Jak można rozpoznać i leczyć reumatyzm?

„Reumatyzm” to popularna nazwa chorób układu ruchu, a zwłaszcza kości, stawów i sąsiadujących tkanek. Objawia się ostrym bólem, uniemożliwiającym wykonywanie codziennych czynności. Nie można cofnąć zniszczeń spowodowanych przez reumatyzm, dlatego tak ważna jest szybka diagnostyka i leczenie.

Czym jest reumatyzm?

„Reumatyzm” jest ogólną nazwą setek schorzeń układu ruchu, głównie dotyczących stawów. Mogą one jednak atakować też kości i okoliczne tkanki. Są to choroby przewlekłe, które można leczyć jedynie objawowo i zapobiegać ich dalszemu rozwojowi. Nie da się jednak cofnąć zmian już poczynionych w organizmie. Choroby reumatyczneLink otwiera się w nowej karcie najczęściej związane są z podeszłym wiekiem, jednak zdarzają się także u osób młodszych, a nawet u dzieci. Reumatyzm jest jedną z najpowszechniejszych chorób. Szacuje się, że w Polsce cierpi na niego niemal 10 mln osób. Większość z nich to kobiety. Dzieje się tak, ponieważ układ kostny kobiet ulega degeneracji w procesie menopauzy. Łatwiej wówczas o choroby, zwłaszcza o osteoporozę, która również zalicza się do chorób reumatoidalnych.

Sprawdź, co pomoże na bolące stawy. Przyczyny dolegliwości i sposoby leczeniaLink otwiera się w nowej karcie

Choroby reumatoidalne dzielą się na zapalne i niezapalne. Do zapalnych należą m.in.:

1. reumatoidalne zapalenie stawówLink otwiera się w nowej karcie,

2. idiopatyczne zapalenie stawów,

3. dna moczanowaLink otwiera się w nowej karcie,

4. zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa,

5. reumatyzm tkanek miękkich,

6. łuszczycowe zapalenie stawów.

Są one groźniejsze niż schorzenia niezapalne. Postępują bardzo szybko, siejąc spustoszenie w organizmie. Reumatyzm może doprowadzić do trwałych i nieodwracalnych zmian, powodujących np. niedowład ręki.Link otwiera się w nowej karcie Do schorzeń niezapalnych zaliczamy natomiast m.in. chorobę zwyrodnieniową stawów oraz osteoporozę.

Przeczytaj: Toczeń na rękach – dowiedz się, czym jest ta chorobaLink otwiera się w nowej karcie

Komu grozi reumatyzm?

Przyczyn reumatyzmu może być wiele. Ryzyko zachorowania zależy m.in. od środowiska, w którym żyjemy, trybu życia, jaki prowadzimy, predyspozycji genetycznych oraz ogólnego stanu zdrowia. Na reumatyzm bardziej narażone są osoby, które w przeszłości przechodziły stany zapalne organizmu, np. częste anginy, bądź chorowały na nowotwory (zwłaszcza ukadu kostnego) lub inne poważne choroby osłabiające układ odpornościowy. Etiologia tych schorzeń nie jest jednak w pełni poznana, co oznacza, że choroba może dotknąć każdego.

Choć uznaje się, że reumatyzm jest chorobą wieku podeszłego, zdarza się, że atakuje dzieci. Bywa, że jest jednym z objawów nowotworu, np. białaczki. Zapalenie stawów u dzieci może być także efektem niedoleczonej infekcji, która przeniosła się na układ ruchowy. U dzieci w okresie wzmożonego rozwoju obserwuje się także tzw. bóle wzrostowe. Choć stanowią one dyskomfort – nie są zagrożeniem i przechodzą samoistnie. Ważne jednak, aby w przypadku jakichkolwiek dolegliwości kostno-stawowych jak najszybciej udać się do lekarza, zwłaszcza jeśli zauważysz niepokojące objawy takie jak guzki reumatoidalneLink otwiera się w nowej karcie na palcach. Wczesna diagnostyka może bowiem zapobiec rozwojowi choroby oraz wykryć jej przyczynę (np. nowotwór).

Objawy reumatyzmu

W zależności od rodzaju choroby reumatoidalnej objawy mogą się nieco różnić. Zawsze jednak odczuwalny jest ból, utrudniający wykonywanie codziennych czynności. Mogą wystąpić zmiany na skórze w postaci wysięków i ran, a także niespecyficzne objawy ogólne, takie jak: utrzymujący się stan podgorączkowy, bóle mięśni, zmniejszony apetyt, zmęczenie i złe samopoczucie. Charakterystyczne dla reumatyzmu jest drętwienie opuszków palców.

Choroby reumatoidalne rozwijają się zazwyczaj bardzo powoli. Najpierw pojawiają się bóle w małych stawach rąk i nóg, może im towarzyszyć też poranna sztywność stawów. Ważne, aby zacząć działać, gdy tylko zauważymy pierwsze objawy. Nieleczony reumatyzm doprowadza bowiem do systematycznej destrukcji stawów i tkanki okołostawowej. Powoduje nie tylko olbrzymi ból uniemożliwiający funkcjonowanie, ale także prowadzi do deformacji w postaci np. odchylenia palców lub tzw. palców butonierkowatych.

Reumatyzm – leczenie

Szybka diagnostyka i odpowiednie leczenie jest kluczowe, aby zapobiec rozwojowi schorzenia. Chorobę pozwoli wykryć tzw. profil reumatyczny. Jest to badanie krwi, w którego skład wchodzą: analiza stężenia kwasu moczowego, CRP, OB, morfologia krwi obwodowej, czynnik reumatoidalny, a także odczyn Waalera-Rosego. Jeśli stężenia tych substancji są podwyższone, to znaczy, że mamy do czynienia z chorobami reumatologicznymi i powinniśmy jak najszybciej skonsultować się z lekarzem i wdrożyć terapię.

Reumatyzm leczy się głównie za pomocą niesteroidowych leków przeciwzapalnych oraz środków przeciwbólowych. Pomocna może być także plazmafereza, czyli wymiana osocza. Podczas leczenia warto wykorzystać zioła o działaniu przeciwzapalnym, takie jak liść brzozy czy ziele skrzypu. Warto zadbać o odbudowę chrząstki stawowej. Doskonale sprawdzą się w tym celu produkty zawierające kolagen.

Terapia powinna być holistyczna i zawierać nie tylko leczenie farmakologiczne, ale także fizjoterapeutyczne i dietetyczne. Uważa się, że odpowiednia fizjoterapia potrafi skutecznie zahamować rozwój choroby, a nawet przywrócić niektóre utracone już sprawności. Jeśli reumatyzm jest zaawansowany i utrudnia codzienne funkcjonowanie, można zastosować zabiegi, takie jak kinezyterapia, termoterapia lub masaż wodny.

W przypadku schorzeń reumatoidalnych kluczowa jest profilaktyka. Aby zminimalizować ryzyko zachorowania, należy już od najmłodszych lat dbać o zbilansowaną dietę bogatą w wapń oraz o odpowiednią dawkę ruchu. Na chorobę bardziej narażone są osoby prowadzący niehigieniczny tryb życia, palące papierosy, nadużywające alkoholu lub innych używek bądź stroniące od aktywności fizycznej.

lek. Agnieszka Żędzian

Lekarz, absolwentka Wydziału Lekarskiego Uniwersytetu Medycznego w Białymstoku. Doświadczenie zdobywała, pracując w Klinice Gastroenterologii i Chorób Wewnętrznych Uniwersyteckiego Szpitalu Klinicznego w Białymstoku. W pracy z pacjentem stara się zawsze indywidualnie podejść do jego problemu oraz, korzystając ze swojej wiedzy i doświadczenia, postawić właściwą diagnozę. Aby skutecznie pomagać pacjentom, systematycznie podnosi swoje kwalifikacje, biorąc udział w licznych szkoleniach i konferencjach naukowych.

lek. Agnieszka ŻędzianZobacz artykuły tego autora

Podziel się z innymi

Udostępnij artykuł w social-mediach.

Facebook - Link otwiera się w nowej karcieInstagram - Link otwiera się w nowej karcieTwitter - Link otwiera się w nowej karcie

Źródła:

1. M. Brzosko, Reumatologia kliniczna, Pomorski Uniwersytet Medyczny, Gdańsk 2010.

2. K. Olejniczak, A. Piekarczyk, S.O.S. dla stawów. Wsparcie żywieniowe w chorobach reumatycznych, Wydawnictwo M, Kraków 2019.

3. J. Niebrzydowski, Jak leczyć reumatoidalne zapalenie stawów. Poradnik dla chorych, PWN, Warszawa 2012.

4. A. Rosławski, Ćwiczenia lecznicze w chorobach reumatycznych, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2017.

5. S. Sell, S. Rehart, Reumoortopedia, tłum. P. Dudek, D. Grzelecki, MediSfera, Otwock 2020.

Powyższy materiał ma wyłącznie charakter edukacyjno-informacyjny, nie jest poradą lekarską i nie zastępuje konsultacji z lekarzem. Przed zastosowaniem się do wskazówek lub informacji o charakterze specjalistycznym zawartych na stronie zdrowie.nn.pl należy skonsultować ich treść z lekarzem. Zdrowie.nn.pl dokłada najwyższych starań, aby treść publikowanych materiałów była najlepszej jakości, ale nie ponosi odpowiedzialności za ich zastosowanie bez konsultacji z lekarzem.