Poranne bóle brzucha – o czym mogą świadczyć?

Poranne bóle brzucha to dość częsta dolegliwość, która dotyka zarówno dorosłych, jak i dzieci. Jej przyczyną często jest nadmierny stres lub nieprawidłowe nawyki żywieniowe, ale może być także objawem różnych chorób przewodu pokarmowego, takich jak wrzody żołądka, refluks żołądkowo-przełykowy lub stan zapalny tych okolic. Jeśli ból brzucha na czczo towarzyszy Ci od dłuższego czasu, koniecznie udaj się do lekarza pierwszego kontaktu, aby ustalić przyczynę problemu i rozpocząć odpowiednie leczenie.

Poranne bóle brzucha – jak się je odczuwa?

Bóle brzuchaLink otwiera się w nowej karcie na czczo – zwane często „bólami głodowymi” – to dość powszechna dolegliwość, która dotyczy zarówno dorosłych, jak i dzieci. Często określa się ją jako ucisk, kłucie lub skurcze żołądka. Wraz z nim często pojawiają się takie symptomy jak nudności, uczucie pieczenia w przełyku popularnie zwane zgagą oraz nieprzyjemne odbijanie. Jeśli występują one rzadko, np. następnego dnia po ucztowaniu na weselu lub grillowaniu ze znajomymi, są raczej efektem przejedzenia i nie stanowią powodu do niepokoju. Gdy jednak stają się częścią Twojej codzienności, trzeba poszukać ich przyczyny.

Jakie mogą być przyczyny bólu brzucha rano?

Ból brzucha rano po przebudzeniu wcale nie musi świadczyć o poważnych chorobach. Często bywa efektem błędów żywieniowych lub codziennego stresu związanego np. z pracą. Do możliwych przyczyn należy też zatrucie pokarmowe, które ma charakter przejściowy.

Nieprawidłowa dieta

Dieta bogata w ciężkostrawne potrawy – m.in. tłuste mięsa, smażone dania – to prosta droga do różnych dolegliwości ze strony układu pokarmowego. Jeśli do tego dochodzi palenie papierosów i częste spożywanie alkoholu, poranne bóle brzucha mogą stać się naprawdę uciążliwe.

Stres

Sama myśl o pracy powoduje u Ciebie ucisk w żołądku, który towarzyszy Ci już po przebudzeniu? Ciało człowieka reaguje na wszystkie czynniki zewnętrzne, w tym także na stres. Życie pod ciągłą presją może powodować nerwicę żołądka, a wraz z nią takie objawy jak wzdęcia, biegunki lub zaparcia, poranne bóle brzucha, zgagę, osłabienie łaknienia.

Zatrucie pokarmowe

Jeśli potrawa, która zjadłeś, zawierała bakterie lub toksyny, dochodzi do zatrucia pokarmowego. Jest to infekcja przewodu pokarmowego, podczas której pojawia się biegunka, wymioty, nudności, osłabienia oraz bóle brzucha. Jeśli za omawiane objawy odpowiedzialne są wirusy (np. rotawirusy), mamy do czynienia z grypą żołądkową – tego rodzaju choroby mają zazwyczaj gwałtowny przebieg, jednak dość szybko mijają. 

Ciąża

Poranne bóle brzucha i towarzyszące im nudności oraz wymioty to jeden z pierwszych objawów ciąży. Łatwo pomylić je z zatruciem pokarmowym. Bóle żołądka w ciąży występują również w późniejszych etapach oczekiwania na dziecko i są efektem zmian anatomicznych – zmiany położenia narządów wewnętrznych na skutek ciągłego powiększania się macicy – w ciele przyszłej mamy. 

O jakich chorobach może świadczyć ból brzucha na czczo?

Nawracające bóle brzucha na czczo, które nie mają związku z błędami żywieniowymi, stresem, zatruciem pokarmowym lub ciążą mogą mieć swoje źródło w poważniejszych chorobach takich jak wrzody żołądka, refluks żołądkowo-przełykowy czy zapalenie błony śluzowej przewodu pokarmowego.

Choroba wrzodowa żołądka i dwunastnicy

Szacuje się, że problem ten dotyczy nawet co dziesiątej osoby dorosłej w społeczeństwie. Jest to jedna z najczęściej występujących chorób przewodu pokarmowego, która polega na powstawaniu ubytków w błonie śluzowej, przy których występuje naciek zapalny. To efekt zaburzenia równowagi między czynnikami ochronnymi (prawidłowo ukształtowana błona śluzowa) a drażniącymi (np. kwas solny). Wrzody żołądka i dwunastnicy mogą być skutkiem przyjmowania niektórych leków, palenia tytoniu czy zakażenia bakterią Helicobacter pylori, ale może być również uwarunkowane genetycznie.

Refluks żołądkowo-przełykowy

Poranne bóle brzucha mogą być objawem refluksu żołądkowo-przełykowegoLink otwiera się w nowej karcie. Przypadłość ta polega na cofaniu się kwaśnej treści żołądkowej do przełyku. Objawy w postaci dokuczliwej zgagi nasilają się zazwyczaj w pozycji leżącej. 

Zapalenie błony śluzowej żołądka lub/i jelit

Za zapalenie błony śluzowej żołądka i jelit najczęściej odpowiada zakażenie bakterią Helicobacter pylori, która należy do najbardziej rozpowszechnionych w społeczeństwie drobnoustrojów. W niektórych przypadkach zakażenie przebiega bezobjawowo, ale znacznie częściej daje objawy typowe dla większości chorób układu pokarmowego tj. wymioty, bóle brzucha rano oraz w innych porach dnia lub brak apetytu. Schorzenie to ma często charakter przewlekły.

Dyspepsja

Poranne bóle brzucha mogą być efektem dyspepsji, zwanej potocznie niestrawnością. Bóle nadbrzusza utrzymują się w tym przypadku przez wiele tygodni, a towarzyszą im nudności, wymioty, uczucie pełności oraz zgaga. 

Do chorób, które mogą objawiać się porannymi bólami brzucha, należy również rak żołądkaLink otwiera się w nowej karcie. Pamiętaj, że taka diagnoza musi być poprzedzona szczegółowymi badaniami, natomiast o podejrzeniu zmian nowotworowych lekarze mówią zazwyczaj dopiero wtedy, gdy wykluczone zostaną inne, mniej poważne choroby układu pokarmowegoLink otwiera się w nowej karcie.

Kiedy udać się do lekarza z porannym bólem brzucha?

Bóle brzucha na czczo to objaw, którego nie warto ignorować. Wskazaniem do konsultacji lekarskiej są nawracające dolegliwości, które nie mijają mimo zmiany stylu życia, nawyków żywieniowych i ograniczenia stresu.

lek. Agnieszka Żędzian

Lekarz, absolwentka Wydziału Lekarskiego Uniwersytetu Medycznego w Białymstoku. Doświadczenie zdobywała, pracując w Klinice Gastroenterologii i Chorób Wewnętrznych Uniwersyteckiego Szpitalu Klinicznego w Białymstoku. W pracy z pacjentem stara się zawsze indywidualnie podejść do jego problemu oraz, korzystając ze swojej wiedzy i doświadczenia, postawić właściwą diagnozę. Aby skutecznie pomagać pacjentom, systematycznie podnosi swoje kwalifikacje, biorąc udział w licznych szkoleniach i konferencjach naukowych.

lek. Agnieszka ŻędzianZobacz artykuły tego autora

Podziel się z innymi

Udostępnij artykuł w social-mediach.

Facebook - Link otwiera się w nowej karcieInstagram - Link otwiera się w nowej karcieTwitter - Link otwiera się w nowej karcie

Źródła:

1. A. Skawina (red.), Brzuch, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2006.

2. S. Leszczyński i in., Diagnostyka obrazowa. Układ trawienny, PZWL Wydawnictwo Lekarskie, Warszawa 2012.

3. A. Dąbrowski i in., Zaburzenia czynnościowe układu pokarmowego, Wydawnictwo Czelej, Lublin 2018.

4. D. Rampton, Nieswoiste choroby zapalne jelit. Kompendium, DK Media Poland, Warszawa 2019.

Powyższy materiał ma wyłącznie charakter edukacyjno-informacyjny, nie jest poradą lekarską i nie zastępuje konsultacji z lekarzem. Przed zastosowaniem się do wskazówek lub informacji o charakterze specjalistycznym zawartych na stronie zdrowie.nn.pl należy skonsultować ich treść z lekarzem. Zdrowie.nn.pl dokłada najwyższych starań, aby treść publikowanych materiałów była najlepszej jakości, ale nie ponosi odpowiedzialności za ich zastosowanie bez konsultacji z lekarzem.