Cholera – jakie są objawy choroby? Jak ją leczyć?

Cholera jest chorobą zakaźną, do której dochodzi najczęściej w wyniku spożycia wody zawierającej bakterie Vibrio cholerae. Co roku schorzenie dotyka około 4 milionów ludzi, z czego 140 tysięcy umiera. Epidemie cholery występują przede wszystkim w Azji i Afryce. Zakażenie prowadzi do wystąpienia ostrej wodnistej biegunki, która szybko może prowadzić do odwodnienia i zaburzeń elektrolitowych. Dowiedz się, na czym polega diagnostyka cholery i jakie są metody jej leczenia.

Cholera – co to za choroba?

Cholera jest ostrą chorobą zakaźną, wywołaną przez Gram-ujemne bakterie Vibrio cholerae (przecinkowce cholery). Szacuje się, że w ciągu roku na całym świecie patogen ten jest przyczyną zakażenia nawet 4 milionów ludzi, z czego około 140 tysięcy umiera. Choroba często występuje w formie epidemii, najczęściej w Azji i Afryce. W krajach rozwiniętych jest diagnozowana sporadycznie. Za masowe zachorowania odpowiadają dwa serotypy Vibrio cholerae – O1 i O139. Najbardziej charakterystycznym objawem cholery jest wodnista biegunka, która prowadzi do szybkiego odwodnienia.

Jak dochodzi do zakażenia przecinkowcem cholery?

Do zakażenia przecinkowcem cholery dochodzi drogą fekalno-oralną, poprzez spożycie zanieczyszczonej ściekami wody lub pokarmu. Na zakażenie są narażone w szczególności osoby:

• przyjmujące inhibitory pompy protonowej (leki stosowane m.in. w leczeniu choroby refluksowej przełyku),

• przyjmujące leki przeciwhistaminowe (stosowane u osób z objawami alergii),

• z grupą krwi 0,

• po przebytej wagotomii (zabiegu chirurgicznym powodującym zmniejszenie wydzielania soku żołądkowego),

• zakażone bakterią Helicobacter pyloriLink otwiera się w nowej karcie,

• żyjące w złych warunkach sanitarnych.

Po przedostaniu się Vibrio cholerae do przewodu pokarmowego patogen kolonizuje jelito cienkie. Dzięki specjalnym witkom bakterie przyczepiają się do ściany jelita i rozpoczynają produkcję enterotoksyny. W efekcie dochodzi do wzmożonego wydzielania do światła jelit chlorków, sodu, potasu i wodorowęglanów. Wraz z nimi do jelita przedostaje się woda. To właśnie ten mechanizm powoduje, że osoby zakażone doświadczają objawów ciężkiej biegunki.

• Dowiedz się także, co wywołuje czerwonkę bakteryjnąLink otwiera się w nowej karcie i dur brzusznyLink otwiera się w nowej karcie.

Cholera – objawy choroby

Niekiedy zakażenie przecinkowcem cholery przebiega całkowicie bezobjawowo. Objawy cholery u dzieci i u osób dorosłych to najczęściej bardzo nasilona wodnista biegunka, dyskomfort w jamie brzusznej i wymioty. Wygląd stolca u osób zakażonych porównuje się często do wody po ryżu. Można w nim również zauważyć obecność żółci i śluzu. Utrata płynów w wyniku intensywnej biegunki i wymiotów szybko prowadzi do odwodnienia. Objawia się ono suchością śluzówek jamy ustnej, zmniejszonym napięciem skóry i jej ochłodzeniem. Utrata elektrolitów (m.in. sodu, potasu) może być przyczyną osłabienia, skurczów mięśni i drżenia rąk.

• Przeczytaj także, jakie są objawy infekcji wywołanej przez norowirusyLink otwiera się w nowej karcie.

Jakie badania wykonać?

W rejonach endemicznego występowania cholery diagnozę stawia się zwykle na podstawie samych objawów pacjenta. Pewne rozpoznanie jest możliwe dzięki wykonaniu posiewu stolca lub szybkich testów antygenowych wykrywających antygeny O1 lub O130 w kale. Niekiedy patogeny można także uwidocznić w badaniu mikroskopowym kału.

Metody leczenia cholery

Podstawą leczenia cholery jest resuscytacja płynowa, czyli mówiąc prościej, nawodnienie. Zaleca się, jeśli to oczywiście możliwe, aby płyny przyjmować doustnie. W badaniach klinicznych udowodniono, że u osób zakażonych przecinkowcem cholery doustne nawadnianie skraca okres trwania biegunki oraz zmniejsza ilość oddawanego stolca. Infuzje dożylne konieczne są u osób w ciężkim stanie i/lub z utratą ponad 10% masy ciała. 

Po uzupełnieniu niedoboru płynów rozpoczyna się antybiotykoterapię. Najczęściej stosuje się tetracykliny, rzadziej erytromycynę, azytromycynę lub ciprofloksacynę.

• Dowiedz się, na czym polega leczenie promienicyLink otwiera się w nowej karcie i zakażenia helicobacter pyloriLink otwiera się w nowej karcie.

Jak zapobiegać zakażeniu przecinkowcem cholery?

Lepiej zapobiegać, niż leczyć, dlatego podróżując do rejonów endemicznego występowania cholery, pamiętaj o kilku prostych zasadach:

• dbaj o higienę rąk, szczególnie przed jedzeniem;

• pij tylko uprzednio przegotowaną wodę;

• owoce i warzywa myj przegotowaną wodą;

• przed wyjazdem zaszczep się przeciwko cholerze.

Szczepionka przeciwko cholerze jest podawana doustnie w schemacie 2 dawek (w odstępie 1–6 tygodni) szczepienia podstawowego i 1 dawki szczepienia przypominającego po 2 latach. Można ją podawać także dzieciom po 2. roku życia. Do 6. roku życia schemat szczepienia podstawowego obejmuje podanie 3 dawek szczepionki.

• Dowiedz się też, kiedy przyjmować szczepionkę przeciwko polioLink otwiera się w nowej karcie oraz gruźlicyLink otwiera się w nowej karcie.

Jeżeli u Ciebie lub u Twojego dziecka wystąpiły objawy mogące wskazywać na zakażenie przecinkowcem cholery, nie zwlekaj! Natychmiast zgłoś się do lekarza rodzinnego. Nieleczona cholera może bowiem prowadzić do groźnych powikłań, a nawet śmierci.

Cholera – powikłania i rokowania

Cholera ma bardzo ostry przebieg. Brak właściwego leczenia w ciągu pierwszych 6 godzin choroby może prowadzić do ciężkiego odwodnienia i związanych z nim powikłań. Należą do nich: niewydolność nerek, obniżenie ciśnienia tętniczego, a nawet wstrząs hipowolemiczny i śmierć pacjenta. Brak odpowiedniego nawodnienia skutkuje śmiercią nawet połowy osób chorych. Na ciężkie odwodnienie szczególnie narażone są dzieci i osoby w wieku podeszłym. Przebyte zakażenie przecinkowcem cholery nie ma żadnych odległych konsekwencji dla zdrowia.

lek. Agnieszka Żędzian

Lekarz, absolwentka Wydziału Lekarskiego Uniwersytetu Medycznego w Białymstoku. Doświadczenie zdobywała, pracując w Klinice Gastroenterologii i Chorób Wewnętrznych Uniwersyteckiego Szpitalu Klinicznego w Białymstoku. W pracy z pacjentem stara się zawsze indywidualnie podejść do jego problemu oraz, korzystając ze swojej wiedzy i doświadczenia, postawić właściwą diagnozę. Aby skutecznie pomagać pacjentom, systematycznie podnosi swoje kwalifikacje, biorąc udział w licznych szkoleniach i konferencjach naukowych.

lek. Agnieszka ŻędzianZobacz artykuły tego autora

Podziel się z innymi

Udostępnij artykuł w social-mediach.

Facebook - Link otwiera się w nowej karcieInstagram - Link otwiera się w nowej karcieTwitter - Link otwiera się w nowej karcie

Źródła:

1. M. Fanous, K. King, Cholera, „StatPearls”, 2023, dostęp online: czerwiec 2023, https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK470232/.

2. J. Rodriguez, C. Kahwaji, Vibrio cholerae Infection, „StatPearls”, 2022, dostęp online: czerwiec 2023, https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK526099/.

Powyższy materiał ma wyłącznie charakter edukacyjno-informacyjny, nie jest poradą lekarską i nie zastępuje konsultacji z lekarzem. Przed zastosowaniem się do wskazówek lub informacji o charakterze specjalistycznym zawartych na stronie zdrowie.nn.pl należy skonsultować ich treść z lekarzem. Zdrowie.nn.pl dokłada najwyższych starań, aby treść publikowanych materiałów była najlepszej jakości, ale nie ponosi odpowiedzialności za ich zastosowanie bez konsultacji z lekarzem.