okolicach łokci, kolan, kostek i na podeszwach stóp. Warto w takim przypadku skonsultować się z lekarzem, zwykle jednak nie ma potrzeby pogłębiania diagnostyki.

Diagnostyka rogowacenia ciemnego – jakie badania wykonać?

Wstępne rozpoznanie rogowacenia ciemnego jest stawiane na podstawie obrazu klinicznego pacjenta. Diagnozę lekarz powinien potwierdzić badaniem histopatologicznym materiału pobranego podczas biopsji skóry. Z uwagi na występowanie wtórne do innych schorzeń konieczne jest wykonanie dodatkowych badań – testów krwi (w szczególności w kierunku obecności insulinooporności lub cukrzycy, m.in. stężenia glukozy na czczo, doustnego testu obciążenia glukozą, krzywej insulinowej i poziomu hemoglobiny glikowanej) oraz badań endoskopowych (gastroskopii i kolonoskopii). Kobiety powinny zgłosić się na kontrolną wizytę ginekologiczną, a mężczyźni do urologa.

Jak leczyć rogowacenie ciemne?

Podstawą postępowania terapeutycznego u pacjentów z rogowaceniem ciemnym jest leczenie schorzenia będącego jego przyczyną. Jeśli stwierdzono u Ciebie insulinooporność lub cukrzycę, zmniejszenie nasilenia zmian skórnych możesz uzyskać poprzez stosowanie diety niskowęglowodanowej, regularne ćwiczenia fizyczne i kontrolowanie poziomu glukozy we krwi. Lekarz może również zadecydować o konieczności włączenia u Ciebie leków, najczęściej metforminy. Jeśli rozpoznano u Ciebie nowotwór złośliwy, pamiętaj, iż rogowacenie ciemne może ustąpić po skutecznym leczeniu onkologicznym.

Miejscowe leczenie zmian polega przede wszystkim na stosowaniu retinoidów (najczęściej 0,1% tretynoiny) lub analogów witaminy D. Powinny one stanowić jednak jedynie uzupełnienie leczenia przyczynowego. Jeżeli rogowacenie ciemne stanowi dla Ciebie istotny defekt kosmetyczny, możesz poddać się również zabiegom kosmetycznym – dermabrazji, peelingowi chemicznemu czy zabiegowi laserowemu w obrębie zmian.

Umowa dodatkowa poważne choroby z ochroną rozszerzającą się w czasie

Wraz z wiekiem zwiększa się ryzyko wystąpienia niektórych poważnych chorób, a zmniejsza innych. Niezależnie od wieku, jeśli zachorujesz, możesz potrzebować wsparcia – zarówno finansowego, jak i praktycznej pomocy w organizacji leczenia czy w codziennych czynnościach. Na taki wypadek możesz już teraz wybrać umowę dodatkową do ubezpieczenia na życie – Poważne choroby z ochroną rozszerzającą się w czasieLink otwiera się w nowej karcie dostępną w Nationale-Nederlanden.

Gwarantuje ona wypłatę pieniędzy w przypadku wystąpienia jednej z 32 chorób (w tym m.in. nowotworu złośliwego, zawału serca czy choroby Parkinsona). Co ważne, zakres ubezpieczenia rozszerza się wraz z twoim wiekiem, aby jak najlepiej dopasować się do wyzwań, z którymi być może będziesz musiał lub musiała się zmierzyć.

Oprócz wypłaty świadczenia pieniężnego możesz liczyć też na wsparcie medyczne i opiekuńcze po diagnozie poważnej choroby, czyli praktyczną pomoc, m.in. transport medyczny, dostarczenie leków, pomoc pielęgniarki, pomoc domową, organizację rehabilitacji.

Szczegółowe informacje na temat zakresu ochrony, zasad realizacji świadczeń oraz wyłączeń i ograniczeń odpowiedzialności ubezpieczyciela znajdziesz w ogólnych warunkach ubezpieczenia (OWU). Dowiedz się więcej

lek. Agnieszka Żędzian

Lekarz, absolwentka Wydziału Lekarskiego Uniwersytetu Medycznego w Białymstoku. Doświadczenie zdobywała, pracując w Klinice Gastroenterologii i Chorób Wewnętrznych Uniwersyteckiego Szpitalu Klinicznego w Białymstoku. W pracy z pacjentem stara się zawsze indywidualnie podejść do jego problemu oraz, korzystając ze swojej wiedzy i doświadczenia, postawić właściwą diagnozę. Aby skutecznie pomagać pacjentom, systematycznie podnosi swoje kwalifikacje, biorąc udział w licznych szkoleniach i konferencjach naukowych.

Zobacz artykuły tego autora

Podziel się z innymi

Udostępnij artykuł w social-mediach.

Źródła:

Brady M., Rawla P., Acanthosis Nigricans, “StatPearls”, 2022, dostęp online: maj 2023, https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK431057/.
Patel N. i in., Current treatment options for acanthosis nigricans, “Clinical, Cosmetic and Investigational Dermatology”, 2018, dostęp online: maj 2023, https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6086114/.
Gonzalez-Saldivar G. i in., Skin Manifestations of Insulin Resistance: From a Biochemical Stance to a Clinical Diagnosis and Management, “Dermatology and Therapy”, 2017, dostęp online: maj 2023, https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5336429/.

Powyższy materiał ma wyłącznie charakter edukacyjno-informacyjny, nie jest poradą lekarską i nie zastępuje konsultacji z lekarzem. Przed zastosowaniem się do wskazówek lub informacji o charakterze specjalistycznym zawartych na stronie zdrowie.nn.pl należy skonsultować ich treść z lekarzem. Zdrowie.nn.pl dokłada najwyższych starań, aby treść publikowanych materiałów była najlepszej jakości, ale nie ponosi odpowiedzialności za ich zastosowanie bez konsultacji z lekarzem.