Częste gazy - jakie są przyczyny i sposoby leczenia?

Nadmierna produkcja gazów w połączeniu z innymi dolegliwościami żołądkowo-jelitowymi może istotnie obniżyć komfort naszego życia. Aby zapobiec częstemu występowaniu gazów, należy przede wszystkim poznać ich przyczynę, a dopiero wówczas podjąć działania profilaktyczne. Sprawdź, co może powodować gazy i dowiedz się, jak im zaradzić.

Czym są gazy jelitowe?

Gazy, które powstają i występują w jelitach, są zjawiskiem naturalnym. Ich obecność wynika z dwóch podstawowych przyczyn. Po pierwsze źródłem gazów jest powietrze, które połykamy podczas jedzenia, mówienia, śpiewania. Po drugie powstają one na skutek fermentacji jelitowej za sprawą obecnej w jelicie grubym flory bakteryjnejLink otwiera się w nowej karcie. Gazy te są mieszaniną składników takich jak:

1. tlen,

2. azot,

3. wodór,

4. metan,

5. dwutlenek węgla,

6. siarkowodór.

Każdego dnia są one wydalane nawet kilkadziesiąt razy. Niestety u niektórych osób następuje nadmierna produkcja i usuwanie gazów. Do tego stopnia, że obniżają one jakość życia. Tym bardziej że często towarzyszą im odbijanie, wzdęcia, biegunka. Częste odbijanie i gazy u dorosłych i młodzieży zazwyczaj wynikają z niewłaściwie dopasowanej diety.

Zobacz też: Choroba wrzodowa żołądka i dwunastnicy. Jakie są objawy wrzodów żołądka?Link otwiera się w nowej karcie

Zbyt częste gazy – przyczyna

Częste wzdęcia i gazy zwykle są spowodowane spożywaniem wysokich ilości produktów wzdymających. Wśród nich wymienić można przede wszystkim nasiona roślin strączkowych: bób, fasolę, soję, ciecierzycę, soczewicę, groch. Do nadmiernej produkcji gazów może dochodzić również na skutek stosowania warzyw cebulowych, w tym np. cebuli, czosnku, szczypiorku, pora. Dyskomfort w jamie brzusznej może być też wynikiem jedzenia warzyw kapustnych, np. brokuła, kalafiora kapusty, brukselki. Przy bogatej w te produkty diecie bywa, że pojawiają się częste gazy i wzdęty brzuch.

To może Cię zainteresować: Ból brzucha a Helicobacter Pylori: jakie objawy mogą wskazywać na zakażenie?Link otwiera się w nowej karcie

Częste gazy i bóle brzucha występują po zjedzeniu produktów zawierających wysokie ilości cukrów prostych (np. glukozy, fruktozy). Składniki te wzmagają fermentację jelitową. Źródłem tych związków są m.in.:

1. słodycze (np. cukierki, żelki, lizaki),

2. soki i napoje owocowe,

3. napoje gazowane (zawierają dodatkowo dwutlenek węgla, który może gromadzić się w jelitach),

4. miód,

5. niektóre owoce (np. jabłka, morele, brzoskwinie, śliwki).

Uporczywe gazy i częste stolce mogą być też spowodowane alergiami i nietolerancjami pokarmowymi. Wspomniane problemy jelitowe idealnie wpisują się w objawy nietolerancji laktozy. Dodatkowo u osób zmagających się z tą dolegliwością pojawiają się bóle brzucha, a także uczucie przelewaniaLink otwiera się w nowej karcie. W pojedynczych przypadkach mogą pojawić się też inne objawy, np. pogorszenie stanu skóry, bóle głowy i mięśni, również nieżyt nosa. Przypadłość ta jest spowodowana niedoborem enzymu laktazy, którego zadaniem jest trawienie cukru mlecznego – laktozy. Problem ten dotyczy przede wszystkim osób starszych. Naukowcy dowiedli, że im jesteśmy starsi, tym bardziej jesteśmy narażeni na wystąpienie nietolerancji laktozy. Eksperci szacują, że niedobór laktazy dotyczy nawet 70% ludzi na świecie.

Częste biegunki i gazy mogą towarzyszyć różnym zaburzeniom układu pokarmowego. Niewłaściwa dieta w zespole jelita drażliwego (IBS), wrzodziejącym zapaleniu jelita grubego (WZJG) czy też w chorobie Leśniowskiego-Crohna może znacząco nasilać nieprzyjemne objawy.

Sprawdź: Zapalenie jelita grubego – rodzaje, objawy, sposoby leczeniaLink otwiera się w nowej karcie

Warto też wspomnieć, że bardzo częste gazy mogą wynikać z zaburzeń składu mikroflory jelitowej. Jak wiadomo, przewód pokarmowy człowieka (w tym głównie jelito grube) jest zamieszkiwany przez wiele gatunków drobnoustrojów. Jednakże w pewnych sytuacjach może dojść do przerostu flory bakteryjnej, głównie w obrębie jelita cienkiego, czyli takiego odcinka układu pokarmowego, w którym w warunkach naturalnych zawartość bakterii jest stosunkowo niewielka. Ten stan doczekał się nawet medycznego określenia: „przerost flory bakteryjnej jelita cienkiego”. Badacze przypuszczają też, że przyczyną częstych gazów o nieładnym zapachu może być stres. To właśnie sytuacjom stresowym bardzo często towarzyszą dolegliwości żołądkowo-jelitowe. Prawdopodobnie wynika to z problemów hormonalnychLink otwiera się w nowej karcie i nadreaktywności układu nerwowego.

Do oddawania zbyt częstych gazów może doprowadzić ponadto nadmierne połykanie powietrza, np. na skutek palenia papierosów, zbyt szybkiego jedzenia posiłków, a także żucia gumy.

Częste gazy – jak sobie z nimi poradzić?

Obecność częstych gazów wcale nie musi wskazywać na poważne problemy i w wielu przypadkach można im w prosty sposób zaradzić. Najważniejsza jest profilaktyka zdrowotna, czyli w tym przypadku unikanie czynników predysponujących do nadmiernej produkcji gazów. Rodzaj podjętej interwencji powinien być oczywiście uzależniony od przyczyny wystąpienia tej dolegliwości. Aby poradzić sobie z częstymi gazami, zwykle zaleca się:

1. regularne spożywanie posiłków (w spokojnej atmosferze, bez pośpiechu, dokładnie przeżuwając każdy kęs);

2. włączenie do codziennej rutyny technik relaksacyjnych pozwalających na redukcję stresu;

3. zastosowanie odpowiedniej diety na jelita (np. ograniczenie spożywania roślin strączkowych, kapustnych, cebulowych; zmniejszenie spożycia cukrów prostych i polioli, np. ksylitolu, sorbitolu, maltitolu);

4. sięgnięcie po preparaty z enzymami trawiennymi (laktazą) w przypadku nietolerancji laktozy i chęci spożywania produktów zawierających ten dwucukier;

5. zastosowanie antybiotykoterapii (gdy cierpimy na przerost flory bakteryjnej jelit).

Źródła:

1. B. Lacy i in., Pathophysiology, evaluation, and treatment of bloating, „Gastroenterology & Hepatology” 2011, nr 7, s. 729–739.

2. J. Sierra, Intestinal gas: has diet anything to do in the absence of a demonstrable malabsorption state?, „Current Opinion in Clinical Nutrition and Metabolic Care” 2012, nr 15, s. 489–493.

3. P. Portincasa i in., Irritable bowel syndrome and diet, „Gastroenterology Report” 2017, nr 5, str. 11-19.

Powyższy materiał ma wyłącznie charakter edukacyjno-informacyjny, nie jest poradą lekarską i nie zastępuje konsultacji z lekarzem. Przed zastosowaniem się do wskazówek lub informacji o charakterze specjalistycznym zawartych na stronie zdrowie.nn.pl należy skonsultować ich treść z lekarzem. Zdrowie.nn.pl dokłada najwyższych starań, aby treść publikowanych materiałów była najlepszej jakości, ale nie ponosi odpowiedzialności za ich zastosowanie bez konsultacji z lekarzem.