Tetraplegia – czym jest porażenie czterokończynowe?

Tetraplegia – zwana również porażeniem czterokończynowym – to nieodwracalne zmniejszenie lub utrata funkcji motorycznej kończyn spowodowane uszkodzeniem rdzenia kręgowego na poziomie szyjnym. Objawia się paraliżem kończyn górnych i dolnych. Według danych Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) w ciągu roku dochodzi ok. 250 tys. urazów kręgosłupa, które skutkują tetraplegią. Paraliż ma niestety charakter nieodwracalny, jednak dzięki postępom w medycynie i rehabilitacji, istnieją różne sposoby, aby pomóc zwiększyć niezależność i jakość życia osób chorych. Sprawdź, jak wspierać osoby dotknięte tym schorzeniem!

Czym jest tetraplegia?

Tetraplegia – znana również jako porażenie czterokończynowe lub kwadriplegia – to stan charakteryzujący się całkowitym lub częściowym paraliżem wszystkich czterech kończyn, czyli rąk i nóg. Dochodzi do niego w wyniku uszkodzenia rdzenia kręgowego w odcinku szyjnym (C1-C8).

Najczęstszą przyczyną tetraplegii są urazy rdzenia kręgowego, do których może dojść – tak jak w przypadku urazu kończyn czy innego rodzaju złamań – w wyniku wypadków komunikacyjnych, upadków z wysokości czy aktów przemocy. Przyczyną porażenia czterokończynowego mogą być także choroby rdzenia kręgowego takie jak stwardnienie rozsiane (SM), guzy rdzenia kręgowego, wrodzone wady rdzenia kręgowego czy zapalenie poprzeczne rdzenia kręgowego. 

Jakie są objawy tetraplegii?

Objawy tetraplegii mogą się różnić w zależności od poziomu uszkodzenia rdzenia kręgowego w odcinku szyjnym. Najważniejsze symptomy tetraplegii i towarzyszące to:

• utrata czucia i czynności motorycznej w czterech kończynach – stopień paraliżu może się różnić w zależności od poziomu i rodzaju uszkodzenia rdzenia kręgowego. W niektórych przypadkach może dojść do całkowitego braku czucia i ruchu w kończynach, a w innych do częściowego upośledzenia funkcji;

• zaburzenie funkcji oddechowych – uszkodzenie rdzenia kręgowego powyżej C5 prowadzi do zaburzenia unerwienia przepony, czyli głównego mięśnia odpowiedzialnego za oddychanie;

• brak kontroli nad oddawaniem moczu i stolca – tetraplegia może również wymagać stosowania odpowiednich technik wspomagających, np. cewnikowania,

• depresja i lęk – tetraplegia może również negatywnie wpływać na stan psychiczny, prowadząc do depresji i lęku.

Leczenie tetraplegii

Obecnie nie ma możliwości całkowitego wyleczenia tetraplegii. Uszkodzenie rdzenia kręgowego jest nieodwracalne, co oznacza, że nie można przywrócić pełnej funkcji nerwowej w uszkodzonych obszarach. Jednakże dostępne są różne metody leczenia i rehabilitacjiLink otwiera się w nowej karcie, które mogą pomóc pacjentom z tetraplegią w częściowym odzyskaniu sprawności i prowadzić do satysfakcjonującego życia.

Leczenie tetraplegii jest kompleksowe i obejmuje zarówno interwencje medyczną, jak i rehabilitację. Po uszkodzeniu rdzenia kręgowego, pierwszym krokiem jest stabilizacja kręgosłupa i zapewnienie odpowiedniej opieki medycznej. Następnie rozpoczyna się rehabilitacja, która ma na celu przywrócenie jak największej funkcjonalność kończyn.

Rehabilitacja tetraplegii może obejmować terapię fizyczną, terapię zajęciową i inne działania, które mają na celu poprawę siły mięśniowej, równowagi i koordynacji. W niektórych przypadkach lekarze rozważają chirurgiczne procedury rekonstrukcyjne.

Codzienne wyzwania i pomoc dla osób z tetraplegią

Paraliż czterokończynowy to znacznie bardziej uciążliwa dolegliwość niż np. paraliż twarzyLink otwiera się w nowej karcie. Osoby z tetraplegią często muszą stawić czoła wielu wyzwaniom w codziennym życiu. Często potrzebują wsparcia w wykonywaniu podstawowych czynności, takich jak jedzenie, picie, ubieranie się czy korzystanie z toalety. W zależności od stopnia paraliżu, osoby chore mogą poruszać się na wózkach inwalidzkich i korzystać z łóżek rehabilitacyjnych.

Jednak dzięki postępom technologicznym i medycznym istnieje wiele rozwiązań, które zwiększają komfort życia osobom z tetraplegią. W wykonywaniu codziennych czynności – takich jak jedzenie, pisanie czy korzystanie z komputera i telefonu – pomagają zaawansowane protezy i urządzenia wspomagające.

Wsparcie emocjonalne i psychologiczne dla osób z tetraplegią

Wsparcie emocjonalne i psychologiczne odgrywa kluczową rolę w życiu osób z tetraplegią. Adaptacja do nowej rzeczywistości, radzenie sobie z utratą niezależności i zmianami w codziennym życiu może być trudne. Dlatego ważne jest, aby osoby dotknięte porażeniem czterokończynowym miały nie tylko dostęp do profesjonalnej opieki medycznej, ale również do wsparcia psychologicznego. Bardzo ważna jest również ponowna integracja ze społeczeństwem i powrót do aktywności zawodowej, jeśli jest to możliwe. 

• Zobacz także: Czym jest allodynia?Link otwiera się w nowej karcie

Do jakiego lekarza z tetraplegią?

Dzięki postępom w medycynie, rehabilitacji i technologii, osoby z tetraplegią mogą zwiększyć swoją niezależność i funkcjonalność. Aby było to możliwe, potrzebują kompleksowego wsparcia wielu specjalistów: neurologa, fizjoterapeuty, ortopedy, terapeuty zajęciowego, psychologa oraz gastroenterologa i urologa, jeśli choroba wpłynęła również na kontrolę oddawania moczu i stolca.

lek. Agnieszka Żędzian

Lekarz, absolwentka Wydziału Lekarskiego Uniwersytetu Medycznego w Białymstoku. Doświadczenie zdobywała, pracując w Klinice Gastroenterologii i Chorób Wewnętrznych Uniwersyteckiego Szpitalu Klinicznego w Białymstoku. W pracy z pacjentem stara się zawsze indywidualnie podejść do jego problemu oraz, korzystając ze swojej wiedzy i doświadczenia, postawić właściwą diagnozę. Aby skutecznie pomagać pacjentom, systematycznie podnosi swoje kwalifikacje, biorąc udział w licznych szkoleniach i konferencjach naukowych.

lek. Agnieszka ŻędzianZobacz artykuły tego autora

Podziel się z innymi

Udostępnij artykuł w social-mediach.

Facebook - Link otwiera się w nowej karcieInstagram - Link otwiera się w nowej karcieTwitter - Link otwiera się w nowej karcie

Źródła:

1. J. Walecki, Diagnostyka obrazowa – Układ nerwowy ośrodkowy, PZWL Wydawnictwo Lekarskie, Warszawa 2023.

2. R. Podemski, Kompendium neurologii, Wydawnictwo Via Medica, Gdańsk 2023.

3. R. Gnat i in., Techniki nerwowo-mięśniowe, Zaawansowane techniki terapii tkanek miękkich, Wydawnictwo Edra Urban&Partner, Wrocław 2012. 

4. W. Kozubski, Terapia w chorobach układu nerwowego, PZWL Wydawnictwo Lekarskie, Warszawa 2016.

Powyższy materiał ma wyłącznie charakter edukacyjno-informacyjny, nie jest poradą lekarską i nie zastępuje konsultacji z lekarzem. Przed zastosowaniem się do wskazówek lub informacji o charakterze specjalistycznym zawartych na stronie zdrowie.nn.pl należy skonsultować ich treść z lekarzem. Zdrowie.nn.pl dokłada najwyższych starań, aby treść publikowanych materiałów była najlepszej jakości, ale nie ponosi odpowiedzialności za ich zastosowanie bez konsultacji z lekarzem.