Rak oskrzeli – czynniki ryzyka i rozpoznanie nowotworu

Rak oskrzeli to jeden z najczęściej diagnozowanych nowotworów płuc. Początkowo rozwija się bezobjawowo lub skąpoobjawowo. Charakterystycznym objawem jest męczący kaszel z odkrztuszaniem plwociny, któremu z czasem towarzyszy duszność. Głównym czynnikiem rozwoju raka oskrzeli jest palenie papierosów i wdychanie substancji toksycznych. Bardzo duże znaczenie mają czynniki genetyczne i występowanie tego typu raka u krewnych pierwszej linii, tj. u rodziców.

Epidemiologia raka oskrzeli 

Rak oskrzeli jest jednym z najczęściej diagnozowanych nowotworów płucLink otwiera się w nowej karcie. Zaliczany jest do grupy nowotworów złośliwych. Największa zachorowalność obserwowana jest u pacjentów pomiędzy 55. a 70. rokiem życia. Ten typ raka głównie dotyka mężczyzn. Panowie stanowią 80% chorych na nowotwór płuc [1].

1. Przeczytaj też: Zapalenie oskrzeli – przyczyny, objawy, leczenieLink otwiera się w nowej karcie

Czynniki ryzyka i przyczyny nowotworu oskrzeli 

Rak oskrzeli rozwija się na skutek uszkodzenia DNA pod wpływem działania czynników rakotwórczych. Jako główną przyczynę rozwoju nowotworuLink otwiera się w nowej karcie oskrzeli eksperci wskazują palenie papierosów. Według danych palenie 30 papierosów dziennie przez 10 lat nawet 10-krotnie zwiększa ryzyko rozwoju choroby [1]. Jak podkreślają eksperci, w grupie zagrożonych znajdują się również bierni palacze. Wśród poważnych czynników ryzyka lekarze wskazują na długotrwałą ekspozycję na substancje toksyczne, szczególnie na azbest, nikiel, chrom, policykliczne węglowodory, arsen. Bardzo duże znaczenie w rozwoju nowotworu oskrzeli mają też czynniki genetyczne i występowanie raka w rodzinie. W przypadku nowotworu płuc ryzyko dziedziczeniaLink otwiera się w nowej karcie jest większe, jeśli ta sama choroba była diagnozowana u krewnych pierwszej linii, tj. rodziców i rodzeństwa. Wśród możliwych przyczyn raka płuc eksperci wskazują również na choroby przewlekłe płuc, w których przebiegu dochodzi do bliznowacenia tkanek narządu. 

Jak objawia się rak oskrzeli?

Oskrzela i płuca są specyficznym środowiskiem, w którym komórki nowotworowe przed długi czas mogą rozwijać się bezobjawowo lub skąpoobjawowo. Najczęstszym objawem jest ciężki kaszel, który rozwija się nawet u 75% chorych. Niekiedy towarzyszy mu ból w klatce piersiowej nazywany niekiedy potocznie bólem oskrzeliLink otwiera się w nowej karcie. U ⅓ pacjentów kaszel prowadzi do odkrztuszania wydzieliny. Objaw ma charakter przewlekły i męczący. Osoby palące papierosy mogą go mylić z tzw. kaszlem palacza. Wystąpienie objawu powinno skłonić Cię do wizyty u pulmonologa, czyli specjalisty chorób płuc. Skierowanie otrzymasz od lekarza rodzinnego [1]. 

W przypadku kaszlu przewlekłego lub prowadzącego do odkrztuszania plwociny zalecane jest wykonanie badania RTG klatki piersiowej. Badanie obrazowe powinieneś wykonywać kontrolnie średnio co 2 lata. U palaczy i osób narażonych na działanie wziewnych substancji toksycznych RTG klatki piersiowej powinno być powtarzane nawet co roku.

U około 29% pacjentów dochodzi do zmiany nasilenia kaszlu i krwioplucia. Rozwijające się komórki nowotworowe w oskrzelach prowadzą do obturacji, czyli częściowej lub całkowitej niedrożności narządu, która sprzyja powstawaniu zmian ropnych w płucach i stanów zapalnych z wysiękiem. Kolejnym objawem rozwoju choroby jest duszność, która obserwowana jest u 50% chorych [1]. 

Typy raka oskrzeli

Eksperci wskazują na kilka typów raka oskrzeli, które ze względu na budowę histopatologiczną i rozwój zostały zakwalifikowane do dwóch różnych grup. Pierwsza to nowotwory drobnokomórkowe. Stanowią 15% przypadków i cechują się szybkim rozwojem. Ten typ raka jest podatny na działanie leków cytostatycznych i promieniowanie jonizujące. Leczenie chirurgiczne stosowane jest w ostateczności. Druga grupa to nowotwory niedrobnokomórkowe. Stanowią 85% przypadków. Ten typ raka cechuje powolny i skąpoobjawowy rozwój. Podstawą leczenia jest leczenie chirurgiczne, które uzupełnia terapia farmakologiczna [1].  

Diagnostyka nowotworu oskrzeli

Diagnostyka nowotworu oskrzeli ma na celu rozróżnienie raka drobno- od niedrobnokomórkowego i ocenę zaawansowania choroby. Podstawowym badaniem przy podejrzeniu raka oskrzeli jest RTG klatki piersiowej. Umożliwia ono umiejscowienie zmian i ocenę wielkości nowotworu. Wstępna analiza obrazu jest podstawą do wyboru dalszych kroków diagnostyki. W celu potwierdzenia zmiany nowotworowej niezbędne jest wykonanie biopsji igłowej, która umożliwia pobranie próbki tkanki ze zmienionego miejsca i jej dokładną analizę pod mikroskopem. Badanie laboratoryjne materiału pozwala dokładnie ocenić typ nowotworu. W niektórych przypadkach zasadne jest wykonanie mediastinoskopii, czyli wziernikowania śródpiersia. Dodatkowo wykonywane są bronchoskopia, rezonans magnetyczny lub tomografia komputerowa. Lekarz może również zlecić badanie cytologiczne płynu opłucnowego lub plwocin. Uzupełnieniem diagnostyki są badania laboratoryjne parametrów krwi.

lek. Agnieszka Żędzian

Lekarz, absolwentka Wydziału Lekarskiego Uniwersytetu Medycznego w Białymstoku. Doświadczenie zdobywała, pracując w Klinice Gastroenterologii i Chorób Wewnętrznych Uniwersyteckiego Szpitalu Klinicznego w Białymstoku. W pracy z pacjentem stara się zawsze indywidualnie podejść do jego problemu oraz, korzystając ze swojej wiedzy i doświadczenia, postawić właściwą diagnozę. Aby skutecznie pomagać pacjentom, systematycznie podnosi swoje kwalifikacje, biorąc udział w licznych szkoleniach i konferencjach naukowych.

lek. Agnieszka ŻędzianZobacz artykuły tego autora

Podziel się z innymi

Udostępnij artykuł w social-mediach.

Facebook - Link otwiera się w nowej karcieInstagram - Link otwiera się w nowej karcieTwitter - Link otwiera się w nowej karcie

Źródła:

1. W. Rzyman, Rak płuca, „Forum Medycyny Rodzinnej”, 2008, 2(6), s. 407–419.

2. M. Krzakowski, J. Jassem, Nowotwory płuca i opłucnej oraz śródpiersia, „Zalecenia postępowania diagnostyczno-terapeutycznego w nowotworach złośliwych”, 2013, s. 70–97.

3. W. Leppert, E. Nowakowska, Rola radioterapii w leczeniu objawów zaawansowanej choroby nowotworowej, „Palliative Medicine in Practice”, 2008, 2(2), s. 33–47.

Powyższy materiał ma wyłącznie charakter edukacyjno-informacyjny, nie jest poradą lekarską i nie zastępuje konsultacji z lekarzem. Przed zastosowaniem się do wskazówek lub informacji o charakterze specjalistycznym zawartych na stronie zdrowie.nn.pl należy skonsultować ich treść z lekarzem. Zdrowie.nn.pl dokłada najwyższych starań, aby treść publikowanych materiałów była najlepszej jakości, ale nie ponosi odpowiedzialności za ich zastosowanie bez konsultacji z lekarzem.