Problemy z przełykaniem śliny – możliwe przyczyny

Problemy z przełykaniem śliny mogą wynikać z działania wielu czynników. U dzieci często świadczą o niedojrzałości przełyku i przewodu pokarmowego. U dorosłych mogą być objawem choroby.

Dysfagia – przyczyny problemu z przełykaniem

Dysfagia jest zaburzeniem mogącym dotyczyć przełykania śliny, płynów i pokarmów. Do rozwoju dysfunkcji prowadzą zaburzenia czynnościowe lub anatomiczne układu pokarmowego, powstałe na skutek chorób i dysfunkcji organizmu.

Dowiedz się więcej na temat budowy gardłaLink otwiera się w nowej karcie.

Czynniki miejscowe zaburzające pracę gardła i prowadzące do rozwoju dysfagii:

• stany zapalne w obrębie gardłaLink otwiera się w nowej karcie i jamy ustnej – zapalenie migdałkówLink otwiera się w nowej karcie, ostre wirusowe lub grzybicze infekcje gardła, obrzęk i zapalenie błony śluzowej jamy ustnej, grzybica gardłLink otwiera się w nowej karciea, ropnie okołomigdałkowe,

• zalegające w gardle ciało obce,

• stany po zabiegach chirurgicznych krtani, gardła, zębów,

• powiększenie węzłów chłonnych,

• powiększenie gruczołu tarczycy.

Zaburzenia nerwowo-mięśniowe:

• zaburzenia i choroby układu nerwowego – stany zwyrodnieniowe, pląsawica Huntingtona, choroba Parkinsona, uszkodzenie nerwów twarzy,

• porażenie lub choroby mózgu,

• stwardnienie zanikowe boczne lub rozsiane,

• dystrofia mięśniowa,

• mimowolne skurcze mięśni przełyku.

Choroby ogólnoustrojowe:

• nieustabilizowana cukrzyca typu 2,

• refluks żołądkowo-przełykowy,

• zespół Guillaina i Barrego,

• sarkoidoza,

• miastenia,

• błonica.

U niemowląt i małych dzieci dysfagia najczęściej wynika z niedojrzałości układu pokarmowego i braku umiejętności połykania pokarmu i płynów. Jeśli dysfunkcja przebiega wraz z obrzękiem gardła i białym nalotem na jego ścianie, najpewniej jest objawem anginy. Dysfagia u dzieciLink otwiera się w nowej karcie może pojawić się również po zabiegu wycinania migdałkówLink otwiera się w nowej karcie jako skutek przejściowego obrzęku gardła.

Objawy dysfagii

Osoba cierpiąca na dysfagię odczuwa przeszkodę w gardle, uniemożliwiającą przełknięcie płynów, śliny lub pokarmu. Podczas próby połknięcia mogą pojawić się kaszel, krztuszenie się i kichanie. Próba spożycia płynu często powoduje wylewanie się treści przez nos. Dodatkowo chory odczuwa pieczenie gardła.

Dowiesz się, jak nawilżać gardłoLink otwiera się w nowej karcie domowymi sposobami.

Diagnostyka i leczenie dysfagii

Pojawienie się objawów dysfagii wymaga pilnej konsultacji z lekarzem w celu wykluczenia poważnych chorób i ich powikłań. W większości przypadków nie stanowi zagrożenia życia i jest objawem infekcji gardła. Podjęcie leczenia choroby powodującej dysfunkcję umożliwia jej ustąpienie. Nieleczona dysfagia prowadzi do wielu powikłań i konsekwencji zdrowotnych, m.in.: niedożywienia, odwodnienia, zachłystowego zapalenia płuc. Dysfunkcja uniemożliwia ponadto skuteczne leczenie innych chorób z powodu niemożności przeprowadzenia farmakoterapii. U pacjentów z chorobą Parkinsona często prowadzi do zgonu.

Rozpoznanie choroby o podłożu zaburzeń pracy układu nerwowego jest trudne ze względu na złożoność przyczyn. Jednak przeprowadzenie pełnej diagnostyki i podjęcie leczenia czynników powodujących dysfagię skutecznie eliminuje dysfunkcję. Terapia jest złożona i polega na wprowadzeniu zmian w stylu życia pacjenta. Konieczne jest wdrożenie rehabilitacji, a w początkowym okresie leczenia również modyfikacja diety ułatwiająca połykanie pokarmów.

Rozpoznanie dysfagii przebiega na podstawie wywiadu z pacjentem, zgłaszanych dolegliwości, a także obserwacji objawów, takich jak: osłabienie ruchomości języka i podniebienia, krztuszenie się, trudności w swobodnym kaszlu, zaburzenia ruchów podniebiennych, niedożywienie, odwodnienie. Badaniem diagnostycznym ułatwiającym lekarzowi ocenę odruchu połykania jest RTG z kontrastem i endoskopia przełyku. Innym krokiem w diagnostyce dysfagii jest badanie za pomocą nasofaryngoskopu. Urządzenie pozwala na ocenę pracy górnych dróg oddechowych i górnego odcinka przewodu pokarmowego. Otrzymane wyniki ułatwiają dobór najlepszych metod rehabilitacji pacjenta, a nawet przeprowadzenie efektywnej modyfikacji diety. Rokowania dysfagii zależą od nasilenia zaburzenia, a także czynników sprawczych. Lekka postać dysfunkcji umożliwia powrót pacjenta do diety doustnej i całkowite wyzdrowienie. Ciężka postać zaburzenia wymusza przejście chorego na żywienie dojelitowe.

Przeczytaj więcej na temat panendoskopiiLink otwiera się w nowej karcie, zwanej tez gastroskopią.

lek. Agnieszka Żędzian

Lekarz, absolwentka Wydziału Lekarskiego Uniwersytetu Medycznego w Białymstoku. Doświadczenie zdobywała, pracując w Klinice Gastroenterologii i Chorób Wewnętrznych Uniwersyteckiego Szpitalu Klinicznego w Białymstoku. W pracy z pacjentem stara się zawsze indywidualnie podejść do jego problemu oraz, korzystając ze swojej wiedzy i doświadczenia, postawić właściwą diagnozę. Aby skutecznie pomagać pacjentom, systematycznie podnosi swoje kwalifikacje, biorąc udział w licznych szkoleniach i konferencjach naukowych.

lek. Agnieszka ŻędzianZobacz artykuły tego autora

Podziel się z innymi

Udostępnij artykuł w social-mediach.

Facebook - Link otwiera się w nowej karcieInstagram - Link otwiera się w nowej karcieTwitter - Link otwiera się w nowej karcie

Źródła:

1. E. Gowin, W. Horst-Sikorska, Leczenie zapalenia gardła bez antybiotyku – czy to możliwe?, „Farmacja Współczesna”, 2012, 5, s. 83–89.

2. B. Kalicki i in., Ból gardła – kiedy leczenie objawowe jest niewystarczające, „Pediatria Medycyna Rodzinna”, 2012, 8(2), s. 107–110.

3. N. Madetko i in., Dysfagia ustno-gardłowa w zaburzeniach ruchowych, „Polski Przegląd Neurologiczny”, 2018, 14(2), s. 105–111.

Powyższy materiał ma wyłącznie charakter edukacyjno-informacyjny, nie jest poradą lekarską i nie zastępuje konsultacji z lekarzem. Przed zastosowaniem się do wskazówek lub informacji o charakterze specjalistycznym zawartych na stronie zdrowie.nn.pl należy skonsultować ich treść z lekarzem. Zdrowie.nn.pl dokłada najwyższych starań, aby treść publikowanych materiałów była najlepszej jakości, ale nie ponosi odpowiedzialności za ich zastosowanie bez konsultacji z lekarzem.