Udar mózgu - jakie są przyczyny i objawy?
Udar mózgu wymaga zdecydowanych i natychmiastowych działań. Osoba chora musi otrzymać fachową pomoc, aby ograniczyć skutki uszkodzenia ośrodkowego układu nerwowego. Im szybciej trafi do szpitala, tym ma większą szansę na powodzenie leczenia. Zobacz, jakie są objawy udaru mózgu i jak go rozpoznać.
Osoba z udarem mózgu powinna otrzymać pomoc medyczną w ciągu 3 godzin od wystąpienia pierwszych objawów. Po tym czasie jego skutki mogą się utrwalić. Tym samym zwiększa się ryzyko, że chory nie odzyska dawnej sprawności, dlatego konieczne jest szybkie wezwanie pogotowia ratunkowego. Osoba chora zostanie przetransportowana do szpitala na oddział neurologiczny. Nie powinieneś zawozić jej do placówki medycznej na własną rękę.
Sprawdź, jak objawiają się choroby naczyniowe mózguLink otwiera się w nowej karcie.
Czym jest udar mózgu?
Udar mózgu jest schorzeniem neurologicznym, które charakteryzuje się nagłym wystąpieniem ogniskowych lub uogólnionych zaburzeń czynności mózgu. Nieprawidłowości te utrzymują się dłużej niż 24 godziny i muszą być związane z przyczyną naczyniową (zaburzeniami krążenia mózgowego). Jeżeli objawy ustępują szybciej, mówi się o przemijającym napadzie niedokrwiennym (zgodnie z definicją Światowej Organizacji Zdrowia).Wyróżnia się:
udar niedokrwienny mózgu - spowodowany zatrzymaniem dopływu krwi do mózgu,
udar krwotoczny mózgu - spowodowany pęknięciem naczynia krwionośnego i wypływem krwi do struktur mózgu.
Udar mózgu jest stanem zagrożenia życia. Każdego roku rozpoznaje się go u około 15 milionów osób na całym świecie. Stanowi drugą przyczynę zgonów. Ryzyko jego wystąpienia wzrasta wraz z wiekiem - najwięcej przypadków odnotowuje się u osób po 65. roku życia. Zdarza się jednak, że chorują również ludzie młodzi i dzieci.
Przeczytaj: Jak rozpoznać wylew? Objawy i przyczyny chorobyLink otwiera się w nowej karcie
Jakie są przyczyny udaru mózgu?
Jak wcześniej wspomniano, przyczyną udaru mózgu jest zatrzymanie dopływu krwi do jego tkanek na skutek zwężenia lub zatkania światła naczynia krwionośnego (w 80% przypadków) lub pęknięcie naczynia krwionośnego. Wyodrębniono czynniki ryzyka, które sprzyjają wystąpieniu zaburzenia. Dzieli się je na niemodyfikowalne i modyfikowalne, czyli takie, na które mamy wpływ.
Niemodyfikowalne czynniki ryzyka udaru mózgu to:
wiek,
płeć (udar mózgu częściej występuje u mężczyzn),
uwarunkowania genetyczne,
predyspozycje rodzinne,
udar mózgu przebyty w przeszłości,
przemijające napady niedokrwienne.
Za modyfikowalne czynniki ryzyka udaru mózgu uznajemy: nadciśnienie tętnicze,
cukrzycę,
choroby naczyń krwionośnych,
choroby serca,
zaburzenia gospodarki lipidowej,
stosowanie używek (tytoniu, alkoholu, narkotyków),
otyłość,
małą aktywność fizyczną.
Jakie są objawy udaru mózgu?
Objawy udaru mózgu zależą przede wszystkim od tego, w której części tego narządu doszło do zatrzymania dopływ krwi lub pęknięcia naczynia krwionośnego. Dzieje się tak, ponieważ każda struktura odpowiada za inne funkcje. Na rodzaj dolegliwości ma wpływ także rozległość udaru.
Objawy udaru mózgu pojawiają się nagle. Zalicza się do nich:
niedowład połowiczy,
osłabienie jednej z kończyn,
zaburzenia widzenia,
problemy z mową,
trudności w rozumieniu mowy,
trudności z wypowiadaniem słów lub głosek,
osłabienie czucia po jednej stronie ciała,
niemożność wykonywania precyzyjnych ruchów,
zaburzenia równowagi,
zaburzenia połykania,
niezdolność do pisania i czytania,
problemy z rozpoznawaniem przedmiotów,
zawroty głowy,
wymioty,
asymetrię twarzy (opadnięcie jednego kącika ust lub powieki).
Objawy udaru krwotocznego mózgu zwykle pojawiają się w trakcie wysiłku fizycznego lub po wzburzeniu emocjonalnym. Częściej niż w przypadku typu niedokrwiennego obserwuje się silny ból głowy. Mogą pojawić się także utrata przytomności i zaburzenia świadomości.
Objawy udaru mózgu mogą się stopniowo nasilać. Zdarza się, że częściowo lub całkowicie ustępują. Nawet gdy tak się stanie, konieczne jest wezwanie pomocy medycznej lub skonsultowanie się z lekarzem pierwszego kontaktu. Nigdy nie powinieneś bagatelizować objawów, które wskazują na udar mózgu.
Dowiedz się, jakie są najpopularniejsze badania mózguLink otwiera się w nowej karcie.
Diagnostyka udaru mózgu
Diagnostyka udaru mózgu składa się z:
wywiadu chorobowego,
badania neurologicznego,
badań obrazowych (tomografii komputerowej lub rezonansu magnetycznego głowy),
badań laboratoryjnych.
Jakie skutki niesie za sobą udar mózgu?
Udar mózgu niesie za sobą poważne skutki dla zdrowia. Jeżeli jest rozległy, najczęściej prowadzi do śmierci (nawet po udzieleniu odpowiedniej pomocy medycznej). U wielu osób jest przyczyną niepełnosprawności, braku samodzielności i pogorszenia się jakości życia.Inne skutki udaru mózgu to m.in.:
zespół wzmożonego ciśnienia śródczaszkowego,
powikłania kardiologiczne (migotanie przedsionków, zawał serca),
zaburzenia oddychania,
nagły wzrost ciśnienia tętniczego,
zaburzenia wodno-elektrolitowe.
Rokowanie przy udarach mózgu zależy od wielu czynników. Znaczenie mają przede wszystkim: wiek, choroby współistniejące, ogólny stan osoby chorej oraz czas od wystąpienia objawów do wdrożenia leczenia.
Udar mózguDbamy o Twoje zdrowie – także poprzez rzetelne informacje. Dlatego artykuły na naszej stronie są tworzone przez zespół specjalistów: lekarzy, fizjoterapeutów, dietetyków oraz doświadczonych redaktorów medycznych.
Nasi eksperci nie tylko dzielą się wiedzą teoretyczną – przekazują też praktyczne wskazówki oparte na swoim doświadczeniu zawodowym. Piszą o tym, co naprawdę ważne dla Twojego zdrowia: od profilaktyki, przez diagnostykę, po metody leczenia.
Stawiamy na przejrzystość, dlatego pod każdym artykułem znajdziesz bibliografię i źródła. W ten sposób wspieramy Cię w podejmowaniu świadomych decyzji dotyczących Twojego zdrowia.
Redakcja NNZobacz artykuły tego autoraPodziel się z innymi
Udostępnij artykuł w social-mediach.
Facebook - Link otwiera się w nowej karcieInstagram - Link otwiera się w nowej karcieTwitter - Link otwiera się w nowej karcieŹródła:
R. Mazur, Neurologia kliniczna dla lekarzy i studentów medycyny, Via Medica, Gdańsk 2007.
R. Mazur, M. Świerkowska-Miastkowska, Udar mózgu - pierwsze objawy, Choroby Serca i Naczyń, 2005, t. 2, nr 2, s. 84-87.
Raport Instytutu Ochrony Zdrowia, Udary mózgu – rosnący problem w starzejącym się społeczeństwie, Warszawa 2016 https://spartanska.pl/wp-content/uploads/raport_udary-m%C3%B3zgu.pdf (dostęp 18.02.2021).
R. Kaczorowski, B. Murjas, H. Bartosik-Psujek, Rozwój i nowe perspektywy leczenia udaru mózgu w Polsce, Medical Review, 2015, t. 13, nr 4, s. 376–386.
Powyższy materiał ma wyłącznie charakter edukacyjno-informacyjny, nie jest poradą lekarską i nie zastępuje konsultacji z lekarzem. Przed zastosowaniem się do wskazówek lub informacji o charakterze specjalistycznym zawartych na stronie zdrowie.nn.pl należy skonsultować ich treść z lekarzem. Zdrowie.nn.pl dokłada najwyższych starań, aby treść publikowanych materiałów była najlepszej jakości, ale nie ponosi odpowiedzialności za ich zastosowanie bez konsultacji z lekarzem.
