Co to jest teratozoospermia? Objawy, przyczyny i leczenie

Teratozoospermia to jedno z najczęstszych schorzeń męskiej niepłodności, które może stanowić przeszkodę w naturalnym poczęciu dziecka. W tym artykule przyjrzymy się bliżej temu zaburzeniu, jego przyczynom oraz opcjom leczenia. Dowiedz się, jak można skutecznie radzić sobie z teratozoospermią i zwiększyć szanse na ojcostwo.

Co oznacza teratozoospermia?

Teratozoospermia jest jednym z czynników przyczyniających się do niepłodności u mężczyzn. Występuje wtedy, gdy odsetek plemników o nieprawidłowej budowie w ejakulacie przekracza ustalone normy. Zgodnie z kryteriami Światowej Organizacji Zdrowia (WHO), teratozoospermia jest diagnozowana, jeśli mniej niż 4% plemników w próbce nasienia ma prawidłową budowę. Jednak warto zauważyć, że zdrowe nasienie nie składa się wyłącznie z plemników o idealnej budowie. U zdrowego mężczyzny odsetek plemników o prawidłowej budowie zazwyczaj wynosi około 25%. Całkowity brak plemników w ejakulacie to azoospermiaLink otwiera się w nowej karcie. 

• Dowiedz się, jakie mogą być przyczyny porannej erekcji.

Teratozoospermia obejmuje różne nieprawidłowości w budowie plemników, dotyczące głowy, szyi, wstawki i ogona. Wada budowy plemników może obejmować nieregularny kształt, zbyt mały rozmiar, zbyt dużą lub zbyt małą główkę, nieprawidłowo ukształtowaną główkę, zbyt grubą wstawkę, więcej niż jedną witkę, a także inne nieprawidłowości. Plemniki te nie spełniają swojej funkcji w procesie zapłodnienia, co może prowadzić do trudności w uzyskaniu ciąży. Plemnik o poprawnej budowie charakteryzuje się idealnie owalną główką, prawidłowo wykształconą wstawką oraz pojedynczym, długim i całkowicie rozwiniętym ogonem. Nawet jedno odstępstwo od tej normy jest uważane za nieprawidłowość. 

Teratozoospermia – przyczyny

Teratozoospermia może być spowodowana różnymi czynnikami, zarówno fizycznymi, jak i środowiskowymi, np.:

1. Uszkodzeniem jąder – urazy jąder, w tym urazy mechaniczne w okolicy krocza, mogą wpływać na jakość nasienia.

2. Stanami zapalnymi jąder – mogą prowadzić do nieprawidłowości w budowie plemników.

3. Czynnikami środowiskowymi – narażenie na substancje toksyczne, takie jak metale ciężkie i substancje chemiczne, może mieć negatywny wpływ na plemniki.

4. Zabiegami chirurgicznymi – niektóre zabiegi chirurgiczne, takie jak wazektomia, mogą prowadzić do nieprawidłowości w budowie plemników.

5. Niewłaściwym sposobem żywienia – zła dieta, bogata w cukry proste i tłuszcze oraz niedobory witamin, może wpływać na jakość nasienia.

6. Nadmiernym spożyciem alkoholu i paleniem papierosów.

7. Narażeniem na przewlekły stres.

8. Leczeniem onkologicznym, takie jak chemioterapia i radioterapia, może prowadzić do nieprawidłowości w budowie plemników.

9. Przegrzewaniem jąder – częste narażenie jąder na wysoką temperaturę, na przykład poprzez noszenie zbyt obcisłych ubrań lub częste korzystanie z gorących kąpieli, może wpływać na jakość plemników.

10. Nadwagą i otyłością – nadmierna masa ciała może powodować zaburzenia hormonalneLink otwiera się w nowej karcie, które wpływają na produkcję plemników.

11. Cukrzycą – niekontrolowana cukrzyca może prowadzić do uszkodzenia naczyń krwionośnych, co wpływa na dostępność składników odżywczych dla plemników.

12. Niedoborem witamin i minerałów – niedobory niezbędnych składników odżywczych, takich jak cynk, selen czy witaminy, mogą wpływać na jakość plemników.

13. Chorobami przewlekłymi – niektóre choroby przewlekłe, takie jak zapalenie gruczołu krokowego czy choroby układu hormonalnego, mogą wpływać na produkcję plemników.

• Przeczytaj, z czego mogą wynikać problemy z utrzymaniem erekcji.

Warto pamiętać, że teratozoospermia może być również spowodowana czynnikami genetycznymi. W niektórych rzadkich przypadkach mutacje genetyczne mogą prowadzić do nieprawidłowości w budowie wszystkich plemników.

• Przyczyny zaburzeń erekcji – co warto wiedzieć?

Badanie nasienia w diagnozowaniu teratozoospermii

Diagnoza teratozoospermii jest zazwyczaj oparta na analizie nasienia, zwanej seminogramem czy spermiogramem. Badanie seminogramu ocenia liczbę, kształt i ruchliwość plemników. W przypadku teratozoospermii diagnozę można postawić, jeśli więcej niż 95% plemników ma nieprawidłową budowę. Aby uzyskać wiarygodne wyniki, należy przestrzegać pewnych zasad przed oddaniem próbki nasienia do analizy. Należy zachować kilkudniową abstynencję seksualną oraz unikać używek i substancji, które mogą wpływać na jakość nasienia. Jeśli wyniki spermiogramu wskazują na obecność teratozoospermii, konieczne może być skonsultowanie się z lekarzem specjalistą w dziedzinie niepłodności. Lekarz przeprowadzi dokładny wywiad medyczny, przeprowadzi dodatkowe badania i zaleci odpowiednie leczenie.

Skutki teratozoospermii

Teratozoospermia może mieć negatywny wpływ na płodność mężczyzny i utrudniać naturalne poczęcie dziecka. Plemniki o nieprawidłowej budowie mają trudności w dotarciu do komórki jajowej i zapłodnieniu jej. W rezultacie może być trudniej uzyskać ciążę, zwłaszcza w przypadku ciąż naturalnych. Jednak nie należy się zrażać, gdyż istnieją metody leczenia, które mogą zwiększyć szanse na ojcostwo. Rozmowa z lekarzem specjalistą w dziedzinie niepłodności może pomóc znaleźć odpowiednie rozwiązania.

Teratozoospermia – leczenie

Leczenie teratozoospermii zależy od jej przyczyn oraz indywidualnych potrzeb pacjenta. Istnieje wiele opcji leczenia, które mogą być skuteczne w poprawie jakości plemników i zwiększaniu szans na ojcostwo. Niestety, nie istnieje żaden specyficzny lek, który mógłby wyleczyć teratozoospermię. Leczenie teratozoospermii obejmować może m.in.:

• Zapłodnienie pozaustrojowe – in vitro – jest jedną z najskuteczniejszych metod leczenia teratozoospermii. In vitro polega to na pobraniu komórek jajowych od partnerki pacjenta, zapłodnieniu ich poza organizmem i wprowadzeniu zarodka do macicy.

• Inseminacja jest mniej zaawansowaną metodą leczenia, ale może być skuteczna w niektórych przypadkach teratozoospermii. Polega na wprowadzeniu wysoko skoncentrowanej próbki plemników bezpośrednio do macicy partnerki pacjenta w celu zwiększenia szans na zapłodnienie.

• Suplementacja diety – odpowiednia suplementacja diety może pomóc w poprawie jakości plemników. Zaleca się spożywanie produktów bogatych w cynk, selen i witaminy, które są istotne dla prawidłowego funkcjonowania układu rozrodczego. Poprawić jakość plemników pomóc mogą produkty bogate w niezbędne aminokwasy, takie jak L-karnityna, oraz przeciwutleniacze. 

• Zmiany stylu życia – wprowadzenie zdrowego stylu życia może mieć pozytywny wpływ na jakość plemników. Należy unikać używek, dbać o odpowiednią dietę, regularnie uprawiać aktywność fizyczną i kontrolować wagę.

• Wsparcie emocjonalne – nie należy zapominać o wsparciu emocjonalnym, które jest niezwykle istotne podczas leczenia teratozoospermii. Wsparcie partnerki, rodziny i specjalistów może pomóc w radzeniu sobie z trudnościami i stresującym procesem.

• Unikanie stresu – stosuj techniki relaksacyjne i unikaj przewlekłego stresu.

• Unikanie długotrwałego narażenia na metale ciężkie i substancje toksyczne.

• Dowiedz się, jak wygląda leczenie problemów z erekcją. Przeczytaj o przyczynach i objawów problemów ze wzwodem.

Pamiętaj, że teratozoospermia nie oznacza, że nie można mieć dzieci. Współczesna medycyna oferuje wiele skutecznych rozwiązań, które mogą pomóc w osiągnięciu upragnionej ciąży. Choć poczęcie dziecka naturalnie może być utrudnione, istnieje nadal szansa na zapłodnienie. Ważne jest również, aby analizować wyniki seminogramu w kontekście innych czynników, takich jak choroby, stres czy niedawne infekcje. W przypadku wątpliwości, zawsze warto skonsultować się z lekarzem specjalistą, który dobierze odpowiednie metody leczenia.

• Przeczytaj także na temat zastosowania furosemidumLink otwiera się w nowej karcie i asparaginyLink otwiera się w nowej karcie.

Źródła:

1. A. Agarwal, E. Tvrda, R. Sharma, Relationship amongst teratozoospermia, seminal oxidative stress and male infertility, „Reproductive Biology and Endocrinology” 2014, t. 12, nr 1, s. 1–8.

2. G. M. Colpi, S. Francavilla, G. Haidl i wsp., European Academy of Andrology guideline Management of oligo-astheno- teratozoospermia, „Andrology” 2018, t. 6, nr 4, s. 513–524.

3. C. Coutton, J. Escoffier, G. Martinez i wsp., Teratozoospermia: spotlight on the main genetic actors in the human, „Human Reproduction Update” 2015, t. 21, nr 4, s. 455–485.

4. W. Ombelet, F. L. Fourie, H. Vandeput i wsp., Teratozoospermia and in-vitro fertilization: a randomized prospective study, „Human Reproduction” 1994, t. 9, nr 8, s. 1479–1484.

5. J. Tkaczuk-Włach, D. Robak-Chołubek, G. Jakiel, Niepłodność męska, „Przegląd Menopauzalny” 2006, nr 5, s. 333–338.

Powyższy materiał ma wyłącznie charakter edukacyjno-informacyjny, nie jest poradą lekarską i nie zastępuje konsultacji z lekarzem. Przed zastosowaniem się do wskazówek lub informacji o charakterze specjalistycznym zawartych na stronie zdrowie.nn.pl należy skonsultować ich treść z lekarzem. Zdrowie.nn.pl dokłada najwyższych starań, aby treść publikowanych materiałów była najlepszej jakości, ale nie ponosi odpowiedzialności za ich zastosowanie bez konsultacji z lekarzem.