Immunosupresja – co to takiego? Jakie mogą być jej skutki uboczne?
Immunosupresją określa się obniżenie lub zahamowanie odpowiedzi układu odpornościowego w organizmie. Nie zawsze jest ona efektem choroby. Niekiedy immunosupresja jest wywoływana celowo poprzez podawanie określonych leków. Dowiedz się, czym są leki immunosupresyjne, kiedy są stosowane i jakie mają skutki uboczne.
Immunosupresja – co to jest?
Zastanawiasz się, czym jest immunosupresja? To ogólne określenie stosowane do opisania stanu obniżenia odporności organizmu. Oznacza to, że immunosupresją nazywa się zarówno osłabienie aktywności układu immunologicznego w przebiegu choroby (np. zakażenia wirusem HIVLink otwiera się w nowej karcie), jak i celowe zahamowanie odporności przyjmowanymi lekami immunosupresyjnymi.
Leki immunosupresyjne – kiedy są stosowane?
Leki immunosupresyjne są grupą leków stosowanych m.in. u osób po transplantacji narządów, z chorobami autoimmunologicznymi, a nawet u części pacjentów z atopowym zapaleniem skóry. Jeśli zmagasz się z chorobą z autoagresji (np. chorobą Hashimoto), pamiętaj o stosowaniu diety odpowiedniej w chorobach autoimmunologicznych.
Do najczęściej przepisywanych leków immunosupresyjnych należą:
cyklosporyna – hamuje odporność komórkową poprzez zaburzenie syntezy interleukin – substancji niezbędnych do aktywacji limfocytów T; jest stosowana u osób po przeszczepie narządów. Cyklosporyna bywa też skuteczna w terapii opornego na leczenie metotreksatem reumatoidalnego zapalenia stawów oraz w leczeniu łuszczycy,
takrolimus – hamuje namnażanie komórek T; zapobiega odrzuceniu przeszczepu; jest także stosowany miejscowo u osób z atopowym zapaleniem skóryLink otwiera się w nowej karcie,
mykofenolan mofetylu – hamuje namnażanie komórek T i B; jest stosowany po transplantacji nerki, wątroby i serca; bywa niezbędny podczas leczenia chorób reumatologicznych i autoimmunologicznego zapalenia wątroby,
azatiopryna – hamuje namnażanie komórek T i B; jest stosowana po przeszczepieniu serca, wątroby i układu moczowego, w chorobach tkanki łącznej (np. twardzinie układowej), nieswoistych chorobach zapalnych jelit (chorobie Crohna, wrzodziejącym zapaleniu jelita grubegoLink otwiera się w nowej karcie) i reumatoidalnym zapaleniu stawów.
Dowiedz się także, jakie jest zastosowanie clenbuteroluLink otwiera się w nowej karcie, metamizoluLink otwiera się w nowej karcie i furosemidumLink otwiera się w nowej karcie.
Decyzję o włączeniu leków immunosupresyjnych i o czasie ich stosowania powinien podejmować w każdym wypadku doświadczony specjalista. Pozwoli to na zmniejszenie ryzyka wystąpienia skutków ubocznych immunosupresji.
Skutki uboczne immunosupresji
Jeśli przyjmujesz leki immunosupresyjne, musisz liczyć się z możliwością wystąpienia ich skutków ubocznych. Z informacją na temat potencjalnych działań niepożądanych danego leku możesz zapoznać się, czytając ulotkę załączoną do opakowania przyjmowanego przez Ciebie preparatu. Poniżej przedstawiamy najczęstsze skutki uboczne wymienionych wcześniej leków immunosupresyjnych.
Cyklosporyna
Cyklosporyna może powodować wystąpienie nadciśnienia tętniczego i zaburzeń rytmu serca. Podczas jej przyjmowania wykonuj regularnie pomiary ciśnienia tętniczego, a w przypadku pojawienia się kołatania sercaLink otwiera się w nowej karcie niezwłocznie skonsultuj się z lekarzem. Do innych działań niepożądanych cyklosporyny należą: nadmierne owłosienie, powiększenie gruczołów sutkowych u mężczyzn, niepokój, ból głowy, gorączka. Lek ten może również prowadzić do obniżenia filtracji w nerkach i wtórnego wzrostu stężenia kreatyniny we krwi, dlatego wykonuj kontrolne badania zgodnie z zaleceniem lekarza.
Takrolimus
Podobnie jak w przypadku cyklosporyny, takrolimus może powodować wzrost ciśnienia tętniczego. Przyjmując go, kontroluj ciśnienie tętnicze. Lek ten bywa przyczyną występowania: bezsenności, zaburzeń rytmu serca, drżenia kończyn, bólu głowy, trądziku, świądu skóry, nudności, wymiotów i biegunki.
Mykofenolan mofetylu
Lek ten może wywołać u Ciebie epizody hipoglikemii, czyli obniżenia poziomu glukozy poniżej normy. Wykonaj pomiar cukru z krwi włośniczkowej (glukometrem z krwi pobranej poprzez nakłucie opuszki palca), jeśli pojawią się u Ciebie: niepokój, drżenie mięśni, uczucie głodu, dezorientacja czy nagłe poty. Wypij słodzony napój (np. colę), a następnie spożyj posiłek bogaty w węglowodany i skonsultuj się z lekarzem. Mogą również wystąpić: bóle pleców, gorączka, nudności, wymioty, bóle głowy, a nawet sepsa (posocznica). Jeśli zauważysz u siebie objawy infekcji (m.in. gorączkę, kaszel), niezwłocznie zgłoś się do lekarza.
Azatiopryna
Do działań niepożądanych, które mogą wystąpić u Ciebie, jeśli przyjmujesz azatioprynę, należą: zawroty głowy, wymioty, biegunka i gorączka. U części pacjentów dochodzi do ostrego zapalenia trzustki. Choroba ta wymaga leczenia w warunkach szpitalnych. Objawia się m.in.: silnym bólem w nadbrzuszu, promieniującym do pleców, nudnościami i wymiotami. Jeśli symptomy te pojawią się u Ciebie, nie lekceważ ich i zgłoś się do szpitala.
Pamiętaj, że immunosupresja nie jest obojętna dla Twojego organizmu. Aby zmniejszyć ryzyko wystąpienia u Ciebie objawów słabego układu immunologicznego, powinieneś utrzymywać ją przez jak najkrótszy czas. Pamiętaj jednak, iż decyzji o odstawieniu leków immunosupresyjnych nie możesz nigdy podejmować na własną rękę. W razie wystąpienia skutków ubocznych stosowanych leków porozmawiaj ze swoim lekarzem.
Immunosupresja a nowotwory
Leczenie immunosupresyjne może być przyczyną rozwinięcia się choroby nowotworowej, najczęściej chłoniaka lub złośliwego nowotworu skóry (m.in. czerniaka). Ryzyko to rośnie wraz z czasem trwania immunosupresji. Osłabiony układ immunologiczny nie jest w stanie usunąć z organizmu nieprawidłowych komórek. Ich namnażanie się stanowi początek rozwoju choroby nowotworowej.
Lekarz, absolwentka Wydziału Lekarskiego Uniwersytetu Medycznego w Białymstoku. Doświadczenie zdobywała, pracując w Klinice Gastroenterologii i Chorób Wewnętrznych Uniwersyteckiego Szpitalu Klinicznego w Białymstoku. W pracy z pacjentem stara się zawsze indywidualnie podejść do jego problemu oraz, korzystając ze swojej wiedzy i doświadczenia, postawić właściwą diagnozę. Aby skutecznie pomagać pacjentom, systematycznie podnosi swoje kwalifikacje, biorąc udział w licznych szkoleniach i konferencjach naukowych.
lek. Agnieszka ŻędzianZobacz artykuły tego autoraPodziel się z innymi
Udostępnij artykuł w social-mediach.
Facebook - Link otwiera się w nowej karcieInstagram - Link otwiera się w nowej karcieTwitter - Link otwiera się w nowej karcieŹródła:
Hussain Y., Khan H., Immunosuppressive Drugs, “Encyclopedia of Infection and Immunity”, 2022, dostęp online: czerwiec 2023, https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC8987166/.
Ruiz R., Kirk A., Long-Term Toxicity of Immunosuppressive Therapy, “Transplantation of the Liver”, 2015, dostęp online: czerwiec 2023, https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC7152453/.
Powyższy materiał ma wyłącznie charakter edukacyjno-informacyjny, nie jest poradą lekarską i nie zastępuje konsultacji z lekarzem. Przed zastosowaniem się do wskazówek lub informacji o charakterze specjalistycznym zawartych na stronie zdrowie.nn.pl należy skonsultować ich treść z lekarzem. Zdrowie.nn.pl dokłada najwyższych starań, aby treść publikowanych materiałów była najlepszej jakości, ale nie ponosi odpowiedzialności za ich zastosowanie bez konsultacji z lekarzem.
