Nefrostomia – czym jest? Co warto o niej wiedzieć?

Nefrostomia jest procedurą medyczną stosowaną w celu zapewnienia prawidłowego odprowadzania moczu z nerek w przypadkach, gdy naturalne drogi moczowe są zablokowane lub uszkodzone. Jest to skuteczna metoda leczenia wielu chorób nerek i dróg moczowych, ale wymaga regularnej opieki i monitorowania, aby zapobiec powikłaniom i zagwarantować skuteczność leczenia. Sprawdź, jak wygląda założenie nefrostomii, jak należy ją pielęgnować i kiedy musi być ona rozwiązaniem długotrwałym.

Nefrostomia – co to takiego?

Nefrostomia to procedura medyczna polegająca na wprowadzeniu cienkiego drenu przez skórę do układu moczowego, w celu odprowadzania moczu z nerek do zewnętrznego zbiornika, zwykle worka na mocz. Jest to powszechnie stosowany zabieg, który może być konieczny w różnych sytuacjach związanych z zaburzeniami pracy nerekLink otwiera się w nowej karcie lub dróg odprowadzających mocz.

Nefrostomia polega na utworzeniu przetoki nerkowej, która umożliwia odprowadzanie moczu bezpośrednio z nerek do zewnętrznego zbiornika. Podobnie jak stomia jelitowa pomaga odprowadzać kał, nefrostomia to alternatywny sposób odprowadzania moczu. Rozwiązanie to może być tymczasowe lub długotrwałe w przypadku poważniejszych schorzeń. 

Worki nefrostomijne są zazwyczaj wykonane z przezroczystego plastiku i mają pojemność od 500 do 2000 ml. Mają dwa porty: jeden do podłączenia cewnika nefrostomijnego, a drugi do opróżniania worka.

Istnieje kilka różnych rodzajów worków nefrostomijnych:

1. worki do zawieszania na nodze – są przeznaczone do noszenia na nodze w ciągu dnia. Są zazwyczaj małe, dyskretne i nie utrudniają codziennego funkcjonowania;

2. worki do spania – są większe i przeznaczone do użytku w nocy. Można je podłączyć do większego worka drenażowego, aby zapewnić ciągły odpływ moczu przez noc.

3. worki pediatryczne: Te worki są mniejsze i przeznaczone dla dzieci.

4. Sprawdź też, czym jest osteodystrofia nerkowaLink otwiera się w nowej karcie i jakie są jej najbardziej charakterystyczne objawy.

Kiedy jest konieczna nefrostomia?

Nefrostomia może być konieczna w różnych sytuacjach, w tym:

1. Obstrukcja dróg moczowych – w przypadku zablokowania dróg moczowych przez złogi w nerkach, nowotwory lub inne przeszkody, nefrostomia umożliwia odprowadzanie moczu omijając zablokowane obszary. Po rozbiciu kamieni nerkowychLink otwiera się w nowej karcie nefrostomia może zostać usunięta, a w przypadku nowotworu może być stosowana długotrwale, aby złagodzić objawy choroby;

2. Infekcje nerek – w niektórych przypadkach infekcje nerek mogą prowadzić do powstawania ropni nerkowych, które wymagają drenażu i czasowej nefrostomii. W ciężkich przypadkach zakażenia układu moczowego, gdy mocz nie może być odprowadzany naturalnie, nefrostomia może być konieczna w procesie leczenia.

3. Zwężenie moczowodu – czyli zwężenie “rurki” (moczowodu), która przenosi mocz z nerki do pęcherza moczowego. Nefrostomia może być stosowana czasowo, aby umożliwić powrót do zdrowia po leczeniu zwężenia, lub trwale, jeśli zwężenie jest nieoperacyjne.

4. Uszkodzenia nerek – po urazach lub operacjach nerek, nefrostomia może być konieczna do zapewnienia prawidłowego odprowadzania moczu i wspomagania procesu gojenia się.

5. Krwiak nerki to stan, kiedy w nerce gromadzi się krew. Nefrostomia może pomóc w zmniejszeniu ciśnienia w narządzie i przyspieszyć powrót do zdrowia.

6. Operacje na nerkach – nefrostomia może być czasowo stosowana przed lub po operacji w obrębie nerek, aby ułatwić organowi powrót do zdrowia.

Nie wszystkie choroby nerek wymagają nefrostomii. Np. w przypadku łagodnych zmian, do jakich należy torbiel korowa nerkiLink otwiera się w nowej karcie, wprowadzanie drenu nie jest konieczne.

Nefrostomia – jak wygląda zabieg?

Nefrostomia to zabieg chirurgiczny, podczas którego lekarz musi wykonać otwór w nerce, aby wprowadzić do niego dren. Dlatego cała procedura odbywa się po podaniu znieczulenia (miejscowego lub ogólnego). Następnie:

1. Pacjent musi położyć się na brzuchu;

2. Lekarz dezynfekuje skórę pleców;

3. Pod kontrolą obrazu (rentgen lub USG) lekarz wprowadza igłę przez skórę pleców do nerki;

4. Następnie przez igłę wprowadza się dren do nerki;

5. Cewnik jest mocowany do worka na mocz.

Po zabiegu pacjenci często odczuwają ból lub dyskomfort w okolicy nerki. Zazwyczaj można opuścić szpital tego samego lub następnego dnia.

Nefrostomia – powikłania i pielęgnacja:

Zabieg nefrostomii – jak niemal każda interwencja chirurgiczna – niesie ze sobą ryzyko powikłań, takich jak krwawienie, infekcja czy uszkodzenie sąsiednich struktur. Istnieje również ryzyko zablokowania lub migracji drenu. W związku z tym ważne jest monitorowanie stanu zdrowia po zabiegu oraz przestrzeganie zaleceń lekarza odnośnie pielęgnacji miejsca wkłucia i drenu.

Pacjenci z nefrostomią otrzymują od lekarza instrukcję dotyczącą codziennej pielęgnacji i utrzymania higieny miejsca wkłucia, a także monitorowania ilości i wyglądu moczu, który trafia do worka nefrostomijnego. Worki nefrostomijne są zazwyczaj jednorazowe i należy je wymieniać co 24 do 48 godzin. Regularne kontrole lekarskie są również istotne w celu oceny funkcjonowania nefrostomii i zapobiegania ewentualnym powikłaniom.

Nefrostomia – jak długo?

Czas, przez jaki konieczne jest utrzymywanie nefrostomii, może różnić się w zależności od rodzaju schorzenia, przez które została ona wykonana oraz reakcji pacjenta na leczenie. W niektórych przypadkach nefrostomia może być konieczna tymczasowo, do czasu odblokowania dróg moczowych lub do czasu poprawy funkcjonowania nerek. W innych przypadkach może stać się stałą formą leczenia, zwłaszcza jeśli w grę wchodzą trwałe uszkodzenia nerek lub przewlekłe infekcje.

Jaki lekarz decyduje o zastosowaniu nefrostomii?

O zastosowaniu nefrostomii decyduje zwykle specjalista w zakresie diagnostyki i leczenia chorób nerek, czyli nefrolog. Nefrostomię może wykonać nefrolog, urolog lub chirurg ogólny. Jeśli obserwujesz u siebie niepokojące objawy związane z nerkami, udaj się do jednego z tych specjalistów. 

lek. Agnieszka Żędzian

Lekarz, absolwentka Wydziału Lekarskiego Uniwersytetu Medycznego w Białymstoku. Doświadczenie zdobywała, pracując w Klinice Gastroenterologii i Chorób Wewnętrznych Uniwersyteckiego Szpitalu Klinicznego w Białymstoku. W pracy z pacjentem stara się zawsze indywidualnie podejść do jego problemu oraz, korzystając ze swojej wiedzy i doświadczenia, postawić właściwą diagnozę. Aby skutecznie pomagać pacjentom, systematycznie podnosi swoje kwalifikacje, biorąc udział w licznych szkoleniach i konferencjach naukowych.

lek. Agnieszka ŻędzianZobacz artykuły tego autora

Podziel się z innymi

Udostępnij artykuł w social-mediach.

Facebook - Link otwiera się w nowej karcieInstagram - Link otwiera się w nowej karcieTwitter - Link otwiera się w nowej karcie

Źródła:

1. T. Drewa i in., Urologia. Ilustrowany podręcznik dla studentów i stażystów, PZWL Wydawnictwo Lekarskie, Warszawa 2023.

2. E. Kaniowska, Pracowite nerki, Krótki przewodnik po wielofunkcyjnym narządzie, Wydawnictwo Czarna Owca, Warszawa 2018.

3. A. Cieszanowski, Diagnostyka obrazowa – Układ moczowo-płciowy, gruczoł piersiowy i gruczoły wewnętrznego wydzielania, PZWL Wydawnictwo Lekarskie, Warszawa 2023.

4. A. Więcek, Choroby nerek. Kompendium, PZWL Wydawnictwo Lekarskie, Warszawa 2019.

5. Z. Wieczorek-Chełmińska, Żywienie w chorobach nerek, PZWL Wydawnictwo Lekarskie, Warszawa 2023.

Powyższy materiał ma wyłącznie charakter edukacyjno-informacyjny, nie jest poradą lekarską i nie zastępuje konsultacji z lekarzem. Przed zastosowaniem się do wskazówek lub informacji o charakterze specjalistycznym zawartych na stronie zdrowie.nn.pl należy skonsultować ich treść z lekarzem. Zdrowie.nn.pl dokłada najwyższych starań, aby treść publikowanych materiałów była najlepszej jakości, ale nie ponosi odpowiedzialności za ich zastosowanie bez konsultacji z lekarzem.