Krew w moczu – o czym świadczy?

Obecność krwi w moczu – określana również jako hematuria lub po prostu krwiomocz – to objaw, którego nie można ignorować. Może on świadczyć o stanach lub chorobach wymagających pilnej interwencji lekarskiej: od zapalenia pęcherza moczowego po nowotwory układu wydalniczego. W diagnostyce hematurii najważniejsze jest ustalenie przyczyny pojawienia się krwi w moczu. Sprawdź, jakie badania są konieczne do postawienia właściwej diagnozy.

Mocz – co się w nim znajduje, a czego nie powinno w nim być?

Mocz zdrowej osoby w 95% składa się z wody, a ponadto znajdują się w nim:

1. mocznik – produkt przemiany materii białek;

2. kreatynina – produkt przemiany materii kreatyny, czyli substancji znajdującej się w mięśniach;

3. kwas moczowy – produkt przemiany materii puryn, czyli substancji znajdującej się w DNA i niektórych pokarmach;

4. sole mineralne – m.in. sód, potas, chlor, wapń, magnez i inne;

5. inne substancje – witaminy, hormony, substancje zawarte w lekach oraz produkty przemiany materii.

Jego skład i kolor może zmieniać się w zależności od jadłospisu (dania z buraków zmieniają kolor moczu na czerwony), przyjmowanych leków, aktualnych chorób czy stanów takich jak ciąża (może być wówczas jaśniejszy). W moczu nie powinny znajdować się (lub występować w śladowej ilości) takie substancje jak białko, cukier, krwinki czerwone, krwinki białe, bakterie i wałeczki moczowe, czyli skupiska białka i innych substancji, które mogą tworzyć się w przebiegu choroby nerek. Ich obecność można stwierdzić na podstawie badania osadu moczuLink otwiera się w nowej karcie z próbki przekazanej do analizy.

Czym jest krew w moczu (hematuria)?

Nie ma wątpliwości, że krew w moczu to zjawisko nieprawidłowe. Hematuria – inaczej krwiomocz – to medyczny termin określający obecność krwi w moczu. Hematuria może być widoczna gołym okiem (hematuria makroskopowa) lub może być wykryta jedynie w badaniu laboratoryjnym moczu (hematuria mikroskopowa, czyli krwinkomocz). W obu przypadkach, jest to stan, który wymaga dalszej diagnostyki, ponieważ krew w moczu może świadczyć o poważnych zmianach w organizmie.

1. Sprawdź również, jak rozpoznać i leczyć bakterie w moczu u dzieckaLink otwiera się w nowej karcie

Jakie są objawy towarzyszące krwi w moczu?

Zmiana koloru moczu jest najbardziej oczywistym objawem hematurii. Mocz może mieć różne odcienie czerwieni, od różowego po czerwonobrunatny, a nawet może zawierać skrzepy krwi. W niektórych przypadkach, obecność krwi w moczu może być bezbolesna i nie towarzyszą jej żadne dodatkowe objawy. Jednakże, w niektórych przypadkach, mogą wystąpić symptomy takie jak:

1. ból lub pieczenie podczas oddawania moczu;

2. częste parcie na pęcherz lub nietrzymanie moczu;

3. ból w dole brzucha;

4. ogólne złe samopoczucie.

Przeczytaj: Zapalenie pęcherza - co musisz o nim wiedzieć? Jakie są przyczyny i objawy zapalenia pęcherza?Link otwiera się w nowej karcie

Najczęstsze przyczyny obecności krwi w moczu

Pamiętaj, że krew w moczu to objaw, który może świadczyć o wielu chorobach lub stanach. Wśród nich są m.in. zapalenie pęcherza moczowego, kamica nerkowa, a nawet nowotwory.

Zakażenie układu moczowego

Zapalenie pęcherza moczowego i inne zakażenia układu moczowegoLink otwiera się w nowej karcie to przeważnie infekcje bakteryjne, najczęściej wywołane przez bakterię Escherichia coli. Jest to jedna z najczęstszych przyczyn hematurii, szczególnie u kobiet, również tych w ciąży.

Kamica nerkowa

Kamica nerkowaLink otwiera się w nowej karcie to stan, w którym tworzą się twarde złogi – potocznie zwane kamieniami – w nerkach. Nie tylko powodują one ból, ale również podrażniają układ moczowy i mogą powodować krwawienie.

Nowotwory

Rak nerki, rak cewki moczowej, rak pęcherza moczowego lub rak prostaty u mężczyzn, mogą objawiać się obecnością krwi w moczu. Pamiętaj, że sam krwiomocz to zbyt mało, aby podejrzewać tak poważną chorobę. Konieczne jest wykonanie badań dodatkowych.

Inne przyczyny

Inne możliwe przyczyny hematurii to:

1. urazy układu moczowego, 

2. ostre stany zapalne układu moczowego,

3. gruźlica nerek,

4. choroby gruczołu krokowego u mężczyzn, 

5. obecność ciała obcego w pęcherzu moczowym,

6. krwotoczne zapalenie pęcherza,

7. ostre kłębuszkowe zapalenie nerek, 

8. torbiele na nerkach,

9. obecność pasożytów w układzie moczowym.

Jak przebiega diagnostyka hematurii?

Diagnostyka hematurii zawsze rozpoczyna się od ogólnego badania moczuLink otwiera się w nowej karcie, które potwierdza obecność krwi. Lekarz może również zlecić inne badania w tym: badanie krwi, posiew moczuLink otwiera się w nowej karcie na obecność bakterii, ultrasonografię (USG) nerek, tomografię komputerową (TK) lub rezonans magnetyczny (MRI) układu moczowego, cystoskopię (badanie pęcherza moczowego przy użyciu specjalnej rurki z kamerą) lub biopsję (pobranie próbki tkanki do badania pod mikroskopem). Lekarz wybiera badania w zależności od tego, jaką przyczynę krwi w moczu podejrzewa.

Leczenie hematurii

Leczenie hematurii zawsze zależy od przyczyny jej wystąpienia. W przypadku zapalenia pęcherza moczowego, leczenie zazwyczaj obejmuje antybiotykoterapię. W przypadku kamicy nerkowej podaje się leki przeciwbólowe i rozkurczowe lub wdraża się procedury medyczne celem usunięcia złogów. W przypadku nowotworów, leczenie polega przede wszystkim na operacji, chemioterapii, radioterapii oraz immunoterapii.

Przeczytaj: Problemy z układem moczowym – do kogo się udać: urologa czy nefrologa?Link otwiera się w nowej karcie

Krwiomocz – do jakiego specjalisty się udać? 

Pojawienie się krwi w moczu to objaw, który wymaga konsultacji z lekarzem. Jeśli pojawi się u ciebie, udaj się do lekarza pierwszego kontaktu – internisty, lekarza rodzinnego lub pediatry, jeśli problem dotyczy dziecka. W zależności od przyczyny problemu, możesz potrzebować pomocy innego specjalisty – urologa, nefrologa lub onkologa. 

• Układ moczowy
• Krew

lek. Agnieszka Żędzian

Lekarz, absolwentka Wydziału Lekarskiego Uniwersytetu Medycznego w Białymstoku. Doświadczenie zdobywała, pracując w Klinice Gastroenterologii i Chorób Wewnętrznych Uniwersyteckiego Szpitalu Klinicznego w Białymstoku. W pracy z pacjentem stara się zawsze indywidualnie podejść do jego problemu oraz, korzystając ze swojej wiedzy i doświadczenia, postawić właściwą diagnozę. Aby skutecznie pomagać pacjentom, systematycznie podnosi swoje kwalifikacje, biorąc udział w licznych szkoleniach i konferencjach naukowych.

lek. Agnieszka ŻędzianZobacz artykuły tego autora

Podziel się z innymi

Udostępnij artykuł w social-mediach.

Facebook - Link otwiera się w nowej karcieInstagram - Link otwiera się w nowej karcieTwitter - Link otwiera się w nowej karcie

Źródła:

1. A. Dembińska-Kieć i in., Diagnostyka laboratoryjna z elementami biochemii klinicznej, Wydawnictwo Edra Urban & Partner, Wrocław 2017.

2. B. Solnica, Diagnostyka laboratoryjna, PZWL Wydawnictwo Lekarskie, Warszawa 2019.

3. T. Drewa i in., Urologia. Ilustrowany podręcznik dla studentów i stażystów, PZWL Wydawnictwo Lekarskie, Warszawa 2023.

4. E. Kaniowska, Pracowite nerki, Krótki przewodnik po wielofunkcyjnym narządzie, Wydawnictwo Czarna Owca, Warszawa 2018.

5. A. Cieszanowski, Diagnostyka obrazowa – Układ moczowo-płciowy, gruczoł piersiowy i gruczoły wewnętrznego wydzielania, PZWL Wydawnictwo Lekarskie, Warszawa 2023.

Powyższy materiał ma wyłącznie charakter edukacyjno-informacyjny, nie jest poradą lekarską i nie zastępuje konsultacji z lekarzem. Przed zastosowaniem się do wskazówek lub informacji o charakterze specjalistycznym zawartych na stronie zdrowie.nn.pl należy skonsultować ich treść z lekarzem. Zdrowie.nn.pl dokłada najwyższych starań, aby treść publikowanych materiałów była najlepszej jakości, ale nie ponosi odpowiedzialności za ich zastosowanie bez konsultacji z lekarzem.