Osteoporoza - jaka dieta pomoże wzmocnić kości?
Dieta przy osteoporozie stanowi jeden z elementów leczenia. W jej opracowywaniu należy się stosować do ogólnych zasad racjonalnego żywienia, przy czym zwracać uwagę na udział pokarmów bogatych w witaminę D i wapń. Ważne jest też przestrzeganie odpowiedniego udziału białka.
Dieta przy osteoporozie
Dieta przy osteoporozieLink otwiera się w nowej karcie ma bardzo duże znaczenie. Wraz z pokarmem dostarcza się organizmowi związki wpływające na rozwój i utrzymanie masy kostnej. Najważniejszymi składnikami diety na osteoporozę są witamina D, wapń i białko. Dlatego w leczeniu, ale także w zapobieganiu tej przypadłości kluczowa jest właściwie zbilansowana dieta, która dostarczy wszystkich niezbędnych składników odżywczych i mineralnych, adekwatnie do wieku, płci i trybu życia.
Dieta w leczeniu osteoporozy – rola białka
Dieta w leczeniu osteoporozyLink otwiera się w nowej karcie powinna zawierać optymalne ilości białka. Zalecane dzienne spożycie tego składnika odżywczego szacuje się na 1–1,5 g/kg masy ciała. Białko to podstawowy element budulcowy organizmu. Warunkuje wzrost i rozwój, pomaga w regeneracji uszkodzonych i przemęczonych tkanek, jest niezbędne do utrzymania sprawności układu ruchu. Zarówno niedobór białka (hipoproteinemia), jak i jego nadmiar (hiperproteinemia) wykazują negatywny wpływ na układ kostny.
Niedostateczna ilość białka skutkuje zaburzeniami wchłaniania wapnia. Dodatkowo powoduje utratę masy kostnej, złe gojenie się złamań i zmniejszenie siły mięśniowej, co obserwuje się zwłaszcza w populacji osób w wieku podeszłym. Niedobór białka zaburza pracę układu odpornościowego, pogarsza kondycję włosów, skóry i paznokci, zaburza koncentrację i przyczynia się do retencji płynów w organizmie.
Zbyt duża ilość dostarczanego białka obciąża nerki i zmusza je do ciągłej pracy na najwyższych obrotach, wskutek czego zwiększa się utrata wapnia z moczem. Wyróżnia się źródła białka zwierzęcego i roślinnego. Wśród tych pierwszych znajdują się m.in. drób, ryby, nabiał, jaja, a wśród tych drugich wymienia się m.in. rośliny strączkowe, ziarna zbóż, orzechy i nasiona.
Dowiedz się, kto leczy osteoporozę i kto znajduje się w grupie ryzykaLink otwiera się w nowej karcie.
Żywienie w osteoporozie – podstawą jest wapń
Badania na osteoporozęLink otwiera się w nowej karcie oprócz obrazowej analizy kości obejmują badania laboratoryjne krwi analizujące poziom składników o kluczowej roli dla układu ruchu. Mowa o wapniu. Umiejscowiony w kościach stanowi strukturę podporową szkieletu. Dieta przy osteoporozie powinna być oparta na produktach stanowiących źródło wapnia dobrze przyswajalnego, takich jak mleko i jego przetwory. W składnik ten bogate są również migdały, ryby konserwowe, sezam, siemię lniane, orzechy brazylijskie, suszone figi, pasta tahini, warzywa strączkowe.
W diecie na osteoporozę powinno się wyeliminować produkty zaburzające proces wchłaniania wapnia, w konsekwencji czego dochodzi do zaburzenia gospodarki wapniowo-fosforanowej, a to predysponuje do osteoporozy. Wśród składników o takim działaniu wymienia się przede wszystkim dużą ilość nierozpuszczalnego błonnika, fityniany, szczawiany i nadmiar fosforanów. Stosunek wapnia do fosforanów powinien wynosić 1:1. Na obniżenie absorpcji wapnia wpływa też wysokie pH w żołądku, zaburzenia czynności układu pokarmowego, nadmierne spożycie alkoholu, rafinowanego cukru oraz kofeiny.
Niedobory wapnia wiążą się z ryzykiem powstania takich skutków ubocznych, jak krzywica, zaburzenia wzrostu, mrowienie i drętwienie kończyn, skurcze mięśni, ból w stawach, wzrost masy ciała, zaburzeń ze strony układu nerwowego, nadciśnienie tętnicze.
Co jeść przy osteoporozie? Ważna jest witamina D
Szukając odpowiedzi na pytanie, co jeść przy osteoporozie, lekarze i dietetycy bez wahania wskazują na produkty bogate w witaminę D. Jest ona niezbędna do utrzymania prawidłowego stężenia wapnia w organizmie. Dieta w osteoporozie powinna zawierać tłuste ryby (np. śledź, sardynki, makrela), tran, jaja, mleko. Produkty te uważa się za najlepsze źródło witaminy D.
Na polepszenie wchłaniania witaminy D wpływa obecność w diecie witaminy A i C, wapnia i fosforu, niezbędnych nienasyconych kwasów tłuszczowych, a także ekspozycja na światło słoneczne. Czynnikami, które mogą przyczynić się do niedoboru witaminy D, są m.in. choroby nerek i wątroby, podeszły wiek (układ pokarmowy wraz z zaawansowaniem procesu starzenia traci zdolność wchłaniania witaminy D) i choroby objawiające się upośledzeniem wchłaniania kwasów tłuszczowych, bo witamina D należy do grupy witamin rozpuszczalnych w tłuszczach.
Jakie jeszcze składniki pokarmowe są ważne?
Aby zapobiegać utracie masy kostnej, która jest jednym z objawów osteoporozyLink otwiera się w nowej karcie, warto też zadbać o odpowiednią podaż innych składników mineralnych, w tym magnezu i fosforu. Magnez uczestniczy w wielu procesach związanych ze wzmacnianiem, ochroną i przebudową kości. Do źródeł magnezu zalicza się zwłaszcza produkty zbożowe (w tym głównie kaszę gryczaną i jaglaną), migdały, tofu, nasiona roślin strączkowych, kakao, drożdże. Fosfor obok wapnia to podstawowy składnik tkanki kostnej. W codziennej diecie jest dużo fosforu ‒ spotyka się go m.in. w mięsie, wędlinach, produktach zbożowych czy nabiale.
W diecie przy osteoporozie nie może zabraknąć witamin na kości, takich jak witamina K i B12. Źródłem witaminy K są zwłaszcza szpinak, brukselka, kapusta, sałata, a źródłem witaminy B12 w diecie na osteoporozę są podroby wołowe, mięczaki i wątroba drobiowa. Zwraca się również uwagę na rolę witaminy C w profilaktyce z osteoporozy z uwagi na pełnioną przez nią funkcję w syntezie kolagenu. Najlepszym źródłem witaminy C są warzywa i owoce, takie kapusta, czarna porzeczka, cytrusy, czerwona papryka, jagody oraz truskawki.
Dbamy o Twoje zdrowie – także poprzez rzetelne informacje. Dlatego artykuły na naszej stronie są tworzone przez zespół specjalistów: lekarzy, fizjoterapeutów, dietetyków oraz doświadczonych redaktorów medycznych.
Nasi eksperci nie tylko dzielą się wiedzą teoretyczną – przekazują też praktyczne wskazówki oparte na swoim doświadczeniu zawodowym. Piszą o tym, co naprawdę ważne dla Twojego zdrowia: od profilaktyki, przez diagnostykę, po metody leczenia.
Stawiamy na przejrzystość, dlatego pod każdym artykułem znajdziesz bibliografię i źródła. W ten sposób wspieramy Cię w podejmowaniu świadomych decyzji dotyczących Twojego zdrowia.
Redakcja NNZobacz artykuły tego autoraPodziel się z innymi
Udostępnij artykuł w social-mediach.
Facebook - Link otwiera się w nowej karcieInstagram - Link otwiera się w nowej karcieTwitter - Link otwiera się w nowej karcieŹródła:
I. Białokoz-Kalinowska, J. Konstantynowicz, P. Abramowicz i in., Dieta w profilaktyce osteoporozy – zalecenia i kontrowersje, „Pediatria i Medycyna Rodzinna” 2013, t. 9, nr 4, s. 350–356.
A. Otlewska, P. Hackemer, F. Menzel i in., Osteoporoza – przyczyny i metody zapobiegania, „Polski Przegląd Nauk o Zdrowiu” 2018, t. 2, nr 55, s. 258–262.
A. Platta, Rola żywienia w profilaktyce i leczeniu osteopenii i osteoporozy u kobiet, „Zeszyty Naukowe Akademii Morskiej w Gdyni” 2014, nr 86, s. 16–28.
A. Taraszewska, Osteoporoza zalecenia żywieniowe, Instytut Żywności i Żywienia, Warszawa 2016.
D. Włodarek, Znaczenie diety w zapobieganiu osteoporozie, „Endokrynologia, Otyłość i Zaburzenia Przemiany Materii” 2009, t. 5, nr 4, s. 245–253.
Powyższy materiał ma wyłącznie charakter edukacyjno-informacyjny, nie jest poradą lekarską i nie zastępuje konsultacji z lekarzem. Przed zastosowaniem się do wskazówek lub informacji o charakterze specjalistycznym zawartych na stronie zdrowie.nn.pl należy skonsultować ich treść z lekarzem. Zdrowie.nn.pl dokłada najwyższych starań, aby treść publikowanych materiałów była najlepszej jakości, ale nie ponosi odpowiedzialności za ich zastosowanie bez konsultacji z lekarzem.
