Rybia łuska – czy da się wyleczyć tę chorobę?
Rybia łuska jest uciążliwą chorobą skóry, a właściwie grupą chorób, które swoje podłoże mają w genetyce. Tak jak nazwa wskazuje, na skórze pojawiają się zmiany, które wyglądem przypominają łuskę ryby. Pojawiające się łuski wynikają z nadmiernego rogowacenia naskórka i braku zdolności organizmu do prawidłowego usuwania tych zrogowaceń.
Rybia łuska – co to za choroba?
Rybia łuska stanowi uwarunkowaną genetycznie grupę chorób skóry, które są określane jako genodermatozy. Są to zmiany skórneLink otwiera się w nowej karcie, którymi nie można się zarazić. W skórze zachodzi nieprawidłowy proces rogowacenia naskórka. Zaburzeniu ulega także jego usuwanie. Dlatego pojawiają się zmiany, które przypominają wyglądem łuskę ryb.
Można wyróżnić kilka rodzajów rybiej łuski. W zależności od tego, z jakim typem mamy do czynienia, zmiany skórne pojawiają się na określonym obszarze ciała, np. rękach, nogach czy całym ciele, lub w różnym wieku. Jeżeli takie niepokojące objawy pojawią się u Ciebie, udaj się do dermatologa. Będzie mógł on przeprowadzić odpowiednie badania, by zdiagnozować chorobę skóry i wdrożyć odpowiednie leczenie.
Może zainteresuje Cię też temat dotyczący rogowacenie słonecznegoLink otwiera się w nowej karcie?
Jakie są przyczyny rybiej łuski?
Przyczyny rybiej łuski leżą w genach. Chorobę można odziedziczyć po przodkach, ale także może być wynikiem mutacji genetycznej. Zdarza się również nabyta forma choroby. Dotyka ona osoby osłabione czy wyniszczone, np. podczas nowotworu i jego leczenia. Pojawia się też w następstwie chorób wątroby, złego wchłaniania czy zapalenia jelita grubego o wrzodziejącym charakterze.
Jakie objawy daje rybia łuska i jakie są jej rodzaje?
Rybia łuska ma różne objawy w zależności od tego, z jakim jej rodzajem mamy do czynienia. Specjaliści wyróżniają rybią łuskę: zwykłą, dziedziczoną z płcią, jeżastą, lamelarną, płodową.
Przeczytaj także o rogowaceniu ciemnym skóryLink otwiera się w nowej karcie i rogowaceniu białymLink otwiera się w nowej karcie.
Rybia łuska zwykła
Najczęstszym rodzajem rybiej łuski, jaki występuje, jest rybia łuska zwykła. Dotyka on 1 na 300–1000 osób. Tę odmianę dziedziczy się w sposób niezależny od płci. Mogą ją odziedziczyć i kobiety, i mężczyźni – każde z nich może być nosicielem zmutowanego genu. Dodatkowo, by pojawiły się objawy rybiej łuski, wystarczy, aby została przekazana jedna kopia genu.
Najczęściej pierwsze objawy pojawiają się około 1. roku życia. Mogą ustąpić w okresie dojrzewania lub utrzymywać się przez całe życie. W pierwszych latach objawy się nasilają. W późniejszym okresie występują w naprzemiennych okresach remisji i nawrotów.
Rybia łuska zwykła charakteryzuje się tym, że na skórze pojawiają się płaty w kolorze żółtym lub brązowym. Powstają one ze zrogowaciałych komórek z wierzchniej warstwy naskórka. Płaty mają wielkość od kilku milimetrów do kilku centymetrów i wyglądem przypominają rybią łuskę. Jeśli przyjrzysz się im lepiej, okaże się, że wcale nie zachodzą na siebie tak jak u ryby. Są ułożone obok siebie niczym siateczka. Takie zmiany pojawiają się najczęściej na klatce piersiowej, plecach, nogach i rękach.
Warto pamiętać o tym, że w tej odmianie rybiej łuski zmiany nie pojawiają się w miejscach zgięcia stawów łokciowych i kolanowych. Ta odmiana może współistnieć z rogowaceniem mieszkowym skóry, nadmiernym rogowaceniem wewnętrznej części dłoni i podeszew, a także z atopowym zapaleniem skóryLink otwiera się w nowej karcie. Rybia łuska zwykła jest uważana przez lekarzy za najlżejszą odmianę choroby.
Rybia łuska dziedziczona z płcią
Rybia łuska dziedziczona z płcią jest związana z dziedziczeniem recesywnym i chromosomem X. Doprecyzowując – nosicielkami genu tej choroby są kobiety, natomiast zachorować mogą tylko mężczyźni.
Ten rodzaj rybiej łuski występuje u 1 na 6000 mężczyzn. Objawia się już w chwili urodzenia. Na ciele małego chłopca znajdują się duże łuski w brunatnym kolorze. Zmiany mogą lokować się na skórze całego ciała, ale najczęściej na twarzy są łagodne. Poza tym umiejscawiają się także w pachwinach, pod pachami czy w zgięciach łokci i pod kolanami. Niestety, te objawy nasilają się wraz z wiekiem.
Poza zmianami skórnymi mogą wystąpić zaburzenia wzroku. Mężczyzna może zmagać się z zapaleniem rogówki i zaćmą. Dodatkowo pojawiają się problemy z narządem ruchu. Mogą wystąpić zaniki i niedorozwój mięśni, a także zaburzenia rozwojowe w budowie chrząstek i kości. W wyniku rybiej łuski dziedziczonej z płcią pojawiają się zaburzenia ze strony ośrodkowego układu nerwowego, skurcze mięśniowe, a nawet opóźnienia rozwoju umysłowego. Niektórzy zmagają się z problemami ze słuchem lub głuchotą.
Szacuje się, że połowa mężczyzn, którzy są chorzy na rybią łuskę dziedziczoną z płcią, jako chorobę współistniejącą ma zmętnienie rogówki. Natomiast u 20% pojawia się wnętrostwo, którego konsekwencją bywa niedorozwój jąder.
Rybia łuska lamelarna
Rybia łuska lamelarna jest bardzo ciężką odmianą rybiej łuski wrodzonej. Gdy dziecko się rodzi, jest pokryte grubą błoną. Po jej złuszczeniu się na ciele ukazują się grube i ciemne łuski. Pomiędzy nimi można zauważyć głębokie szczeliny. Rybia łuska nie ma tendencji do ustępowania.
W tej odmianie twarz dziecka może być zniekształcona:
powieki wywinięte, tzw. ectropion,
uszy przylegające do głowy,
zniekształcone usta, tzw. rybie usta.
Rybia łuska płodowa
Rybia łuska płodowa to odmiana choroby o najcięższym przebiegu. Niemowlę rodzi się z bardzo rozwarstwionym naskórkiem. Ma liczne zaburzenia neurologiczne i psychiczne. Bardzo często umiera krótko po urodzeniu.
Jak leczyć rybią łuskę?
Ze względu na to, że rybia łuska ma podłoże genetyczne, nie są znane metody, które pozwoliłyby ją wyleczyć. Pozostaje tylko łagodzenie objawów poprzez przyjmowanie leków doustnych, stosowanie specjalnych maści i kremów zaleconych przez lekarza.
Lekarz, absolwentka Wydziału Lekarskiego Uniwersytetu Medycznego w Białymstoku. Doświadczenie zdobywała, pracując w Klinice Gastroenterologii i Chorób Wewnętrznych Uniwersyteckiego Szpitalu Klinicznego w Białymstoku. W pracy z pacjentem stara się zawsze indywidualnie podejść do jego problemu oraz, korzystając ze swojej wiedzy i doświadczenia, postawić właściwą diagnozę. Aby skutecznie pomagać pacjentom, systematycznie podnosi swoje kwalifikacje, biorąc udział w licznych szkoleniach i konferencjach naukowych.
lek. Agnieszka ŻędzianZobacz artykuły tego autoraPodziel się z innymi
Udostępnij artykuł w social-mediach.
Facebook - Link otwiera się w nowej karcieInstagram - Link otwiera się w nowej karcieTwitter - Link otwiera się w nowej karcieŹródła:
S. Jabłońska, S. Majewski, Uogólnione genodermatozy związane z nadmiernym rogowaceniem. Choroby skóry i choroby przenoszone drogą płciową, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2008.
Z. Gołucki, J. Łańcucki, Farmakoterapia chorób skóry. Leki zewnętrzne, Państwowy Zakład Wydawnictw Lekarskich, Warszawa 1993.
B. Elewski i in., Rybia łuska. Diagnostyka różnicowa chorób skóry, Urban & Partner, Wrocław 2005.
Powyższy materiał ma wyłącznie charakter edukacyjno-informacyjny, nie jest poradą lekarską i nie zastępuje konsultacji z lekarzem. Przed zastosowaniem się do wskazówek lub informacji o charakterze specjalistycznym zawartych na stronie zdrowie.nn.pl należy skonsultować ich treść z lekarzem. Zdrowie.nn.pl dokłada najwyższych starań, aby treść publikowanych materiałów była najlepszej jakości, ale nie ponosi odpowiedzialności za ich zastosowanie bez konsultacji z lekarzem.
