Badanie cytologiczne wymazu z nosa – na czym polega?

Cytologia nosa to diagnostyczne badanie, które pozwala na ocenę stanu zdrowia układu oddechowego. Polega ono na pobraniu próbki komórek z nosa i ich badaniu pod mikroskopem. Jest to mało inwazyjna procedura, która może dostarczyć cennych informacji na temat różnych chorób, w tym: infekcji, alergii czy nowotworów. Wykonuje się ją w różnych sytuacjach, takich jak: badania przesiewowe, diagnostyka chorób alergicznych, wykrywanie infekcji oraz monitorowanie leczenia.

Czym jest cytologia? Rodzaje

Badanie cytologiczne jest ważnym narzędziem diagnostycznym, które pomaga w wykrywaniu, diagnozowaniu i monitorowaniu różnych chorób. CytologiaLink otwiera się w nowej karcie zajmuje się badaniem pojedynczych komórek pod mikroskopem, co pozwala lekarzom i naukowcom uzyskać cenne informacje na temat zdrowia pacjentów. To stosunkowo nieinwazyjne i dość łatwe do przeprowadzenia badanie ma ogromne znaczenie w profilaktyce i leczeniu wielu schorzeń.

• Dowiedz się, jakie znaczenie mają komórki endocerwikalne w wyniku cytologiiLink otwiera się w nowej karcie.

Celem badania cytologicznego jest ocena morfologii, czyli struktury i wyglądu komórek, co pozwala na identyfikację ewentualnych nieprawidłowości. Najbardziej znane i szeroko stosowane badanie cytologiczne to tzw. rozmaz cytologiczny (inaczej wymaz), który polega na pobraniu próbki komórek z danego obszaru ciała i zbadaniu jej pod mikroskopem.

Najbardziej powszechnym rodzajem badania cytologicznego jest rozmaz cytologiczny szyjki macicy, powszechnie znany po prostu jako badanie cytologiczne. To skuteczna metoda wykrywania wczesnych zmian nowotworowych (m.in. raka szyjki macicyLink otwiera się w nowej karcie) i innych patologii w obrębie szyjki macicy. Wynik badania może wskazywać na obecność komórek nieprawidłowych, a więc na potencjalne zagrożenie nowotworem. Wczesna diagnoza jest kluczowa, ponieważ umożliwia szybkie podjęcie działań mających na celu wyleczenie lub kontrolowanie choroby.

• Przeczytaj: Plamienie po cytologii – czy jest groźne?Link otwiera się w nowej karcie

Oprócz badania cytologicznego szyjki macicy istnieje wiele innych rodzajów badań cytologicznych, które mają zastosowanie w diagnostyce różnych obszarów ciała. Przykładami są badania cytologiczne materiału z piersi, tarczycy, jamy ustnej, płuc, układu moczowego, nosa. Każde z nich ma specyficzne znaczenie i może dostarczyć cennych informacji na temat stanu zdrowia.

Badanie cytologiczne z nosa ma wiele zalet. Po pierwsze jest to mało inwazyjna procedura, która nie wymaga chirurgicznego pobrania próbki tkanki. Dlatego jest stosunkowo bezpieczna i ma małe ryzyko powikłań. Po drugie wymaz jest często bardziej dostępny i tańszy niż inne metody diagnostyczne, takie jak biopsja. Może być również powtarzany w regularnych odstępach czasu w celu monitorowania zmian w komórkach i skuteczności leczenia.

• Dowiedz się, czym jest zespół pustego nosa, jak się objawia i jak go leczyćLink otwiera się w nowej karcie.

Kiedy należy wykonać cytologię nosa?

Badanie cytologiczne nosa może być wykonywane w różnych sytuacjach klinicznych. Oto kilka przypadków, w których zazwyczaj zaleca się wykonanie cytologii nosa:

• badanie przesiewowe: cytologia nosa może być częścią badań przesiewowych, szczególnie u osób narażonych na działanie czynników ryzyka, takich jak: długotrwałe narażenie na substancje drażniące, zanieczyszczenia powietrza, toksyny środowiskowe czy substancje chemiczne. Przesiewowe badanie cytologiczne nosa może pomóc w identyfikacji wczesnych zmian, które mogą prowadzić do rozwinięcia się chorób płuc lub innych chorób związanych z ekspozycją na szkodliwe substancje;

• diagnostyka chorób alergicznych: badanie to może pomóc w identyfikacji charakterystycznych zmian w komórkach, które są związane z reakcją alergiczną, takimi jak obecność komórek odpowiadających za alergiczne reakcje zapalne lub innych nieprawidłowości komórkowych;

• wykrywanie infekcji: wirusowych, bakteryjnych lub grzybiczych. Próbka pobrana z nosa może ujawnić obecność patogenów lub zmiany charakterystyczne dla określonych infekcji, co może pomóc w odpowiednim leczeniu;

• monitorowanie leczenia: cytologia nosa może być stosowana do monitorowania skuteczności leczenia, zwłaszcza w przypadku chorób przewlekłych, takich jak przewlekły nieżyt nosa;

• wykrywanie zmian, takich jak polipy.

Przed wykonaniem jakiejkolwiek procedury diagnostycznej zasięgnij porady lekarza lub specjalisty. Lekarz będzie w stanie ocenić objawy, historię medyczną i zlecić odpowiednie badania, uwzględniając Twoje indywidualne potrzeby zdrowotne.

Cytologia nosa – jak wygląda badanie? Jak należy się przygotować?

Jeśli czeka Cię cytologia nosa, musisz się do niej odpowiednio przygotować. Przed badaniem możesz skonsultować się z lekarzem pierwszego kontaktu lub innym specjalistą, którzy dokładnie wyjaśnią procedurę i odpowiedzą na Twoje pytania. W niektórych przypadkach przed badaniem może być konieczne zaprzestanie przyjmowania pewnych leków, dlatego pamiętaj, żeby poinformować lekarza o wszelkich stosowanych substancjach. 

Podczas badania lekarz lub pielęgniarka pobiera próbkę komórek z nosa. Najczęściej stosowaną metodą jest użycie wacika lub specjalnego pędzelka, który jest delikatnie wprowadzany do nozdrza i przekręcany lub przesuwany po ściankach nosa. Celem jest zebranie luźno osadzonych komórek z błony śluzowej nosa. Możesz czuć przy tym lekki dyskomfort lub kichnąć, zazwyczaj pobieranie materiału do badania jest mało bolesne. Następnie pobrany materiał zostaje umieszczony na szkiełku mikroskopowym. Może być barwiony, co pozwala na lepszą obserwację i identyfikację różnych typów komórek. Preparat zostaje poddany obserwacji pod mikroskopem przez wykwalifikowanego lekarza. Ocenia on komórki pod względem morfologii, struktury i ewentualnych nieprawidłowości. W przypadku identyfikacji nieprawidłowości komórkowych, takich jak zmiany nowotworowe lub infekcyjne, może być konieczne dalsze badanie lub konsultacja z innym specjalistą.

Po przeprowadzeniu analizy cytologicznej lekarz dokonuje interpretacji wyników. Raport zawiera informacje na temat morfologii komórek, obecności patologicznych zmian lub innych istotnych wyników. Wynik badania cytologicznego jest następnie przekazywany lekarzowi prowadzącemu, który odpowiada za jego interpretację w kontekście ogólnego stanu zdrowia pacjenta.

Badanie cytologiczne nosa jest stosunkowo szybkie i łatwe do wykonania. Może dostarczyć cennych informacji diagnostycznych.

Jak zadbać o układ oddechowy?

Aby zapobiegać infekcjom dróg oddechowych, należy odpowiednio o nie zadbać. Dbanie o układ oddechowy jest niezwykle ważne dla zachowania zdrowia i dobrego samopoczucia. W jaki sposób zapobiegać chorobom układu oddechowego? Oto kilka przykładów prawidłowych zachowań:

• unikaj palenia tytoniu, który przyczynia się do powstawania raka płuc czy astmy;

• wprowadź do swojego życia regularną aktywność fizyczną;

• unikaj zanieczyszczonego powietrza;

• korzystaj ze zbilansowanej diety;

• unikaj alergenów;

• wykonuj regularnie badania kontrolne.

W ramach profilaktyki chorób układu oddechowego lekarz może zlecić wykonanie takich badań jak spirometria, RTG płuc czy badania krwi.

lek. Agnieszka Żędzian

Lekarz, absolwentka Wydziału Lekarskiego Uniwersytetu Medycznego w Białymstoku. Doświadczenie zdobywała, pracując w Klinice Gastroenterologii i Chorób Wewnętrznych Uniwersyteckiego Szpitalu Klinicznego w Białymstoku. W pracy z pacjentem stara się zawsze indywidualnie podejść do jego problemu oraz, korzystając ze swojej wiedzy i doświadczenia, postawić właściwą diagnozę. Aby skutecznie pomagać pacjentom, systematycznie podnosi swoje kwalifikacje, biorąc udział w licznych szkoleniach i konferencjach naukowych.

lek. Agnieszka ŻędzianZobacz artykuły tego autora

Podziel się z innymi

Udostępnij artykuł w social-mediach.

Facebook - Link otwiera się w nowej karcieInstagram - Link otwiera się w nowej karcieTwitter - Link otwiera się w nowej karcie

Źródła:

1. T. Zatoński, Choroby nosa i zatok przynosowych, Wydawnictwo Edra Urban & Partner, Warszawa 2022.

2. J. Olszewski, Otolaryngologia, Wydawnictwo PZWL, Warszawa 2022.

Powyższy materiał ma wyłącznie charakter edukacyjno-informacyjny, nie jest poradą lekarską i nie zastępuje konsultacji z lekarzem. Przed zastosowaniem się do wskazówek lub informacji o charakterze specjalistycznym zawartych na stronie zdrowie.nn.pl należy skonsultować ich treść z lekarzem. Zdrowie.nn.pl dokłada najwyższych starań, aby treść publikowanych materiałów była najlepszej jakości, ale nie ponosi odpowiedzialności za ich zastosowanie bez konsultacji z lekarzem.