Choroba Parkinsona – na czym polega? Jak zdiagnozować i leczyć chorobę Parkinsona?

Jedną z dość często występujących chorób neurodegeneracyjnych jest choroba Parkinsona – schorzenie, które rozpoznaje się głównie u osób w wieku podeszłym i które prowadzi do istotnych zaburzeń motorycznych. Dowiedz się, na czym polega choroba Parkinsona, jak ją zdiagnozować oraz na czym polega jej leczenie.

Choroba Parkinsona – na czym polega? Przyczyny choroby

Choroba Parkinsona jest schorzeniem neurodegeneracyjnym (prowadzącym do uszkodzenia komórek nerwowych), ujętym w Międzynarodowej Statystycznej Klasyfikacji Chorób i Problemów Zdrowotnych ICD-10 pod kodem G20. Objawy choroby Parkinsona – spowolnienie ruchowe, drżenie spoczynkowe i nadmierne napięcie (sztywność) mięśni – są efektem degeneracji neuronów dopaminergicznych (komórek nerwowych, które wydzielają neuroprzekaźnik – dopaminę). Dotychczasowe badania nie pozwalają z pewnością określić przyczyny uszkodzenia komórek nerwowych, ale u chorych obserwuje się gromadzenie w mózgu nieprawidłowego białka – alfa-synukleiny pod postacią tzw. ciał Lewy’ego. 

• Dowiedz się więcej: Dyskineza – rodzaje, przebieg, obrazy dolegliwościLink otwiera się w nowej karcie

Przyczyny występowania choroby Parkinsona nie są do końca poznane. Wiadomo, iż u części pacjentów (około 10% chorych) schorzenie ma podłoże genetyczne i może być związane z mutacją genu PARK-1. Zdaniem naukowców na wystąpienie choroby może mieć także wpływ przebyty uraz głowy oraz narażenie na toksyczne działanie niektórych związków chemicznych używanych w rolnictwie. Schorzenie dotyczy najczęściej osób w starszym wieku (po 60. roku życia), częściej płci męskiej.

• Przeczytaj też: Choroba Alzheimera – przyczyny, objawy, leczenieLink otwiera się w nowej karcie

Objawy choroby Parkinsona

Pierwszym objawem choroby Parkinsona, który skłania chorego do poszukiwania pomocy lekarskiej, jest najczęściej drżenie rąkLink otwiera się w nowej karcie. W oparciu o dostępne dane specjaliści zajmujący się tym tematem stwierdzili, iż zaburzenia ruchowe pojawiają się w momencie, gdy uszkodzonych zostaje 30–70% komórek nerwowych w istocie czarnej mózgu. Drżenie rąk pojawia się w spoczynku i ustępuje w trakcie wykonywania ruchu dłońmi. Trzeba jednak podkreślić, że dolegliwości te nie występują u wszystkich chorych. Co ciekawe, w badaniach naukowych dowiedziono, iż objaw ten często poprzedzają inne symptomy, przede wszystkim przewlekłe zaparcia, zaburzenia węchu i problemy ze snem, pacjenci jednak rzadko zgłaszają się z tego powodu do lekarza.

Do objawów neurologicznych kluczowych dla rozpoznania choroby Parkinsona należą również bradykinezja, czyli spowolnienie ruchowe, oraz skurcze i sztywność mięśni. Chorzy zauważają postępujące zaburzenia chodu, poruszają się coraz mniejszymi krokami, mają problem z utrzymaniem równowagi i podnoszenia się z pozycji siedzącej. Dochodzi do ściszenia głosu i zmniejszenia ruchów mimicznych (tzw. maskowata twarz). Podczas pisania odręcznego zauważyć można zmniejszenie rozmiaru pisanych liter i cyfr (tzw. mikrografia). Postępujące zaburzenia często mają negatywny wpływ na stan psychiczny pacjentów – szacuje się, iż u połowy z nich pojawiają się objawy depresji, a u niektórych chorych także zaburzenia psychotyczne (w szczególności epizody manii i omamy wzrokowe).

Innymi objawami choroby Parkinsona są: ślinotok, zespół suchego oka, jaskra, problemy z przełykaniem czy zaburzenia erekcji. Nadmierne napięcie mięśniLink otwiera się w nowej karcie bywa przyczyną znacznych dolegliwości bólowych. U znacznej części pacjentów w zaawansowanej postaci choroby obserwuje się demencjęLink otwiera się w nowej karcie (otępienie).

Choroba Parkinsona – jak ją zdiagnozować?

Rozpoznanie choroby Parkinsona opiera się w głównej mierze na wywiadzie z pacjentem oraz obserwowanych w badaniu przedmiotowym nieprawidłowości. Nie istnieje badanie, które byłoby w stanie jednoznacznie potwierdzić lub wykluczyć diagnozę choroby Parkinsona. Stosowane badania obrazowe (rezonans magnetyczny, PET, SPECT) mają za zadanie wykluczyć inne przyczyny stwierdzanych objawów (np. zmian nowotworowych w mózgu). Oznaczenie poziomu alfa-synukleiny w płynie mózgowo-rdzeniowym nie ma istotnego znaczenia w diagnostyce choroby Parkinsona.

W przypadku rozpoznania choroby Parkinsona u Ciebie lub bliskiej Ci osoby zgłoś się do Fundacji „Żyć z chorobą Parkinsona”, gdzie można otrzymać wiele użytecznych informacji na temat objawów schorzenia, jego leczenia i wsparcia psychologicznego.

Leczenie choroby Parkinsona

Choroba Parkinsona jest niestety nieuleczalna i prowadzi do pogorszenia się jakości życia chorego. Może prowadzić również do przedwczesnej śmierci. Stosowane metody leczenia mają na celu przede wszystkim zmniejszenie dolegliwości oraz poprawę jakości życia pacjenta. Terapia powinna być prowadzona we współpracy chorego z całym zespołem specjalistów – lekarza rodzinnego, neurologa, fizjoterapeuty, logopedy, a w razie potrzeby również psychiatry i psychologa.

• Dowiedz się, jak dbać o układ nerwowyLink otwiera się w nowej karcie.

Leczenie farmakologiczne rozpoczyna się najczęściej od leków pobudzających receptory dopaminergiczne w ośrodkowym układzie nerwowym. Należą do nich: lewodopa, pramipexol i ropinirol. Czas skutecznego działania tych leków jest ograniczony do kilku lat – po jego upływie dochodzi zwykle do nasilenia zaburzeń motorycznych niezależnie od stosowania leków. Leki antycholinergiczne bywają skuteczne u pacjentów z zaawansowanym drżeniem rąk (łagodzą ten objaw). Istnieją również doniesienia o zmniejszeniu drżenia po miejscowym zastosowaniu wstrzyknięć z toksyny botulinowej. Coraz większą popularność zdobywa również inwazyjna metoda leczenia polegająca na wszczepieniu do mózgu elektrod stymulujących wybrane ośrodki (głęboka stymulacja mózgu).

lek. Agnieszka Żędzian

Lekarz, absolwentka Wydziału Lekarskiego Uniwersytetu Medycznego w Białymstoku. Doświadczenie zdobywała, pracując w Klinice Gastroenterologii i Chorób Wewnętrznych Uniwersyteckiego Szpitalu Klinicznego w Białymstoku. W pracy z pacjentem stara się zawsze indywidualnie podejść do jego problemu oraz, korzystając ze swojej wiedzy i doświadczenia, postawić właściwą diagnozę. Aby skutecznie pomagać pacjentom, systematycznie podnosi swoje kwalifikacje, biorąc udział w licznych szkoleniach i konferencjach naukowych.

lek. Agnieszka ŻędzianZobacz artykuły tego autora

Podziel się z innymi

Udostępnij artykuł w social-mediach.

Facebook - Link otwiera się w nowej karcieInstagram - Link otwiera się w nowej karcieTwitter - Link otwiera się w nowej karcie

Źródła:

1. Zafar S., Yaddanapudi S., Parkinson Disease, “StatPearls”, 2022, dostęp online: kwiecień 2023, https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK470193/.

2. Rizek P., Kumar N., Jog M., An update on the diagnosis and treatment of Parkinson disease, “Canadian Medical Association Journal”, 2016, dostęp online: kwiecień 2023, https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5088077/. 

3. Simon D., Tanner C., Brundin P., Parkinson Disease Epidemiology, Pathology, Genetics and Pathophysiology, “Clinics in Geriatric Medicine”, 2020, dostęp online: kwiecień 2023, https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6905381/. 

Powyższy materiał ma wyłącznie charakter edukacyjno-informacyjny, nie jest poradą lekarską i nie zastępuje konsultacji z lekarzem. Przed zastosowaniem się do wskazówek lub informacji o charakterze specjalistycznym zawartych na stronie zdrowie.nn.pl należy skonsultować ich treść z lekarzem. Zdrowie.nn.pl dokłada najwyższych starań, aby treść publikowanych materiałów była najlepszej jakości, ale nie ponosi odpowiedzialności za ich zastosowanie bez konsultacji z lekarzem.