Wysiłkowe nietrzymanie moczu – objawy, przyczyny, profilaktyka

Jeśli na poranny trening musisz zakładać wkładki higieniczne, a kichanie czy śmiech sprawiają, że popuszczasz mocz, źródłem Twoich problemów jest wysiłkowe nietrzymanie moczu. Niepożądana reakcja – tj. mimowolna mikcja – nie ma tu związku z parciem na pęcherz, lecz ze wzrostem ciśnienia w jamie brzusznej. Przyczyną takiego stanu rzeczy są uszkodzenia mechanizmów, które odpowiadają za zamykanie cewki moczowej, lub też niewydolność mięśni dna miednicy. Aby poradzić sobie z tą kłopotliwą dolegliwością, stosuje się fizjoterapię, leczenie farmakologiczne, a w niektórych przypadkach nawet operacyjne.

Wysiłkowe nietrzymanie moczu – co to takiego? Kogo dotyczy problem?

Nietrzymanie moczuLink otwiera się w nowej karcie to dolegliwość polegająca na mimowolnym popuszczaniu moczu, przez co dochodzi do całkowitego lub częściowego opróżnienia pęcherza moczowego. Często występującym typem tej przypadłości jest wysiłkowe nietrzymanie moczu, w którym również dochodzi do mimowolnej mikcji, jednak nie ma ono związku z parciem na pęcherz, ale ze wzrostem ciśnienia w jamie brzusznej. Dzieje się to najczęściej w czasie kichania, śmiechu lub aktywności fizycznej. 

Wbrew powszechnemu przekonaniu problem nie dotyczy wyłącznie osób starszych. Często zdarza się również nietrzymanie moczu u dzieci, nietrzymanie moczu po porodzieLink otwiera się w nowej karcie czy nietrzymanie moczu u mężczyznLink otwiera się w nowej karcie. Z dolegliwością zmagają się osoby w różnym wieku. 

Jak objawia się wysiłkowe nietrzymanie moczu? 

Wysiłkowe nietrzymanie moczu ma charakterystyczne symptomy. Wyciek moczu występuje podczas śmiechu, ataku kaszlu, kichania czy wysiłku fizycznego o różnej intensywności. Do tych objawów trzeba zaliczyć także brak parcia na pęcherz. Jeśli zmagasz się z tym problemem, prawdopodobnie nie odczuwasz zwiększonej potrzeby korzystania z toalety.

Wysiłkowe nietrzymanie moczu – stopnie

Wysiłkowe nietrzymanie moczu nie zawsze wygląda tak samo. Biorąc pod uwagę nasilenie objawów, wyróżniamy 3 stopnie tej dolegliwości:

1. I stopień – dochodzi tu do popuszczania niewielkiej ilości moczu (np. kilku kropek) w sytuacjach, kiedy ciśnienie w jamie brzusznej bardzo gwałtownie rośnie. Najczęściej dzieje się to podczas silnych ataków kaszlu, które towarzyszą np. infekcjom dróg oddechowych, gwałtownego kichania lub intensywnego śmiechu. Nawet jeśli problem wydaje się błahy, pamiętaj, że potoczne „sikanie ze śmiechu” nie należy do prawidłowych zjawisk fizjologicznych.

2. II stopień – niekontrolowana mikcja ma miejsce podczas wysiłku o średniej intensywności i powodują go sytuacje, w których ciśnienie w jamie brzusznej wzrasta w sposób umiarkowany. Mowa tu o takich sytuacjach, jak: bieganie, skakanie czy przenoszenie ciężkich przedmiotów.

3. III stopień – mocz wypływa już przy wysiłku o bardzo małej intensywności, gdy wzrost ciśnienia w jamie brzusznej pozostaje nieznaczny. Dzieje się to na przykład, gdy wstajesz rano z łóżka i zmieniasz pozycję z leżącej na stojącą. 

Wysiłkowe nietrzymanie moczu – jakie ma przyczyny?

Ta kłopotliwa dolegliwość ma związek z uszkodzeniami mechanizmów, które odpowiadają za zamykanie cewki moczowej. Anatomiczne wysiłkowe nietrzymanie moczu wynika m.in. ze specyficznej budowy narządów, gdy szyjka pęcherza moczowego jest nadmiernie ruchoma. Problem może mieć też źródło w nieprawidłowym działaniu mechanizmu zwieraczowego cewki moczowej. Do uszkodzeń dochodzi najczęściej podczas operacji. Za wysiłkowe nietrzymanie moczu odpowiadają również niewydolne lub osłabione mięśnie dna miednicy. 

Niektóre osoby są szczególnie narażone na wysiłkowe nietrzymanie moczu ze względu na przewlekłe choroby układu oddechowego lub ciężką pracę fizyczną, wykonywaną na co dzień. Nietrzymanie moczu po porodzie również nie należy do rzadkich zjawisk. W grupie innych czynników ryzyka wysiłkowego nietrzymania moczu znajdują się: otyłość, palenie papierosów, nadmierna wiotkość stawów czy przebyta operacja prostaty.

Leczenie wysiłkowego nietrzymania moczu – rehabilitacja, zabieg czy farmakologia?

Nietrzymanie moczu – nawet jeśli mowa o jego najłagodniejszym stopniu – to wskazanie, aby skonsultować się z lekarzem. Jeżeli dostrzegasz u siebie opisywane symptomy, a dodatkowo znajdujesz się w grupie podwyższonego ryzyka, umów się na wizytę u urologaLink otwiera się w nowej karcie. Specjalista przeprowadzi z Tobą szczegółowy wywiad, zleci niezbędne badania i na tej podstawie zaproponuje najlepszą dla Ciebie metodę leczenia. Niezbędna okazuje się fizjoterapia, obejmująca pracę z mięśniami dna miednicy. Proste ćwiczenia na nietrzymanie moczu możesz wykonywać w domu.

W niektórych przypadkach stosowane jest leczenie farmakologiczne, które jednak – jak wynika z najnowszych badań – ma sporo nieprzyjemnych skutków ubocznych. Jeśli uszkodzenia mechanizmu oddawania moczu są bardzo poważne, rozważ poddanie się operacji. Zabiegi przeprowadzane z zastosowaniem nowoczesnych metod pozwalają pozbyć się problemu u dużej części chorych, a szansa na całkowite wyleczenie wynosi około 85%.

Jak zapobiegać wysiłkowemu nietrzymaniu moczu?

Profilaktyka wysiłkowego nietrzymania moczu polega przede wszystkim na ograniczeniu czynników ryzyka powstawania tej dolegliwości. Jeśli chcesz jej uniknąć, zrezygnuj z palenia papierosów, odżywiaj się zdrowo i kontroluj masę ciała, a także ćwicz mięśnie dna miednicy.

lek. Agnieszka Żędzian

Lekarz, absolwentka Wydziału Lekarskiego Uniwersytetu Medycznego w Białymstoku. Doświadczenie zdobywała, pracując w Klinice Gastroenterologii i Chorób Wewnętrznych Uniwersyteckiego Szpitalu Klinicznego w Białymstoku. W pracy z pacjentem stara się zawsze indywidualnie podejść do jego problemu oraz, korzystając ze swojej wiedzy i doświadczenia, postawić właściwą diagnozę. Aby skutecznie pomagać pacjentom, systematycznie podnosi swoje kwalifikacje, biorąc udział w licznych szkoleniach i konferencjach naukowych.

lek. Agnieszka ŻędzianZobacz artykuły tego autora

Podziel się z innymi

Udostępnij artykuł w social-mediach.

Facebook - Link otwiera się w nowej karcieInstagram - Link otwiera się w nowej karcieTwitter - Link otwiera się w nowej karcie

Źródła:

1. P. Radziszewski i in., Nietrzymanie moczu, PZWL Wydawnictwo Lekarskie, Warszawa 2008.

2. T. Drewa i in., Urologia – ilustrowany podręcznik dla studentów i stażystów, PZWL Wydawnictwo, Warszawa 2018.

3. A. Kulik i in., Rehabilitacja w wysiłkowym nietrzymaniu moczu, Wydawnictwo Forum Media Polska, Poznań 2022.

4. A. Antoniewicz, Urologia nieoczywista, PZWL Wydawnictwo Lekarskie, Warszawa 2020.

5. T. Rechberger (red.), Nietrzymanie moczu u kobiet. Diagnostyka i leczenie, Wydawnictwo Bi Folium, Lublin 2001.

Powyższy materiał ma wyłącznie charakter edukacyjno-informacyjny, nie jest poradą lekarską i nie zastępuje konsultacji z lekarzem. Przed zastosowaniem się do wskazówek lub informacji o charakterze specjalistycznym zawartych na stronie zdrowie.nn.pl należy skonsultować ich treść z lekarzem. Zdrowie.nn.pl dokłada najwyższych starań, aby treść publikowanych materiałów była najlepszej jakości, ale nie ponosi odpowiedzialności za ich zastosowanie bez konsultacji z lekarzem.