Poznaj objawy HIV – dolegliwości na poszczególnych etapach infekcji

Do zakażenia HIV dochodzi najczęściej drogą krwi, kontaktów seksualnych lub z matki na dziecko podczas ciąży lub karmienia piersią. Objawy HIV są różne w zależności od etapu zakażenia. Pierwsze dolegliwości pojawiają się z reguły po upływie od 2 do 6 tygodni. Sprawdź, jakie objawy mogą towarzyszyć zakażeniu HIV i po jakim czasie może dojść do rozwoju AIDS.

Objawy HIV – po jakim czasie się pojawiają?

HIV to ludzki wirus upośledzenia odporności (z ang. human immunodeficiency virus). Odpowiada on za powstanie przewlekłego zakażenia, w którego przebiegu dochodzi do zaburzenia funkcjonowania limfocytów CD4. To rodzaj białych krwinek, które produkowane są w śledzionie, grasicy, węzłach chłonnych, a następnie razem z krwią krążą po organizmie. Komórki te odgrywają kluczową rolę w funkcjonowaniu układu odpornościowego. Szacuje się, że w ciągu około 10 lat niepodjęcie leczenia zakażenia HIV przyczyni się do rozwoju AIDS, czyli zespołu nabytego niedoboru odporności, w wyniku którego organizm przestaje bronić się przed patogenami.

Dowiedz się, kiedy warto wykonać badanie HIV Ag/AbLink otwiera się w nowej karcie

Oto jak przedstawia się przebieg zakażenia HIV:

1. moment zakażenia, do którego dochodzi najczęściej drogą krwi, kontaktów seksualnych lub z matki na dziecko podczas ciąży lub karmienia piersią; następuje namnażanie się wirusa w organizmie,

2. od 2 do 6 tygodni – ma miejsce ostra choroba retrowirusowa, utrzymuje się ona z reguły przez 14 dni, następuje gwałtowne namnażanie się wirusa HIV; wczesne objawy HIV ustępują samoistnie, dlatego też zakażenie na początkowym etapie bywa nierzadko bagatelizowane,

3. przez kolejne 3 miesiące – faza powiększonych węzłów chłonnych,

4. przez 10–12 lat – obserwuje się okres bezobjawowego zakażenia HIV, mimo że zakażony nie odczuwa żadnych dolegliwości, to jego układ immunologiczny jest niszczony przez wirusa HIV,

5. po tym czasie ma miejsce okres objawowy zakażenia i rozwija się pełnoobjawowe AIDS.

Objawy HIV – pierwsze dolegliwości 

W większości przypadków pierwsze objawy HIV to tzw. objawy grypopodobne. U osób zakażonych obserwuje się podwyższoną temperaturę ciała. Pojawiają się u nich: ból głowy, niekiedy połączony z innymi symptomami neurologicznymi, ból gardła, ogólne osłabienie, łatwa męczliwość, ból mięśni, nocne poty, ból stawów, utrata apetytu. Rzadziej stwierdza się: nudności, wymioty, uczucie zatkanego nosa, objaw Bella – wynik samoistnego porażenia nerwu twarzowego (niedowładu mięśnia okrężnego oka). W wyniku tego stanu nie jest możliwe całkowite zamknięcie szpary powiekowej oraz fizjologiczny ruch gałki ocznej. Objaw Bella należy jednak do rzadkości. Objawy ostrej choroby retrowirusowej zwykle mijają po mniej więcej 2 tygodniach. Z uwagi na mało charakterystyczny obraz kliniczny bywa ona mylnie diagnozowana jako angina, przeziębienie, mononukleoza zakaźna czy grypa.

Przeczytaj więcej o PrEP – Profilaktyka HIV: Co to jest i jak działa?Link otwiera się w nowej karcie

Wirus HIV – powiększone węzły chłonne

Po początkowej fazie zakażenia ma miejsce tzw. faza powiększonych węzłów chłonnych. Wcześniejsze dolegliwości ustępują, a rozwija się limfadenopatiaLink otwiera się w nowej karcie. Najczęściej w przebiegu ostrej choroby retrowirusowej dochodzi do powiększenia węzłów chłonnych szyjnych i pachowych. W badaniu lekarskim wyczuwalne są pojedyncze, niebolesne, ruchome względem podłoża węzły chłonneLink otwiera się w nowej karcie. Do powiększenia węzłów chłonnych może dojść ponownie u niektórych chorych pod koniec okresu bezobjawowego. Te objawy HIV uwidaczniają się, gdy postępujące zakażenie przechodzi w fazę poprzedzającą moment rozwoju objawowego okresu zakażenia. Stan ten określa się mianem przewlekłej limfadenopatii uogólnionej i stwierdza się go, gdy powiększone są minimum 2 grupy węzłów chłonnych poza pachwinami, których rozmiar przekracza 1 cm średnicy. Stan ten utrzymuje się co najmniej 3 miesiące, wyklucza się inne przyczyny prowadzące do takiej patologii.

Skórne objawy HIV

Powszechne w przebiegu zakażenia HIV są objawy na skórze i błonach śluzowych. U zakażonych nierzadko rozwijają się owrzodzenia jamy ustnej, przełyku, narządów płciowych lub odbytu. Typowym objawem jest czerwona, plamkowato-grudkowata wysypka, podobna do zmian skórnych rozwijających się w przebiegu różyczki. Wysypka lokalizuje się przeważnie na tułowiu, twarzy, kończynach. Pojawiające się krostki najczęściej nie powodują uczucia swędzenia. Mogą również wystąpić rozsiane bąble pokrzywkowe lub pęcherzyki. Wraz z zaawansowaniem zakażenia pojawiają się inne dolegliwości skórne.

Objawy HIV – częste infekcje

Po okresie bezobjawowym rozwijają się zakażenia przeważnie o charakterze oportunistycznym i stosunkowo łagodnym przebiegu. U osób zakażonych HIV łatwo pojawiają się infekcje intymne, takie jak: chlamydia, rzeżączka czy grzybice. Zakażenie odpowiedzialnymi za nie patogenami odbywa się z reguły poprzez bezpośredni kontakt – uszkodzoną skórę/błony śluzowe lub drogą kontaktów płciowych bez zabezpieczenia. Infekcje intymne u mężczyzn są równie możliwe, jak u kobiet. Szczególnie niebezpieczna jest infekcja intymna w ciąży, która prócz zakażenia HIV stanowi dodatkowy czynnik ryzyka dla przebiegu ciąży i rozwoju płodu. Nasilający się spadek odporności sprzyja nawracającym infekcjom intymnym, ale i innym zakażeniom.

Typowy dla fazy objawowej rosnący niedobór odporności komórkowej prowadzi do wystąpienia również innych infekcji oportunistycznych, takich jak:

1. leukoplakia włochata – gęsto skupione białawe grudki, o nierównej powierzchni, umiejscowione na bocznych powierzchniach języka, wewnętrznej powierzchni warg i policzków,

2. angiomatoza bakteryjna – wywołane zakażeniem Bartonella henselae,czerwone, brodawkowate zmiany skórne, które przypominają mięsaka Kaposiego,

3. plamica małopłytkowa – tworzenie się zakrzepów w małych naczyniach krwionośnych,

4. listerioza – wywołana przez pałeczki Listeria monocytogenes; główne objawy to: gorączka, dreszcze, bóle mięśni, dolegliwości ze strony układu pokarmowego,

5. półpasiec,

6. neuropatia obwodowa,

7. zapalenie narządów miednicy mniejszej.

Pełnoobjawowe AIDS – kolejne objawy HIV

Dalsze pogarszanie się funkcji układu odpornościowego wiąże się z rozwojem tzw. chorób wskaźnikowych, do których należą m.in.:

1. gruźlica,

2. cytomegalia,

3. bakteryjne zapalenie płuc o charakterze nawracającym,

4. węgorczyca pozajelitowa,

5. pneumocystozowe zapalenie płuc,

6. kryptokokoza pozapłucna,

7. kryptosporydioza,

8. uogólniona salmonelloza o charakterze nawracającym,

9. izosporoza,

10. toksoplazmoza narządowa,

11. histoplazmoza pozapłucna, 

12. inwazyjny rak szyjki macicy,

13. mięsak Kaposiego.

Źródła:

1. J. Cianciara, J. Juszczyk, Choroby zakaźne i pasożytnicze, Czelej, Lublin 2007.

2. L. Collier, J. Oxford, P. Kellam, Human Virology, Oxford University Press, Oxford 2016.

3. E. Firląg-Burkacka, Atlas zmian skórnych u osób zakażonych HIV, Termedia Wydawnictwa Medyczne, Poznań 2013.

4. M. Sobolewska-Pilarczyk, P. Rajewski, P. Rajewski, Zakażenie HIV w praktyce lekarza podstawowej opieki zdrowotnej, „Forum Medycyny Rodzinnej” 2016, t. 10, nr 1, s. 42–44.

Powyższy materiał ma wyłącznie charakter edukacyjno-informacyjny, nie jest poradą lekarską i nie zastępuje konsultacji z lekarzem. Przed zastosowaniem się do wskazówek lub informacji o charakterze specjalistycznym zawartych na stronie zdrowie.nn.pl należy skonsultować ich treść z lekarzem. Zdrowie.nn.pl dokłada najwyższych starań, aby treść publikowanych materiałów była najlepszej jakości, ale nie ponosi odpowiedzialności za ich zastosowanie bez konsultacji z lekarzem.