Co to jest hiperkeratoza i jak ją leczyć?

Hiperkeratoza to schorzenie polegające na nadmiernym rogowaceniu naskórka. Dotyczy najczęściej skóry stóp, dłoni i paznokci. Jeśli rogowacenie skóry jest bardzo uciążliwe i bolesne, warto skorzystać z pomocy specjalisty, np. dermatologa.

Co to jest hiperkeratoza?

Rogowacenie naskórka jest naturalnym procesem zachodzącym w organizmie. Czasami ten proces jest mocno nasilony, pomimo odpowiedniej pielęgnacji skóry. To hiperkeratoza. Nadmierne rogowacenie naskórka prowadzi nie tylko do nieestetycznych zmian. Może spowodować także powstanie odcisków, pęknięć, czy nawet stanów zapalnych skóry. Zmiany te bywają bardzo bolesne. Dlatego jeśli podejrzewasz u siebie hiperkeratozę, nie lekceważ problemu, tylko umów się na konsultację dermatologiczną.

Hiperkeratoza najczęściej dotyka stóp, dłoni i paznokci (wówczas mowa o hiperkeratozie podpaznokciowej), ale może także dotyczyć skóry głowy. Jest częstym objawem łuszczycy, nadmiernie suchej skóry, alergii kontaktowej. Może z nią współwystępować zakażenie grzybicze.

• Przeczytaj też, czym jest onycholizaLink otwiera się w nowej karcie.

U zdrowej osoby proces odbudowy naskórka trwa od 26 do 28 dni. Natomiast przy hiperkeratozie ten proces skraca się nawet do około 3–4 dni. W warstwie rogowej naskórka zbyt szybko namnażają się komórki i w związku z tym na skórze powstają bolesne zmiany.

Hiperkeratoza na stopach

Jeśli hiperkeratoza pojawi się na stopach, to naskórek stanie się suchy. Zmieni kolor na żółty, biały lub szary. Może pękać i łuszczyć się, ale też przyjąć formę zgrubienia o jednolitej konsystencji.

Hiperkeratoza pojawia się najczęściej na:

• piętach,

• zewnętrznych krawędziach podeszew,

• paluchu stopy.

Jakie są przyczyny hiperkeratozy?

Przyczyny hiperkeratozy mogą mieć różnorodne podłoże. Należą do nich:

• tarcie i ucisk,

• problemy hormonalne,

• reumatyzm,

• cukrzyca,

• nadwaga,

• reakcje uczuleniowe,

• niedobory witamin,

• kontakt z silnymi środkami chemicznymi (np. detergentami),

• zbyt sucha skóra,

• dziedziczne choroby genetyczne, np. rybia łuskaLink otwiera się w nowej karcie,

• łuszczycaLink otwiera się w nowej karcie,

• atopowe zapalenie skóry,

• podrażnienia mechaniczne,

• infekcje grzybicze i bakteryjne.

W przypadku hiperkeratozy na stopach do przyczyn zalicza się również:

• źle dobrane obuwie,

• zdeformowaną budowę stopy,

• konieczność stania przez długi czas,

• długie spacery i marsze,

• biegi długodystansowe,

• zbyt dużą potliwość stóp,

• brak odpowiedniej higieny stóp.

Jakie objawy daje hiperkeratoza?

Hiperkeratoza to nie tylko nadmierne rogowacenie naskórka. Może objawiać się także poprzez powstawanie nagniotków, odcisków czy brodawek oraz łuszczenie się skóry. W hiperkeratozie na podeszwach stóp powstają również modzele. Są to płaskie obszary zrogowaciałej skóry, które mogą wywoływać dyskomfort podczas chodzenia, a nawet ból.

Hiperkeratoza pojawia się nie tylko na stopach. Niektóre osoby zmagają się z hiperkeratozą podpaznokciową. Jest ona objawem łuszczycy paznokci. Wywołuje ją rogowacenie naskórka pod paznokciem. Płytka paznokcia staje się krucha i podatna na złamania. Na jej powierzchni można dostrzec rowki i wgłębienia. Mówi się, że paznokieć zaczyna wyglądać jak naparstek. Z upływem czasu zmienia kolor i zaczyna odwarstwiać się od palca. Konieczne jest podjęcie leczenia, by móc cieszyć się zdrowymi paznokciami.

Również w innych rodzajach łuszczycy może pojawić się hiperkeratoza. Objawia się ona w formie grudek, które pokryte są łuską w kolorze srebrzystym. Występuje w różnych częściach ciała, np. na kolanach, łokciach, w okolicach pośladków czy na głowie.

Kiedy hiperkeratoza dotyka skóry głowy, staje się ona sucha i łuszczy się. Osoba chora może zauważyć łupież, a skóra staje się szorstka w dotyku. Kondycja włosów pogarsza się, mogą one zacząć wypadać. W takim przypadku skonsultuj z lekarzem, czy nie jest to czasem łuszczyca skóry głowy.

Jak leczyć hiperkeratozę?

Leczenie hiperkeratozy zależy od obszaru skóry, którego dotknie. W przypadku nadmiernego rogowacenia się skóry stóp odwiedź gabinet podologa. Jest to osoba, która wykonuje pedicure podologiczny – usuwa odciski, modzele, zrogowaciałą skórę. Pomaga także dobrać odpowiednią pielęgnację dla stóp. Jeżeli hiperkeratoza ma przyczynę w innych chorobach współistniejących, to bardzo ważna jest konsultacja z lekarzem dermatologiem.

• Przeczytaj także, jak postępować z rogowaceniem słonecznymLink otwiera się w nowej karcie.

Przy nadmiernie zrogowaciałym naskórku pomocne będzie stosowanie kremów i maści do stóp, które mają w składzie mocznik i kwas salicylowy. Przy suchej, pękającej skórze trzeba pamiętać o stosowaniu kosmetyków nawilżających i natłuszczających. Dobrze jest też moczyć stopy w ciepłej wodzie, by zmiękczyć nagniotki. Można zastosować pumeks i pilnik, by samodzielnie usunąć zrogowaciałą skórę. Te domowe zabiegi nie zastąpią jednak fachowej pomocy.

W przypadku gdy hiperkeratoza występuje razem z chorobą grzybiczą na stopach, konieczne jest wdrożenie jednocześnie terapii przeciw grzybicy. Można zastosować w tym celu maści lub leki doustne. Warto także dokształcić się w temacie, jak zapobiec grzybicy.

Zanim lekarz zastosuje odpowiednią terapię, powinien skierować Cię na badania diagnostyczne. Pomogą one określić, czy razem z hiperkeratozą występują jakieś inne choroby, które wymagałyby leczenia. Lekarz stawia diagnozę dotyczącą hiperkeratozy na podstawie badań dermatologicznych. Czasami konieczne jest przeprowadzenie biopsji i badań histopatologicznych pobranego materiału.

W przypadku hiperkeratozy niezwykle ważne są działania profilaktyczne. Najlepszym rozwiązaniem jest unikanie czynników, które mogą wywołać podrażnienia. Konieczne jest także dbanie o odpowiednią pielęgnację skóry dotkniętej hiperkeratozą.

Źródła:

1. S. Jabłońska, Choroby skóry i choroby przenoszone drogą płciową, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2010.

2. A. Batycka-Baran i in., Zmiany na dłoniach i stopach, „Medycyna po Dyplomie”, 2010.

3. A. Garncarczyk i in., Zmiany hiperkeratotyczne w obrębie stóp, „Polish Journal of Cosmetology”, 21(3), 2018.

Powyższy materiał ma wyłącznie charakter edukacyjno-informacyjny, nie jest poradą lekarską i nie zastępuje konsultacji z lekarzem. Przed zastosowaniem się do wskazówek lub informacji o charakterze specjalistycznym zawartych na stronie zdrowie.nn.pl należy skonsultować ich treść z lekarzem. Zdrowie.nn.pl dokłada najwyższych starań, aby treść publikowanych materiałów była najlepszej jakości, ale nie ponosi odpowiedzialności za ich zastosowanie bez konsultacji z lekarzem.