Wyprysk pieniążkowaty – przyczyny, objawy, leczenie

Wyprysk pieniążkowaty – zwany również wypryskiem mikrobowym – to choroba skóry, która objawia się okrągłymi wykwitami w kształcie monet. Ogniska zapalne pojawiają się na różnych partiach ciała – głównie na tułowiu, klatce piersiowej, ramionach, dłoniach i stopach – powodując nieprzyjemne dolegliwości, m.in. świąd. Problem ten dotyczy głównie osób w dojrzałym i starszym wieku, rzadziej pojawia się u dzieci. Jak do tej pory nie ustalono jednoznacznych przyczyn, które stoją za powstaniem tego rodzaju wyprysku kontaktowego. Sprawdź, jak wygląda leczenie tej choroby.

Wyprysk pieniążkowaty – co to takiego? Kogo dotyczy problem?

Wyprysk pieniążkowaty – określany również jako wyprysk mikrobowy – to rodzaj wyprysku kontaktowego, czyli zapalnej choroby skóry wywołanej przez bezpośredni kontakt z określonymi czynnikami zewnętrznymi. Nazwa schorzenia wynika z jego wyglądu – ogniska zapalne mają kształt monet i są rozsiane na różnych partiach ciała, głównie na tułowiu, klatce piersiowej, ramionach, dłoniach i stopach. Rzadziej występuje pod postacią wykwitów skórnych w obrębie twarzy czy wyprysku podudziLink otwiera się w nowej karcie. Zmiany te wyraźnie odcinają się od naturalnego kolorytu skóry, często sączą się i tworzą nieestetyczne strupy. 

Omawiane schorzenie dotyczy przede wszystkim osób dorosłych, głównie w grupie wiekowej 50–70 lat. W przeciwieństwie do klasycznego wyprysku kontaktowego, z którym częściej zmagają się kobiety, choroba ta dotyczy zwykle mężczyzn. Wyprysk pieniążkowaty u dzieci pojawia się niezwykle rzadko. 

Sprawdź też, czym jest wyprysk potnicowy.Link otwiera się w nowej karcie

Jak wygląda wyprysk pieniążkowaty?

Jak sama nazwa wskazuje, kontaktowe zapalenie skóry określane jako wyprysk pieniążkowaty to zmiany o okrągłym, przypominającym monety kształcie. Na początku choroby są to niewielkie czerwone plamkiLink otwiera się w nowej karcie i pęcherzyki, które stopniowo się powiększają i stają coraz bardziej widoczne. Na ich powierzchni występują grudki obrzękowe. Gdy choroba rozwija się, zmiany zaczynają się łuszczyć i mogą przypominać grzybicę skóry. Z pęcherzyków często sączy się płyn, a w ich miejscu pojawiają się strupy. Skóra pomiędzy zmianami pozostaje zdrowa, jednak jest wyraźnie wrażliwsza, bardziej wysuszona i podatna na różnego rodzaju podrażnienia.

Wyprysk pieniążkowaty to choroba przewlekła, która ma tendencje do nawracania.

Jakie objawy towarzyszą wypryskowi pieniążkowatemu?

Nieestetycznym zmianom skórnym w przebiegu wyprysku kontaktowego towarzyszą uciążliwe objawy. Chorzy odczuwają silny świąd, który nasila się w godzinach wieczornych i zakłóca spokojny sen. Schorzenie ma też wpływ na komfort codziennego funkcjonowania – pęcherzyki nie tylko swędzą, mają również nieestetyczny wygląd, przez co odbierają choremu dobre samopoczucie i pewność siebie.

Wyprysk pieniążkowaty – skąd się bierze?

Przyczyny powstawania wyprysku pieniążkowatego nie zostały do końca poznane. Do niedawna specjaliści sądzili, że głównym czynnikiem chorobotwórczym są tutaj toksyny bakteryjne i antygeny bakteryjne obecne w narządach ciała. Aktualnie eksperci odchodzą od tej teorii i zauważają, że choroba może mieć ścisły związek z atopowym zapaleniem skóry.

Na podstawie wieloletnich obserwacji opisano jednak czynniki sprzyjające rozwojowi choroby. Są wśród nich:

• nadwrażliwość skóry na metale ciężkie (np. rtęć) i niektóre leki (z zawartością substancji takich jak neomecyna, izotretonina czy interferon) – zmiany skórneLink otwiera się w nowej karcie będą utrzymywały się, dopóki chory ma kontakt z określonymi substancjami lub przyjmuje medykamenty;

• nadwrażliwość na formaldehyd, czyli gaz, który znajduje się m.in. w dymie wędzarniczym, jest obecny w wielu produktach spożywczych, używa się go do wytwarzania papierów śniadaniowych i jest jednym ze składników dymu papierosowego – ciężko więc uniknąć kontaktu z tą substancją;

• inne choroby skóry, np. zastoinowe lub bakteryjne zapalenie skóry, suchość lub rany po ukąszeniu owada lub po kontakcie z toksycznymi substancjami chemicznymi;

• suchy, zimny klimat;

• problemy z krążeniem krwi w obrębie kończyn dolnych oraz obrzęki nóg.

Wyprysk pieniążkowaty to choroba, która nie ma związku z niedostateczną higieną osobistą lub jej brakiem. 

Wyprysk pieniążkowaty – na czym polega leczenie?

Omawiane schorzenie wymaga leczenia dermatologicznego. Aby je zdiagnozować, lekarz przeprowadzi z tobą szczegółowy wywiad oraz zleci odpowiednie testy, by wykluczyć podłoże alergiczne lub infekcję grzybiczą. Leczenie polega na stosowaniu glikokortykosteroidów pod postacią maści, kremów i żeli. W niektórych przypadkach zaleca się także przyjmowanie leków doustnych, w tym środków przeciwalergicznych. Gdy badania wykażą infekcję bakteryjną, lekarz przepisze antybiotyk.

Aby pozbyć się nieestetycznych wyprysków, stosuj się do zaleceń lekarza i dbaj o to, aby twoja skóra była odpowiednio nawilżona i natłuszczona.

lek. Agnieszka Żędzian

Lekarz, absolwentka Wydziału Lekarskiego Uniwersytetu Medycznego w Białymstoku. Doświadczenie zdobywała, pracując w Klinice Gastroenterologii i Chorób Wewnętrznych Uniwersyteckiego Szpitalu Klinicznego w Białymstoku. W pracy z pacjentem stara się zawsze indywidualnie podejść do jego problemu oraz, korzystając ze swojej wiedzy i doświadczenia, postawić właściwą diagnozę. Aby skutecznie pomagać pacjentom, systematycznie podnosi swoje kwalifikacje, biorąc udział w licznych szkoleniach i konferencjach naukowych.

lek. Agnieszka ŻędzianZobacz artykuły tego autora

Podziel się z innymi

Udostępnij artykuł w social-mediach.

Facebook - Link otwiera się w nowej karcieInstagram - Link otwiera się w nowej karcieTwitter - Link otwiera się w nowej karcie

Źródła:

1. L. Rudnicka (red.), Współczesna dermatologia, PZWL Wydawnictwo Lekarskie, Warszawa 2022.

2. A. Woźniacka, Nowe metody leczenia chorób skóry, Wydawnictwo Czelej, Lublin 2022.

3. S. Jabłońska i in., Choroby skóry i choroby przenoszone drogą płciową, PZWL Wydawnictwo Lekarskie, Warszawa 2018.

4. J. Narbutt, Choroby skóry u pacjentów w podeszłym wieku w praktyce lekarza rodzinnego, Wydawnictwo Urban&Partner, Wrocław 2023.

Powyższy materiał ma wyłącznie charakter edukacyjno-informacyjny, nie jest poradą lekarską i nie zastępuje konsultacji z lekarzem. Przed zastosowaniem się do wskazówek lub informacji o charakterze specjalistycznym zawartych na stronie zdrowie.nn.pl należy skonsultować ich treść z lekarzem. Zdrowie.nn.pl dokłada najwyższych starań, aby treść publikowanych materiałów była najlepszej jakości, ale nie ponosi odpowiedzialności za ich zastosowanie bez konsultacji z lekarzem.