Zanokcicia – poznaj jej przyczyny i sposoby leczenia

Infekcje bakteryjne często zdarzają się w szczególności w obrębie płytki paznokciowej. Zanokcica najczęściej jest skutkiem urazu mechanicznego. Jej objawy są na tyle charakterystyczne, że ciężko je przeoczyć. Leczenie wymaga stosowania leków doustnie, jak i również miejscowo, a także szczególnego dbania o higienę rąk. Dowiedz się, jak powinno wyglądać postępowanie w przypadku zanokcicy.

Przyczyny chorób paznokci

Paznokcie u rąk stale są narażone na występowanie wielu chorób. Nieestetyczny wygląd może być spowodowany brakiem pielęgnacji, niedoborów w diecie, a także zakażeniem bakteryjnym lub grzybiczym. Warto obserwować wygląd paznokci, ponieważ wszelkie zmiany świadczą o tym, że coś się dzieje w organizmie. Łamliwe, słabe i rozdwajające się paznokcie mogą wynikać z niedoboru krzemu, wapnia i cynku, a także witamin z grupy B. Niekiedy na płytce pojawiają się niewielkie białe plamkiLink otwiera się w nowej karcie, które świadczą o niedoborach wapnia, magnezu, witamin z grupy B, ale także mogą powstać w wyniku urazu mechanicznego lub być objawem grzybicy. 

Obserwując swoje paznokcie, warto zwrócić uwagę na ich kształt, kolor, strukturę oraz kondycję. Powinno się zwracać uwagę również na skórki wokół paznokci. Jeśli są na nich widoczne guzki, zaczerwienienia i ropa lub odczuwamy czy bolesność, należy skonsultować się z lekarzem, ponieważ może to świadczyć o rozwoju jakiejś choroby. 

Czym objawia się zanokcica?

Zanokcica to jedna z chorób wywołanych zakażeniem drobnoustrojami. Obejmuje wał paznokciowy, gdzie pojawia się ból, zaczerwienienie, któremu często towarzyszy ropa. Poprzez ranki do organizmu przedostają się bakterie. Może występować u paznokci zarówno rąk, jak i stóp. Najczęściej obejmuje jeden paznokieć, chociaż niekiedy może zaatakować kilka. Wyróżnia się dwa rodzaje zanokcicy: ostrą i przewlekłą. 

Zanokcica ostra objawia się intensywnie czerwonym zabarwieniem wału paznokciowego, pojawiają się ból, obrzęk i pogrubienie skóry. Dolegliwości mogą utrudniać wykonywanie czynności przy użyciu rąk. W wyniku naruszenia ciągłości skóry jest to idealne miejsce dla bakterii.

• Sprawdź, co to kapilaroskopia i kiedy wykonuje się to badanieLink otwiera się w nowej karcie.

O zanokcicy przewlekłej można powiedzieć, kiedy objawy trwają dłużej niż 6 tygodni. Dolegliwości jej towarzyszące są takie same jak w przypadku stanu ostrego. Często dochodzi do zakażenia również innych części wału paznokciowego. W zanokcicy przewlekłej często pojawia się sącząca ropa. Nierzadko płytka paznokciowa objęta chorobą zmienia kolor na brązowy. 

Przyczyny zanokcicy

Zanokcica to stan zapalny najczęściej wywołany zakażeniem bakteryjnym, a sporadycznie wirusowym czy grzybiczym. W wyniku urazu drobnoustroje mają ułatwioną drogę do wniknięcia w okolicę wału paznokciowego. Istnieją jednak czynniki, które zwiększają prawdopodobieństwo pojawienia się zanokcicy. Bakterie najczęściej pojawiają się wskutek urazu mechanicznego lub oddzielenia się płytki paznokciowej od skóry. Do innych przyczyn zanokcicy można zaliczyć:

• obgryzanie paznokci, 

• źle wykonany manicure, w szczególności, jeśli były wycinane skórki,

• urazy mechaniczne, np. skaleczenie, uderzenie,

• długotrwały kontakt z detergentami.

Zanokcica paznokcia może być wywołana bakteriami jak gronkowiec, paciorkowiec, pałeczka ropy błękitnej czy inne bakterie beztlenowe. Bardzo rzadko zakażenia są wywoływane stosowaniem niektórych leków, np. używanych w leczeniu trądziku, niektórych schorzeń endokrynologicznych czy wirusa HIV. Osoby, których praca wiąże się w częstym moczeniem rąk, również są narażone na występowanie zanokcicy. 

Jak rozpoznać zanokcicę?

Rozpoznanie zanokcicy polega na obserwowaniu objawów, które mogą na nią wskazywać. Warto regularnie obserwować swój organizm, w tym zmiany na paznokciach lub w ich okolicy. Zanokcicę może rozpoznać nie tylko lekarz, ale również osoba, która wykonuje manicure. Bardzo rzadko konieczne jest poszerzenie diagnozy i wykonanie dodatkowych badań. Można wykonać badania laboratoryjne, które pozwolą ustalić, jaki typ bakterii zaatakował wał paznokciowy. 

Warto regularnie oglądać swoje paznokcie, aby móc jak najszybciej dostrzec nieprawidłowości. Zanokcica ma charakterystyczny ból pulsacyjny. Nasila się on podczas dotyku. Miejsce to ma kolor żywoczerwony i jest opuchnięte. Często sączy się z niego ropa. Płytka paznokciowa również zmienia swój wygląd. Może pojawić się przebarwienie, a paznokieć objęty zanokcicą staje się zielony lub żółty. Zahamowany również zostaje jego wzrost. Często stanowi zapalnemu towarzyszy onycholizaLink otwiera się w nowej karcie. Polega ona na odwarstwieniu się płytki paznokcia od łożyska, w wyniku czego pomiędzy nimi powstaje pusta przestrzeń. Paznokcie najczęściej przyjmują żółtą barwę, a powstała kieszonka jest doskonałym miejscem do rozwoju bakterii lub grzybów. Konieczne jest leczenie tego schorzenia, które należy rozpocząć od ustalenia, co jest czynnikiem wywołującym.

Leczenie zanokcicy

Przed zastosowaniem jakiegokolwiek leczenia konieczne jest wykluczenie chorób, które mogą wywołać zanokcicę. Są to m.in. nowotwory, pęcherzyca czy łuszczyca. W leczeniu ostrego rodzaju zanokcicy najczęściej stosuje się leczenie miejscowe o działaniu antybakteryjnym oraz antyseptycznym. To, jak będzie wyglądać cała procedura lecznicza, zależy od stopnia zaawansowania zmian. Niektórzy potrzebują zastosowania glikokortykosteroidów. Czasem konieczna jest interwencja chirurgiczna polegająca na nacięciu ropnia i dokładnym oczyszczeniu rany. Konieczne może być chirurgiczne usunięcie części lub całego paznokcia. Taki zabieg zwykle musi zostać wykonany przy użyciu znieczulenia miejscowego. Niekiedy leczenie uzupełniane jest stosowaniem doustnych antybiotyków, w szczególności u osób z obniżoną odpornością lub jeśli infekcja ma ciężki przebieg. 

W przypadku bólu lub dyskomfortu zalecane jest stosowanie środków przeciwbólowych na bazie paracetamolu lub ibuprofenu. W mniej zaawansowanym stadium można zastosować domowe sposoby. Bardzo ważna jest odpowiednia pielęgnacja paznokci i dłoni. Ręce należy myć szarym mydłem oraz ciepłą wodą, a także delikatnie je osuszać. Zaleca się, aby stosować jednorazowe ręczniki papierowe, aby nie przenosić bakterii w inne miejsca i zminimalizować ryzyko ponownego zarażenia się. Sprawdzają się również ciepłe okłady, których zadaniem jest zmniejszenie powstałego stanu zapalnego. Można również stosować preparaty w sprayu o działaniu antyseptycznym. 

Nieleczona zanokcica może objąć większy obszar paznokcia, a także tkanki znajdujące się pod nim. Często prowadzi to do uszkodzenia płytki paznokciowej oraz zahamowania jej wzrostu. Pod paznokciem mogą się tworzyć kolejne ropnie, które wymagają interwencji chirurgicznej i włączenia antybiotyku. Paznokieć objęty zanokcicą staje się bardziej pofałdowany, zgrubiały, a przebarwienia mogą objąć większą część płytki. Brak leczenia może prowadzić do rozwoju zastrzału, który obejmuje głębsze tkanki, a nawet ścięgna. Wywołuje go gronkowiec złocistyLink otwiera się w nowej karcie. Zmiana najczęściej jest ulokowana w wale bocznym i obejmuje również opuszek palca. W leczeniu zastrzału konieczne jest stosowanie miejscowe maści o działaniu przeciwbakteryjnym i ściągającym. Można również robić okłady z szałwii czy sody oczyszczonej. Warto też stosować krem do rąk, aby chronić dłonie przed szkodliwym działaniem czynników zewnętrznych. 

Jak zapobiegać?

Zapobieganie pojawienia się chorób paznokciLink otwiera się w nowej karcie, w tym zanokcicy, polega na unikaniu czynników, które powodują zmiany. Warto regularnie oglądać dłonie, ponieważ szybka interwencja pozwala na włączenie leczenia, zanim zmiany będą poważne. Dobrze jest zastosować profilaktyczne działania mające na celu zmniejszenie ryzyka pojawienia się zanokcicy. Prace domowe lepiej wykonywać w rękawiczkach, aby chronić ręce przed długotrwałym kontaktem z wodą. Powinno się również chronić dłonie podczas wykonywania prac w ogrodzie czy wtedy, kiedy skóra oraz paznokcie mogą być narażone na szkodliwe działanie chemikaliów. 

Kobiety, które dbają o wygląd swoich dłoni, powinny zawracać uwagę na ich kondycję. Warto stosować odżywki czy odpowiednio dobrane dla zdrowych paznokci witaminy i minerały, które poprawią ich wygląd i jednocześnie uzupełniają niedobory w organizmie. Podczas wizyty u kosmetyczki należy zwrócić uwagę, jak wygląda salon. Bardzo istotne jest to, czy jest w nim czysto, powierzchnie i urządzenia są zdezynfekowane, a personel zna podstawy sterylizacji narzędzi. Zaleca się, aby manicure był wykonywany w renomowanych salonach kosmetycznych przez doświadczone osoby. 

Jakiekolwiek uszkodzenie skórek czy wałów paznokciowych źle zdezynfekowanym narzędziem może wiązać się nie tylko z zanokcicą, ale również innymi chorobami, jak HIV, wirusowe zapalenie wątroby typu C czy B. Każdorazowe uszkodzenie wałów paznokciowych czy wrastanie paznokci powinno zostać natychmiastowo zdezynfekowane, a niekiedy również skonsultowane z lekarzem. Manicurzystka, stosując wysterylizowane narzędzia, zmniejsza ryzyko przenoszenia groźnych chorób, w tym zanokcicy.

Źródła:

1. M. Zych i in., Choroby wywoływane przez drobnoustroje bytujące na skórze, „Medycyna Rodzinna” 2013, nr 4, s. 158–163.

2. D. Rigopoulos i in., Acute and Chronic Paronychia, „American Family Physician” 2008, no. 1;77(3), s. 339–346.

3. W. Noszczyk, Chirurgia, Wydawnictwo PZWL, Warszawa 2005.

4. R. Nowicki, Powierzchowne zakażenia grzybicze – rozpoznawanie i leczenie, Wydawnictwo Gedeon Richter, Gdańsk 2008.

Powyższy materiał ma wyłącznie charakter edukacyjno-informacyjny, nie jest poradą lekarską i nie zastępuje konsultacji z lekarzem. Przed zastosowaniem się do wskazówek lub informacji o charakterze specjalistycznym zawartych na stronie zdrowie.nn.pl należy skonsultować ich treść z lekarzem. Zdrowie.nn.pl dokłada najwyższych starań, aby treść publikowanych materiałów była najlepszej jakości, ale nie ponosi odpowiedzialności za ich zastosowanie bez konsultacji z lekarzem.