Leczenie osoczem bogatopłytkowym w ortopedii – mechanizm działania, wskazania do terapii, przebieg

Leczenie osoczem bogatopłytkowym może stanowić alternatywę dla operacji chirurgicznych wielu schorzeń ortopedycznych. Polega ono na ostrzykiwaniu stawu czy konkretnie wybranych tkanek, np. włókien ścięgnistych. Sprawdź, kiedy można stosować leczenie osoczem i jak przebiega taka terapia!

Czym jest osocze bogatopłytkowe?

Osocze bogatopłytkowe to autologiczny preparat krwiopochodny zawierający skoncentrowane płytki krwi zawieszone w niewielkiej objętości osocza. Otrzymuje się je z krwi obwodowej (pobieranej jak na morfologię) na drodze rozdzielenia poszczególnych elementów morfotycznych krwi za pomocą specjalnych metod laboratoryjnych. Dzięki temu osocze bogatopłytkowe cechuje się zwiększonym stężeniem białek i innych czynników wzrostu komórek odgrywających istotne role w procesach naprawczych uszkodzonych tkanek miękkich i kości.

Osocze bogatopłytkowe stanowi produkt inżynierii tkankowej i zostało opracowane z myślą o wzmacnianiu naturalnych zdolności regeneracyjnych organizmu w procesie leczenia różnych chorób, w tym ortopedycznych. Nierzadko na potrzeby leczenia konkretnego schorzenia osocze bogatopłytkowe bywa wzbogacane o pewne substancje o biologicznym działaniu, np. kwas hialuronowy.

Kiedy stosuje się leczenie osoczem bogatopłytkowym w ortopedii?

Osocze bogatopłytkowe przede wszystkim wprowadzane jest miejscowo poprzez iniekcje, np. zastrzyki w kolano. Dzięki temu efekt terapeutyczny jest bardziej bezpośredni, tzn. że aplikując preparat w uszkodzone miejsce, płytki osocza mogą od razu i bez przeszkód dotrzeć do komórek ciała wymagających wsparcia w procesach naprawczych.

Leczenie osoczem bogatopłytkowym proponowane jest głównie w tzw. terapiach dostawowych i dościęgnowych. Wykorzystuje się je w przebiegu leczenia m.in.:

• tendopatii i entezopatii, czyli stanów zapalnych ścięgien, powstałych pod wpływem mikrourazów i nadmiernego przeciążenia, w czasie których ścięgno ulega ciągłemu remodelingowi (przebudowie) w wyniku uszkodzeń struktur kolagenowych i nieprawidłowego ukrwienia okolicy przyczepu, czyli miejsca, do którego ścięgno się przyczepia do kości;

• choroby zwyrodnieniowej (najczęściej dotyczącej kolana), w której przebiegu dochodzi do uszkodzenia i ubytków wszystkich struktur tworzących staw, czyli chrząstki stawowej, błony maziowej i kości, co również związane jest z powtarzającymi się mikrourazami;

• uszkodzeń i stanów pourazowych przebiegających z uszkodzeniem tkanek kostno-stawowych, np. różnych rodzajów złamań.

Leczenie osoczem bogatopłytkowym w ortopedii bywa wykorzystywane przy problemach związanych z obecnością tzw. stawów rzekomych (braku prawidłowego zrostu kości po uprzednim złamaniu z deformacją końców kostnych). Może być także stosowane na zapalenia kości czy przyspieszenie gojenia się tkanek miękkich, np. trudno gojących się ran powłok skórnych i owrzodzeń.

Zastrzyki z osocza w kolano

Ze względu na szerokie spektrum działania osocze bogatopłytkowe w ortopedii cieszy się uznaniem w leczeniu stawów kolanowych, nawet w przebiegu zaawansowanych patologii.

Ostrzykiwanie osoczem często stanowi nieinwazyjną alternatywę dla operacji chirurgicznych, które zwykle wiążą się z rehabilitacją pozabiegową i powikłaniami, w tym również tymi nieuniknionymi, czyli takimi, jakich doświadcza się zwykle po zabiegu (ból, obrzęk, ograniczenie ruchomości i trudności z chodzeniem). Ostrzykiwanie osoczem kolana może również stanowić ratunek w stanach paliatywnych stawu, czyli w postępujących, wyniszczających chorobach, głównie na tle zwyrodnieniowym.

Jak wygląda ostrzykiwanie osoczem kolana?

Zabieg najczęściej odbywa się pod kontrolą USG bądź w przebiegu artroskopii kolanaLink otwiera się w nowej karcie. Dzięki temu lekarzLink otwiera się w nowej karcie podający osocze może dokładnie ustalić miejsce wymagające podania preparatu i precyzyjnie wykonać iniekcję.

• Przeczytaj też, na czym polega alloplastyka stawu kolanowegoLink otwiera się w nowej karcie oraz synowektomia stawu kolanowegoLink otwiera się w nowej karcie.

Cała procedura nie jest czasochłonna. Ostrzykiwanie osoczem bogatopłytkowym trwa zaledwie kilka minut, ale po zakończeniu zabiegu wskazane jest tymczasowe unieruchomienie stawu w ortezie. Dzięki temu osocze może prawidłowo się rozejść po uszkodzonych strukturach stawu.

Dla optymalnych efektów terapeutycznych cykl zastrzyków obejmuje najczęściej 3 iniekcje. Częstotliwość podawania osocza w cyklu jest ustalana indywidualnie zgodnie z potrzebami stanu zdrowia.

Ostrzykiwanie kolana osoczem czy innego stawu jest bezbolesneLink otwiera się w nowej karcie. Możesz jedynie odczuć moment iniekcji przez skórę, ale nie jest to dokuczliwa dolegliwość i trwa krótko. Osocze bogatopłytkowe nie stwarza zagrożenia wystąpienia reakcji alergicznych na własne składniki czy infekcji bakteryjnej lub wirusowej. To dlatego, że preparat ma charakter autogenny i został wytworzony z Twojej krwi na potrzeby tylko Twojego organizmu.

Po ostrzykiwaniu osoczem bogatopłytkowym możesz doświadczyć pewnych dolegliwości miejscowych, ale są one całkowicie niegroźne i szybko ustępują. Są nimi np. świąd skóry i mały siniak w miejscu iniekcji.

Działanie osocza bogatopłytkowego

Dostawowe czy domięśniowe podawanie osocza wpływa dobroczynnie na kondycję tkanek i skraca czas leczenia zachowawczego, ponieważ:

• poprawia stan nawilżenia wnętrza stawu, ułatwiając poślizg powierzchni stawowych;

• absorbuje wstrząsy i różne przeciążenia obciążające nadwyrężone tkanki pojawiające się w czasie pracy stawu;

• przyspiesza procesy naprawcze i ochronne chrząstek stawowych i pozostałych elementów tworzących staw;

• wspiera wzrost tkanki kostnej i produkcji płynu stawowego.

Osocze bogatopłytkowe korzystnie oddziałuje na mikrośrodowisko wnętrza stawu. Nie tylko wspiera leczenie, ale także spowalnia postępujące procesy zwyrodnieniowe i ogólnie poprawia funkcjonalność stawu.

Kiedy nie stosuje się osocza bogatopłytkowego?

Wstrzykiwanie osocza do stawu w pewnych okolicznościach może być przeciwwskazane, mimo że choroba mogłaby pozytywnie zareagować na leczenie. Z zastrzyków nie możesz skorzystać, jeśli Twój organizm jest obciążony zmianami nowotworowymi lub zmaga się z ogólnoustrojowym zakażeniem. Przeciwwskazaniami są ciąża oraz choroby przebiegające z zaburzeniem funkcji bądź ilości płytek krwi. Ostrożność zachowuje się także w trakcie pewnych chorób naczyniowych, immunologicznych i psychicznych.

Agata Oleszkiewicz

Fizjoterapeutka z wieloletnim doświadczeniem w rehabilitacji zdrowotnej dzieci i osób starszych, a także rehabilitacji społeczno-zawodowej osób niepełnosprawnych w warsztacie terapii zajęciowej. Jako oligofrenopedagog zajmuje się usprawnianiem psychoruchowym, kierowaniem podopiecznych na chronionym i otwartym rynku pracy, a także promocją zdrowia i aktywnego wypoczynku.

Agata OleszkiewiczZobacz artykuły tego autora

Podziel się z innymi

Udostępnij artykuł w social-mediach.

Facebook - Link otwiera się w nowej karcieInstagram - Link otwiera się w nowej karcieTwitter - Link otwiera się w nowej karcie

Źródła:

1. A. Gołos, J. Treliński, Kliniczne zastosowanie osocza bogatopłytkowego, „Hematologia” 2014, nr 3.

2. A. Kaszuba i in., Procedury zabiegowe i diagnostyczne w dermatologii i medycynie estetycznej, Elsevier Urban & Partner, Wrocław 2012.

Powyższy materiał ma wyłącznie charakter edukacyjno-informacyjny, nie jest poradą lekarską i nie zastępuje konsultacji z lekarzem. Przed zastosowaniem się do wskazówek lub informacji o charakterze specjalistycznym zawartych na stronie zdrowie.nn.pl należy skonsultować ich treść z lekarzem. Zdrowie.nn.pl dokłada najwyższych starań, aby treść publikowanych materiałów była najlepszej jakości, ale nie ponosi odpowiedzialności za ich zastosowanie bez konsultacji z lekarzem.