Wzdęcia brzucha – cztery główne przyczyny bolesnej dolegliwości

Jednym z częstych zaburzeń pracy układu pokarmowego są nadmierne gazy i wzdęcia. Ich przyczyna może tkwić zarówno w nieprawidłowej diecie, jak i w znacznie poważniejszych dolegliwościach. Prawidłowe rozpoznanie powodów wzdęcia brzucha pozwala na podjęcie odpowiedniego leczenia i wyeliminowanie tej niekomfortowej dolegliwości.

Wzdęty brzuch – czym jest i jak się objawia?

Wzdęty brzuch to dolegliwość, z którą wiąże się nadmierne napięcie jamy brzusznej. Choć sam w sobie nie stanowią zagrożenia dla życia i zdrowia, to jego podłoże może wymagać interwencji specjalisty. Ponadto, wzdęcia często wywołują ból, co znacząco wpływa na codzienne funkcjonowanie.

1. Sprawdź: Oczyszczanie jelit – jakie są skuteczne sposoby?Link otwiera się w nowej karcie

Główną przyczyną wzdęć i gazów jest naturalny proces trawienia, w wyniku którego powstaje: azot, dwutlenek węgla, wodór, siarkowodór i metan. Przy sprawnie funkcjonującym układzie trawienia pokarm powinien zostać strawiony, a substancje odżywcze wchłonięte w jelicie cienkim. Niestrawione resztki ulegają natomiast fermentacji bakteryjnej w jelicie grubym. Im więcej pozostałości, tym bardziej zostają obciążone pracą końcowe części układu.

Powodem wzdętego brzucha może być zarówno nadmierna fermentacja, produkcja gazów, jak i zaburzenia czucia trzewnego oraz połykanie zbyt dużej ilości powietrza i innych gazów.

Objawami towarzyszącymi są: uczucie rozdęcia, wrażenie obecności gazów we wnętrzu brzucha i ucisk na jego ściany. Można również niekiedy odczuwać skurcz jelit, ból w okolicy żeber (szczególnie po prawej stronie) i tzw. przelewanieLink otwiera się w nowej karcie treści pokarmowych, które doskonale słychać.

Możesz pozbyć się nadmiaru gazówLink otwiera się w nowej karcie, stosując zioła na wzdęcia. Szczególnie korzystny wpływ na zdrowie mogą mieć: napary z mięty pieprzowej, kopru ogrodowego, kminku, szałwii, bazylii oraz aloes do picia.

Jeśli do dużego wzdętego brzucha przyczyniają się niektóre składniki pokarmowe, zacznij stosować dietę na jelitaLink otwiera się w nowej karcie bogatą w błonnik. Usprawni ona perystaltykę jelit i wówczas łatwiejsze stanie się pozbywanie nadmiaru wyprodukowanych gazów.

Nadmierna fermentacja – główna przyczyny wzdęcia brzucha po posiłku

Jeśli borykasz się problemem ciągle wzdętego brzucha, przyczyna może tkwić w nadmiernej fermentacji jelitowej. Dzieje się tak przy zaburzeniach trawienia fruktozy lub nietolerancji laktozy (objawy ze strony układu pokarmowego w obu przypadkach są zbliżone).

Wystarczy jednorazowe przyjęcie ok. 12 g laktozy, by odczuć konsekwencje ze strony układu pokarmowego. Na skutek niedoboru laktazy laktoza dociera do jelita grubego, gdzie ulega fermentacji. Podobnie jest w przypadku z fruktozą. 25 g tego składnika może wywołać bolesne wzdęcie. Inne przyczyny, które również warto wymienić, to:

1. przerost bakteryjny jelita cienkiego;

2. zespół jelita nadwrażliwego;

3. przyjmowanie węglowodanów, których organizm nie jest w stanie strawić (np. sztuczne słodziki z sukralozą);

4. zaburzenia wchłaniania;

5. zbyt częste i w dużych ilościach przyjmowanie probiotyków;

6. zaburzenia organów układu trawienia (m.in.: wątroby, trzustki, jelita grubego).

Zaburzone wydalanie gazów przyczyną wzdętego brzucha

Trudność w pozbywaniu się nadmiaru gazów może doprowadzić do częstych wzdęć. Przyczyną takiej nadprodukcji mogą być przyjmowane leki. Częściej jednak wywołują ją nieprawidłowości, takie jak:

1. zespół jelita nadwrażliwego;

2. pseudozaparcia (nieregularne stolce, które nie powinny być traktowane jak zaburzenie, a mimo to leczone są środkami przeczyszczającymi);

3. sklerodermia (autoimmunologiczna choroba tkanki łącznej);

4. zrostyLink otwiera się w nowej karcie pooperacyjne (także po zabiegach ginekologicznych).

Połykanie gazu i powietrza – przyczyna wzdętego brzucha

Jeśli pojawiają się wzdęcia po jedzeniu, przyczyną nie musi być nietolerancja laktozy lub fruktozy. Podczas przełykania do żołądka wraz z pokarmem i płynami dostaje się również powietrze. Organizm pozbywa się go poprzez odbijanie lub wypuszczanie gazów. To zjawisko całkowicie naturalne. Niekiedy jednak ilość połykanego powietrza jest nadmierna. Zaburzenie to nazywa się aerofagią i często ma związek z chorobami na tle lękowym. Nadmiar powietrza może też pochodzić z napojów gazowanych. 

Co ciekawe, czasami prowokowanie odbijania doprowadza do zassania dodatkowych partii powietrza co, zamiast wyeliminować silne wzdęcia, przyczynia się do ich nasilenia.

Przyczyna wzdętego i twardego brzucha może tkwić w zaburzeniu czucia trzewnego

Przyczyną wzdętego brzucha może być zaburzenie czucia trzewnego. To efekt nieprawidłowego odbioru bodźców przez receptory znajdujące się w narządach wewnętrznych oraz naczyniach krwionośnych. Najczęściej nieprawidłowość ta towarzyszy osobom cierpiącym na zespół jelita nadwrażliwego.

Zdarza się również, że uczucie pełnego brzuchaLink otwiera się w nowej karcie jest tylko pozorne, a ilość gazów prawidłowa. Mylne wrażenie mają osoby z zaburzeniem czucia trzewnego – to właśnie efekt nieprawidłowej pracy receptorów.

Katarzyna Grzyś-Kurka

Z wykształcenia jest socjologiem. Kreowaniem treści psychologicznych i medycznych zajmuje się od 2017 r. To nie tylko jej praca, ale przede wszystkim pasja, którą pragnie dzielić się z innymi. Kiedy nie pisze – czyta thrillery i horrory, zgłębia tajniki kuchni wegetariańskiej lub wylewa siódme poty podczas dynamicznego nordic walkingu.

Katarzyna Grzyś-KurkaZobacz artykuły tego autora

Podziel się z innymi

Udostępnij artykuł w social-mediach.

Facebook - Link otwiera się w nowej karcieInstagram - Link otwiera się w nowej karcieTwitter - Link otwiera się w nowej karcie

Źródła:

1. L. Hwang, M. Pimentel, Rozdział 23 – Wzdęcia brzucha, [w:] S. V. Kane, M. B. Wallance (red), Jelito cienkie, jelito grube, trzustka (Gastroenterologia i hepatologia w praktyce klinicznej), tłum. E. Walecka-Kapica, Elsevier Urban & Partner, Wrocław 2013, s. 154–159.

2. P. Eder i in., Wzdęcie – ważny i powszechny problem kliniczny w codziennej praktyce lekarskiej, „Przegląd Gastroenterologiczny” 2012, nr 7 (4), s. 197–202.

3. B. Kędzia, E. Hołderna-Kędzia, Możliwości wykorzystania miodu i ziół w chorobach żołądka i jelit, „Herbalism” 2018, nr 1 (4), s. 133–146.

Powyższy materiał ma wyłącznie charakter edukacyjno-informacyjny, nie jest poradą lekarską i nie zastępuje konsultacji z lekarzem. Przed zastosowaniem się do wskazówek lub informacji o charakterze specjalistycznym zawartych na stronie zdrowie.nn.pl należy skonsultować ich treść z lekarzem. Zdrowie.nn.pl dokłada najwyższych starań, aby treść publikowanych materiałów była najlepszej jakości, ale nie ponosi odpowiedzialności za ich zastosowanie bez konsultacji z lekarzem.