Dieta dobra dla zębów – co jeść, a czego unikać, żeby mieć zdrowe zęby
Co zrobić, gdy mimo ścisłego przestrzegania higieny twoje zęby są słabe, często się psują, a na dziąsłach pojawiają się stany zapalne? Te problemy mogą mieć związek z twoją dietą – dlatego, aby mieć mocne, zdrowe zęby warto zwrócić uwagę na skład codziennych posiłków.
Co jeść dla mocnych zębów – ważne witaminy i minerały
Dieta dla zdrowia zębów i dziąseł powinna być dobrze zbilansowana, bogata w witaminy i składniki mineralne. Istotne składniki, które wpływają na stan jamy ustnej to w szczególności wapń, fosfor, witamina D i witamina C.
Wapń
To podstawowy budulec zębów i kości. Obecny jest także w kościach szczęki i wyrostka zębodołowego, a jego niedobór wpływa na obniżenie gęstości kości, rozwój osteoporozyLink otwiera się w nowej karcie i osłabienie zębów. Naturalne źródła wapnia w diecie to nabiał m.in. sery, jogurty, kefir, ale też zielone warzywa liściaste, szprotki i sardynki.
Witamina D
Witamina D reguluje poziom wapnia i fosforu we krwi i jest istotna dla zdrowia dziąseł, wpływa także na ogólną odporność organizmu. Naturalnym źródłem jest światło słoneczne i tłuste ryby, jednak jej niedobór jest na tyle powszechny, że może być potrzebna suplementacja. Jeśli masz wątpliwości, czy Twoja dieta zawiera odpowiednią ilość witaminy D, możesz wykonać oznaczenie poziomu witaminy D – skierowanie na to badanie otrzymasz np. od lekarza pierwszego kontaktu.
Witamina C
Jest konieczna do zachowania zdrowych tkanek przyzębia. Przy jej niedoborach może pojawić się tendencja do stanów zapalnych dziąseł. Jej niedobór jest rzadko spotykany, ale może powodować szkorbut – poważny stan zapalny dziąseł i wypadanie zębów. Bogate źródła tej witaminy to m.in. natka pietruszki, owoce dzikiej róży, porzeczki.
Fosfor
Wraz z wapniem bierze udział w mineralizacji zębów. Nie może go zabraknąć w codziennej diecie – występuje w zbożach, orzechach, mięsie drobiowym i jajach, a także pomidorach, ogórkach i cytrusach.
Produkty bogate w polifenole
Polifenole wywierają działanie antyoksydacyjne i w wielu badaniach wykazano ich hamujący wpływ na rozwój niektórych bakterii. Polifenole obecne są w produktach takich jak kawa i herbata (jednak pamiętaj, aby ich nie słodzić, a jeśli lubisz pić te napoje wyłącznie słodzone stosuj niskokaloryczne słodziki lub sorbitol, ksylitol lub mannitol), owoce jagodowe, jabłka, warzywa, oliwki i kakao.
Probiotyki
Wyniki badań sugerują ich hamujące działanie na rozwój bakterii próchnicotwórczych. Produkty bogate w probiotyki to jogurty naturalne, kefiry, kiszonki, kombucha i kimchi. Możesz również je suplementować – jednak przed zakupem suplementów diety z probiotykami warto skonsultować się z lekarzem lub farmaceutą i dokładnie poznać ich skład.
Konsystencja ma znaczenie – które produkty szkodzą zębom?
Czy wiesz, że… próchnicy sprzyjają produkty, które przylegają do zębówLink otwiera się w nowej karcie? Unikaj cukierków typu toffi, krówek, słodkich ciastek, ale także krakersów czy chipsów ziemniaczanych. Znaczenie ma również czas kiedy je spożywasz – nie podjadaj w nocy, a także częstotliwość – unikaj podjadania między posiłkami.
Dlaczego zębom szkodzą produkty kwaśne?
Produkty, które wpływają na wzrost kwasowości (czyli spadek pH) w jamie ustnej to między innymi: soki owocowe, napoje energetyczne, słodkie napoje gazowane, wino, ale także owoce cytrusowe, kiszonki i pikle. Wartość pH większości soków i napojów gazowanych nie przekracza 4, a krytyczna wartość pH jamy ustnej, która może skutkować demineralizacją szkliwa wynosi 5,5 lub mniej.
Ciekawostka: wolne popijanie lub picie przez słomkę napojów o niskim pH, znacznie przedłuża ekspozycję zębów na działanie kwasów.
Woda
Częste picie wody w ciągu dnia pomaga zachować higienę jamy ustnej – ułatwia usunąć resztki jedzenia i bakterie. Poza tym nawodnienie organizmu jest ważne dla funkcjonowania wszystkich procesów biochemicznych.
Jakie pokarmy wpływają negatywnie na stan szkliwa?
Planując dietę, warto pamiętać o produktach, które wpływają negatywnie na stopień erozji szkliwa. Jeśli spożywasz dużo łatwo fermentujących węglowodanów – niemlecznych wolnych cukrów, takich jak sacharoza, miód, cukry zawarte w syropach i sokach owocowych – dajesz bakteriom próchnicotwórczym obecnym w płytce nazębnej łatwą pożywkę. W wyniku procesów metabolicznych dochodzi do produkcji kwasów odpowiedzialnych za demineralizację tkanek zęba.
Ciekawostka: zadbaj o odpowiedni skład posiłków, aby zminimalizować negatywny wpływ fermentujących węglowodanów na zęby – białko i tłuszcze mogą do pewnego stopnia zredukować ich próchnicotwórcze działanie.
Skutki niewłaściwej diety
Źle zbilansowana, niedoborowa dieta może powodować poważne problemy w obrębie jamy ustnej:
stany zapalne dziąseł,
tendencja do ubytków szkliwa,
próchnica i osłabienie zębów.
Skutkiem niewłaściwej diety, negatywnie wpływającej na stan zębów, mogą być niedobory mikro i makroelementów. Aby określić ich poziom, możesz skorzystać z teleporady – lekarz w trakcie e-wizyty zdecyduje czy konieczne jest wykonanie badań laboratoryjnych i jakich, a także wypisze ci e-skierowania na badania.
DietyDbamy o Twoje zdrowie – także poprzez rzetelne informacje. Dlatego artykuły na naszej stronie są tworzone przez zespół specjalistów: lekarzy, fizjoterapeutów, dietetyków oraz doświadczonych redaktorów medycznych.
Nasi eksperci nie tylko dzielą się wiedzą teoretyczną – przekazują też praktyczne wskazówki oparte na swoim doświadczeniu zawodowym. Piszą o tym, co naprawdę ważne dla Twojego zdrowia: od profilaktyki, przez diagnostykę, po metody leczenia.
Stawiamy na przejrzystość, dlatego pod każdym artykułem znajdziesz bibliografię i źródła. W ten sposób wspieramy Cię w podejmowaniu świadomych decyzji dotyczących Twojego zdrowia.
Redakcja NNZobacz artykuły tego autoraPodziel się z innymi
Udostępnij artykuł w social-mediach.
Facebook - Link otwiera się w nowej karcieInstagram - Link otwiera się w nowej karcieTwitter - Link otwiera się w nowej karcieŹródła:
Practice Paper of the Academy of Nutrition and Dietetics: Oral Health and Nutrition. June 2014
Bowen WH: The Stephan Curve revisited. Odontology 2013; 101: 2-8
A. Kwiatkowska, D. Szostak-Węgierek, E. Bołtacz-Rzepkowska, J. Bagińska, R. Chałas, M. Marcinkowska-Ziemak, M. Milewska, A. Mielczarek: Rola diety w kontroli choroby próchnicowej. Stanowisko grupy roboczej ds. zapobiegania próchnicy w populacji osób dorosłych, Borgis, Nowa Stomatologia 4/2017, s. 213-218
Powyższy materiał ma wyłącznie charakter edukacyjno-informacyjny, nie jest poradą lekarską i nie zastępuje konsultacji z lekarzem. Przed zastosowaniem się do wskazówek lub informacji o charakterze specjalistycznym zawartych na stronie zdrowie.nn.pl należy skonsultować ich treść z lekarzem. Zdrowie.nn.pl dokłada najwyższych starań, aby treść publikowanych materiałów była najlepszej jakości, ale nie ponosi odpowiedzialności za ich zastosowanie bez konsultacji z lekarzem.
