Miażdżyca – objawy psychiczne, neurologiczne i intelektualne
Miażdżyca to poważna, przewlekła choroba, która może wpływać na wiele różnych sfer funkcjonowania człowieka, m.in. na jego sprawność intelektualną oraz psychikę. Jak rozpoznać psychiczne objawy tego schorzenia?
Miażdżyca – na czym polega?
MiażdżycaLink otwiera się w nowej karcie jest przewlekłą chorobą uaładu sercowo-naczyniowego, polegającą na występowaniu procesu zapalnego aorty i tętnic średniej wielkości. W jej przebiegu w wewnętrznych warstwach ścian naczyń tętniczych odkładają się zmiany, nazywane blaszkami miażdżycowymi, które zmniejszają ich światło, utrudniając przepływ krwi. W skrajnych przypadkach dochodzi do całkowitego zablokowania konkretnych naczyń, a co za tym idzie, do niedokrwienia zaopatrywanych przez nie narządów.
Miażdżyca rozwija się przez długie lata, często nie dając żadnych wyraźnych objawów. Badacze wciąż zastanawiają się, co decyduje o początku tej choroby oraz o tym, kogo ona dotyka, a kogo omija. Płytki miażdżycowe powstają, gdy w krwiobiegu znajduje się zbyt dużo lipidów (tzw. złego cholesterolu). Proces ten jest powolny, dlatego tak ważne jest szybkie wykrycie problemu (np. poprzez wykonanie lipidogramu) i wdrożenie działań zaradczych, takich jak zmiana diety na niskotłuszczową (przeczytaj również o diecie lekkostrawnej). Do tworzenia się zmian miażdżycowych przyczyniają się także uszkodzenia wewnętrznych warstw ścian naczyń tętniczych, powodujące zakłócenia ich działania i rozwój stanu zapalnego.
Wśród czynników ryzyka rozwoju miażdżycy wymienia się m.in.: spożywanie dużych ilości nasyconych i nienasyconych tłuszczów utwardzanych oraz węglowodanów, brak aktywności fizycznej, stresujący tryb życia i tzw. osobowość typu A (charakteryzującą się skłonnością do stresu i rywalizacji, ambicją oraz reagowaniem złością i agresją). Istotne są też: wysoki poziom lipoproteiny, niedobór estrogenów po menopauzie, a także zakażenie chlamydią.
Objawy miażdżycy
Miażdżyca to podstępna choroba, która przez wiele lat może nie dawać żadnych odczuwalnych symptomów. W tej fazie jedyną skuteczną metodą na jej zdiagnozowanie jest regularne wykonywanie badań laboratoryjnych. W diagnostyce stosuje się także takie metody, jak: ultrasonografia tętnic szyjnych oraz kończyn dolnych, RTG klatki piersiowej, EKG spoczynkowe czy próby wysiłkowe.
Dopiero niedokrwienie i niedotlenienie ważnych narządów skutkuje zauważalnymi zmianami w funkcjonowaniu organizmu. Wśród objawów miażdżycy oraz jej możliwych następstw specjaliści wymieniają:
zaburzenia czucia, mrowienie, drętwienie i ból kończyn;
szybsze męczenie się i duszności nawet po niewielkim wysiłku;
zawroty i ból głowy;
ból w klatce piersiowej;
zwiększoną wrażliwość na zimno;
owrzodzenia;
trudności z poruszaniem się;
osłabienie siły mięśniowej;
ból nadbrzusza i częste biegunki;
zaburzenia wzroku;
utratę masy ciała;
udar mózgu.
Miażdżyca – objawy psychiczne i poznawcze
Kiedy miażdżyca dotyczy tętnic szyjnych i kręgowych, może dojść do niedokrwienia mózgu, a na dalszych etapach choroby nawet do jego udaru. W takich sytuacjach mogą się pojawić zaburzenia widzenia, niedowłady i porażenia, szumy w uszach, zawroty głowy, a także objawy dotyczące funkcjonowania intelektualnego oraz psychologicznego. Należą do nich np.:
zaburzenia mowy (takie jak niewyraźne, bełkotliwe mówienie, problemy z rozumieniem mowy);
trudności z zapamiętywaniem, uczeniem się i przyswajaniem nowych informacji;
problemy z koncentracją;
splątanie i zaburzenia świadomości;
niepokój i lęk;
apatia;
zmiany osobowości (mogące przypominać nawet zaburzenia osobowości);
napady agresji;
problemy z kontrolą emocji;
drażliwość;
zaburzenia snu.
Warto pamiętać, iż zarówno zmiany dotyczące funkcjonowania emocjonalnego i poznawczego, jak i pozostałe objawy choroby znacząco wpływają na samopoczucie i zdrowie psychiczne pacjenta. Chory na miażdżycę może doświadczać zrozumiałego lęku o własną przyszłość, przygnębienia oraz braku chęci do życia. Trudności doświadczają także jego bliscy, którzy często nie rozumieją jego zachowania, wybuchowości i kłopotów z kontrolą emocji. Zarówno sam pacjent, jak i jego otoczenie mogą więc potrzebować wsparcia psychologa lub psychoterapeuty, który pomoże im przejść przez te zmiany, a nawet zniwelować niektóre objawy.
Leczenie miażdżycy
Jeśli zauważasz objawy miażdżycy u siebie lub kogoś ze swojego otoczenia, nie czekaj i zwróć się po pomoc do lekarza rodzinnego, internisty lub kardiologa. Specjalista zleci odpowiednie badania i przeprowadzi profesjonalną diagnozę w kierunku tej choroby, a następnie zastosuje indywidualnie dobrane metody leczenia.
W leczeniu miażdżycy stosuje się m.in. środki farmakologiczne, takie jak: statyny, leki obniżające ciśnienie krwi oraz zapobiegające sklejaniu się płytek krwi. Oprócz tego wykorzystywane są fizjoterapia i metody chirurgiczne (np. by-passy, angioplastyka).
Warto wiedzieć, iż już istniejących zmian miażdżycowych nie da się w pełni cofnąć, jednak można zahamować proces chorobowy oraz zapobiec niebezpiecznym powikłaniom. Kluczowa może okazać się zmiana trybu życia: wprowadzenie regularnej aktywności fizycznej, unikanie stresu oraz dieta uboga w tłuszcze nasycone.
Choroby serca
Magister psychologii, szczególnie zainteresowana tematyką zaburzeń odżywiania, zaburzeń nastroju oraz uzależnień. Miłośniczka słowa pisanego, copywriterka prowadząca własną firmę zajmującą się tworzeniem tekstów. Kocha zwierzęta, po godzinach spełnia się jako petsitterka. Uwielbia podróże, pyszne jedzenie i dobre książki.
Alicja SkibińskaZobacz artykuły tego autoraPodziel się z innymi
Udostępnij artykuł w social-mediach.
Facebook - Link otwiera się w nowej karcieInstagram - Link otwiera się w nowej karcieTwitter - Link otwiera się w nowej karcieŹródła:
A. Bęresewicz (red.), Patofizjologia miażdżycy i choroby niedokrwiennej serca, Centrum Medyczne Kształcenia Podyplomowego, Warszawa 2011.
M. Sabiniewicz i wsp., Wybrane zaburzenia funkcji poznawczych po udarze mózgu – charakterystyka kliniczna i diagnostyka, „Aktualności Neurologiczne” 2015, t. 15, nr 1, s. 35–40.
R. Szczęch, K. Narkiewicz, Choroby związane z miażdżycą tętnic, „Choroby Serca i naczyń” 2005, t. 2, nr 4, s. 241–242.
K. Ziaja, G. Biolik, D, Ziaja, J. Chudek, Miażdżyca – choroba czy proces starzenia?, „Chirurgia Polska” 2010, t. 12, nr 1, s. 4–11.
Powyższy materiał ma wyłącznie charakter edukacyjno-informacyjny, nie jest poradą lekarską i nie zastępuje konsultacji z lekarzem. Przed zastosowaniem się do wskazówek lub informacji o charakterze specjalistycznym zawartych na stronie zdrowie.nn.pl należy skonsultować ich treść z lekarzem. Zdrowie.nn.pl dokłada najwyższych starań, aby treść publikowanych materiałów była najlepszej jakości, ale nie ponosi odpowiedzialności za ich zastosowanie bez konsultacji z lekarzem.
