Drżenie rąk – co je może powodować?

Drżenie rąk to jedno z częściej występujących zaburzeń ruchowych. Może pojawić się w wyniku silnego wzburzenia emocjonalnego czy stresowej sytuacji lub towarzyszyć szeregowi zaburzeń w stanie zdrowia. Drżenie rąk to objaw typowy dla choroby Minora czy choroby Parkinsona. Sprawdź, jakie jeszcze mogą być przyczyny drżenia rąk.

Samoistne drżenie rąk – choroba Minora

Drżenie samoistne, inaczej nazywane chorobą Minora, to najczęstsze zaburzenie układu pozapiramidowego, który bierze udział w wykonywaniu czynności ruchowych. Czasami choroba Minora ma charakter rodzinny. Jest ona dziedziczona w sposób autosomalny dominujący. W pozostałych przypadkach nie sposób określić przyczyny jej powstania. Wówczas określa się ją mianem idiopatycznej. 

Choroba zaczyna się od samoistnego drżenia rąk. Z czasem pojawia się drżenie głowy, warg i języka. Wraz z postępem schorzenia rozwija się drżenie kończyn dolnych. W przebiegu choroby Minora można zaobserwować także inne zaburzenia ruchowe, w tym ruchy dystoniczne (mimowolne ruchy, które powodują wyginanie i skręcanie różnych części ciała), a zwłaszcza blefarospazm (skurcz powiek) lub dystonię krtani. Objawy choroby Minora zwykle nasilają się pod wpływem zmęczenia, silnego stresu i nikotyny. Możliwe jest też silniejsze drżenie rąk po kawie.

• Sprawdź, co to jest dyskinezaLink otwiera się w nowej karcie.

Drżenie rąk ze stresu

Za drżenie rąk może odpowiadać stres emocjonalny. Jesteśmy narażeni na jego działanie niemal na każdym kroku – w domu, pracy, szkole, sklepie czy na drodze. Drżenie rąk to nie jedyny jego objaw. Typowymi dolegliwościami będącymi skutkiem działania stresu są m.in. nadmierne pocenie się, przyspieszony oddech, suchość w ustach, załamanie głosu, zawroty głowy, szybsze bicie serca i zaciśnięte szczęki. Nasilenie objawów zależy od Twojej odporności na stres, stanu psychicznego, wrażliwości czy zdolności radzenia sobie z silnymi emocjami. 

Jak opanować drżenie rąk w stresie? Pomocne będą metody zwalczania stresu, przykładowo słuchanie przyjemnej muzyki, ćwiczenia oddechowe, joga, medytacja, wizualizacja i ruch (zwłaszcza na świeżym powietrzu). Jeśli czynnik stresowy będzie bardzo intensywny i/lub długotrwały, a nie podejmiesz działań zaradczych, to istnieje ryzyko odległych w czasie konsekwencji stresu. Wymienia się wśród nich m.in. chorobę wrzodową żołądka i/lub dwunastnicy, nerwicę, zaburzenia snu i zaburzenia funkcji poznawczych.

Co powoduje drżenie rąk? Choroba Parkinsona

Choroba ParkinsonaLink otwiera się w nowej karcie to zwyrodnieniowa choroba ośrodkowego układu nerwowego. Jak dotąd nie ustalono konkretnej przyczyny powstawania tego schorzenia. Przypuszcza się, że istotnym elementem są uwarunkowania genetyczne. Pacjenci zmagający się z chorobą Parkinsona doświadczają wielu objawów ruchowych, ale i pozaruchowych, które są związane ze stopniem jej zaawansowania. Podstawowymi symptomami są bradykinezja, czyli spowolnienie i zubożenie ruchów (przykładowo chód szurający, akineza – trudności w rozpoczęciu ruchów), sztywność mięśniowa (zwiększenie napięcia mięśniowego) oraz drżenie spoczynkowe i jednostronne. Drżenie w chorobie Parkinsona pojawia się w pierwszej kolejności w obrębie kończyny górnej, wraz z postępem choroby rozwija się w kończynie dolnej, prawie nigdy nie obejmuje ono głowy (możliwe jest drżenie brody).

Drżenie w chorobie Parkinsona występuje wtedy, kiedy chory nie wykonuje ręką żadnych ruchów czynnych. Jest najbardziej widoczne, kiedy stoi z opuszczonymi kończynami górnymi lub gdy leżą one na udach w pozycji pośredniej – między nawróceniem i odwróceniem. W początkowym stadium choroby drżenie znika podczas wykonywania czynności celowych. Wraz z zaawansowaniem schorzenia może pojawić się również w czasie ruchu kończyną. Badania donoszą, że jedna z aktywnych form witaminy B12 zapobiega neurotoksyczności, która mogłaby odpowiadać za zainicjowanie procesu dziedziczenia choroby Parkinsona. Może to pomóc w opracowaniu metod terapii w walce ze schorzeniami neurodegeneracyjnymi.

Drżenie rąk – nerwica

Drżenie rąk może towarzyszyć wielu chorobom psychicznym. Mówi się wówczas o drżeniu psychogennym (zaburzeniach konwersyjnych). Jedną z jego przyczyn może być nerwica. Jej objawy, poza drżeniem rąk, stanowią głównie: lęk, kołatanie serca, dusznościLink otwiera się w nowej karcie, problemy ze snem, uczucie niepokoju i zawroty głowy. W łagodzeniu tego schorzenia konieczna jest pomoc specjalisty, a fachowe leczenie warto wspomagać ziołami na nerwicę. Za powstanie tego zaburzenia może odpowiadać szereg czynników, m.in. deficyt opieki rodzicielskiej, uzależnienia, nierozwiązane konflikty wewnętrzne, cechy osobowości (szczególnie osobowość anankastyczna), funkcjonowanie w patologicznych systemach społecznych, brak czasu i niektóre choroby somatyczne (np. nadczynność tarczycy).

• Dowiedz się, jakie są objawy tężyczkiLink otwiera się w nowej karcie.

Drżenie rąk – przyczyny

Wśród innych możliwych drżenia rąk wymienić można:

• drżenie rąk po wysiłku – zupełnie naturalne zjawisko, które jest wynikiem nadmiernego obciążenia mięśni;

• drżenie polekowe – skutek uboczny stosowania niektórych leków, np. węglanu litu, kwasu walproinowego lub eufiliny;

• drżenie toksyczne – przykładowo drżenie rtęciowe – rtęć w organizmie człowieka może pochodzić z różnych źródeł, w tym stłuczonych termometrów, oparów rtęci w przemyśle i zanieczyszczeń obecnych w ściekach przemysłowych; typowe objawy to niepokójLink otwiera się w nowej karcie, drgawki, parestezje, drżenie rąk, biegunka i wymioty; 

• choroba WilsonaLink otwiera się w nowej karcie – uwarunkowane genetycznie zaburzenie metabolizmu miedzi, w wyniku którego dochodzi do gromadzenia się tego pierwiastka w nadmiernej ilości w tkankach, m.in. w wątrobie, nerkach i soczewce oka;

• drżenie metaboliczne, np. w encefalopatii wątrobowej spowodowanej m.in. przez stłuszczenie wątroby, nadczynność tarczycyLink otwiera się w nowej karcie lub hipoglikemię; 

• alkoholowy zespół abstynencyjny – rozwija się, gdy osoby pijące alkohol regularnie i w dużych ilościach przestają go nagle spożywać lub bardzo zmniejszają przyjmowane dawki; częste objawy to drżenia rąk (niekiedy mogą też drżeć język lub powieki), złe samopoczucie, rozdrażnienie, zaburzenia snu, wzrost ciśnienia tętniczego, wzmożona potliwość, ból głowy, nudności i wymioty.

Źródła:

1. W. Kozubski, P. P. Liberski, Neurologia. Podręcznik dla studentów medycyny, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2006.

2. R. Podemski, Kompendium neurologii, Via Medica, Gdańsk 2011.

3. J. Sławek, Choroba Parkinsona — jak właściwie rozpoznawać, skutecznie i bezpiecznie leczyć?, „Forum Medycyny Rodzinnej” 2014, t. 8, nr 6, s. 281–291.

4. A. Szczeklik, Choroby wewnętrzne. Przyczyny, rozpoznanie i leczenie, tom II, Wydawnictwo Medycyna Praktyczna, Kraków 2005.

Powyższy materiał ma wyłącznie charakter edukacyjno-informacyjny, nie jest poradą lekarską i nie zastępuje konsultacji z lekarzem. Przed zastosowaniem się do wskazówek lub informacji o charakterze specjalistycznym zawartych na stronie zdrowie.nn.pl należy skonsultować ich treść z lekarzem. Zdrowie.nn.pl dokłada najwyższych starań, aby treść publikowanych materiałów była najlepszej jakości, ale nie ponosi odpowiedzialności za ich zastosowanie bez konsultacji z lekarzem.