Owsiki u dorosłego - jakie są objawy? Jak leczyć?
Owsiki są częstym problemem u małych dzieci. Trzeba jednak zdawać sobie sprawę, że mogą pojawić się również u osób dorosłych. Zakażenie wymaga rozpoczęcia odpowiedniego leczenia. W przeciwnym razie wzrasta ryzyko powikłań groźnych dla zdrowia. Podpowiadamy, jakie są objawy owsików u dorosłego człowieka i jak leczyć chorobę pasożytniczą.
Choroba pasożytnicza jest schorzeniem, do którego wystąpienia przyczyniają się pasożytyLink otwiera się w nowej karcie. Są to organizmy czerpiące korzyści z bytowania w ciele gospodarza (np. człowieka lub zwierzęcia). Najczęściej odżywiają się jego pokarmem lub tkankami. Trzeba pamiętać, że organizm zakażony pasożytami nie odnosi żadnych korzyści. Co więcej, dochodzi do pogorszenia jego stanu, wyniszczenia, niekiedy nawet śmierci. Szacuje się, że choroby pasożytnicze dotyczą nawet 2 miliardów ludzi na świecie, z czego tylko niewielka liczba odczuwa jakiekolwiek objawy. Najwięcej przypadków obserwuje się w Azji, Ameryce Środkowej, Ameryce Południowej i Afryce. W Polsce najczęstszą chorobą pasożytniczą jest owsica, którą wywołują owsiki.
Co to są owsiki?
Owsiki ludzkie to robaki należące do grupy nicieni, które pasożytują w układzie pokarmowym człowieka, a dokładniej w końcowym odcinku jelita cienkiego, w jelicie grubym oraz wyrostku robaczkowym. Ich ciało jest cienkie, białe i silnie wydłużone. Osiąga długość od 3 milimetrów (samiec) do 1 centymetra (samica). Ich pożywienie stanowi treść jelitowa, którą wysysają wraz z substancjami odżywczymi. Owsiki składają jaja w okolicy odbytniczej człowieka. Jednorazowo jest to nawet kilkanaście tysięcy sztuk.
Owsiki ludzkie stwierdza się przede wszystkim u dzieci. W Polsce dotyczą nawet 10% populacji dziecięcej. Najwięcej zachorowań stwierdza się między 5 a 15 rokiem życia. Chorują głównie te osoby, które przebywają w dużych skupiskach (np. w przedszkolach). Trzeba jednak pamiętać, że mogą również wystąpić owsiki u dorosłego człowieka.
Jak dochodzi do zakażenia owsikami u dorosłego?
Do zakażenia owsikami u dorosłego dochodzi na skutek przedostania się jaj owsika do przewodu pokarmowego. Możesz przenieść owsiki np. na brudnych rękach (po dotknięciu przedmiotu, na którym znajdują się jaja) w okolicę ust. Jaja mogą trafić wraz z kurzem na owoce, warzywa, a nawet szczoteczki do zębów i w ten sposób przedostać się do ust, a następnie do jelit. Niekiedy przenoszą się razem z powietrzem do górnych dróg oddechowych, a stamtąd do układu pokarmowego.
Z jaj wykluwają się larwy, które zdolność inwazyjną osiągają już po 4-8 godzinach. Po około miesiącu dojrzewają do postaci dorosłej. Żyją średnio 2 miesiące. W tym czasie samice składają jaja w okolicy odbytu. Odbywa się to wyłącznie w nocy. Dzięki temu, że są one pokryte kleistą substancją, z łatwością przyczepiają się do pościeli, bielizny, piżamy, skóry i paznokci. Później mogą zostać przeniesione na inne przedmioty użytku codziennego lub owoce i warzywa.
Jakie są objawy owsików u dorosłego człowieka?
Charakterystycznym objawem owsików u dorosłego człowieka jest uporczywy świąd w okolicy odbytu. Pojawia się on przede wszystkim w nocy, ponieważ to właśnie o tej porze samice wychodzą poza ciało człowieka, aby złożyć jaja. PasożytyLink otwiera się w nowej karcie powodują nieprzyjemne doznania poprzez swoje ruchy, ale także przez wydzielanie toksyn i drażnienie zakończeń nerwowych obecnych w skórze w okolicy odbytu.
Inne możliwe objawy owsików u dorosłego człowieka to:
utrata apetytu,
ból brzucha,
bladość powłok skórnych i sińce pod oczami,
rozdrażnienie i zaburzenia koncentracji,
trudności z zasypianiem (spowodowane świądem okolicy odbytu),
obecność owsików w kale.
Trzeba również pamiętać, że objawy owsików u dorosłego człowieka nie zawsze się pojawiają. Mimo to może dojść do zakażenia innych osób.
Jak rozpoznać owsiki u dorosłego człowieka?
Gdy pojawią się objawy owsików u dorosłego, należy udać się do lekarza pierwszego kontaktu. Wystawi on skierowanie na testy, dzięki którym możliwe będzie potwierdzenie choroby pasożytniczej. Badanie, które jest rutynowo stosowane przy podejrzeniu owsicy, to wymaz z odbytu. Polega on na przyłożeniu taśmy celofanowej do szpary pośladkowej. Następnie należy ją zabezpieczyć i dostarczyć do laboratorium, gdzie jest oglądana pod mikroskopem.
Wymaz z odbytu należy pobrać rano przed kąpielą i skorzystaniem z toalety. Zaleca się, aby badanie powtórzyć 3 razy w pięciodniowych odstępach. Dzięki temu szansa na wykrycie pasożytów wzrasta nawet do 90%. Niekiedy lekarz wydaje skierowanie także na badanie kałuLink otwiera się w nowej karcie. Służy ono wykluczeniu innych chorób pasożytniczych, które mogą być przyczyną występujących objawów.
Jak wygląda leczenie owsików u dorosłych?
Bardzo ważna jest wiedza dotycząca tego, jak pozbyć się owsików. Choroba pasożytnicza wymaga leczenia przy pomocy środków farmakologicznych. Na rynku dostępne są leki przeciwpasożytnicze, które zawierają:
pyrantel,
mebendazol,
albendazol.
Podaje się je jednorazowo. Zalecane jest powtórzenie terapii po 2 tygodniach (w przypadku pyrantelu) lub 4 tygodniach (w przypadku dwóch pozostałych leków). Leczeniu owsików powinna poddać się cała rodzina osoby (lub współlokatorzy), u której zostały zauważone objawy.
Owsiki u dorosłych - leczenie domowe
Wsparciem terapii zleconej przez lekarza mogą być domowe sposoby na owsiki. Przede wszystkim należy zwrócić uwagę na sposób odżywiania się. Dieta w czasie leczenia choroby pasożytniczej powinna być uboga w węglowodany, ale bogata w białko i błonnik. Jadłospis można wzbogacić o pestki dyni, ponieważ obecne w nich substancje wykazują działanie przeciwpasożytnicze. Bardzo ważne jest też dbanie o regularne wypróżnienia, które pomagają usunąć pasożyty z jelit. Nie można zapomnieć o codziennej higienie intymnej i zmianie bielizny. Ważne jest także częste pranie pościeli i utrzymywanie porządku w domu (zmniejszenie ilości kurzu, ponieważ razem z nim mogą przenosić się jaja).
Konieczne jest także częste mycie rąk. Należy unikać dotykania skóry w okolicy odbytu. Nie wolno drapać się, gdy pojawi się świąd. W przeciwnym razie w prosty sposób można przenieść jaja owsików na przedmioty codziennego użytku lub w okolicę twarzy. Wówczas dochodzi do ciągłego samozarażania się, które powoduje nasilenie się inwazji pasożytniczej, a także wydłuża czas leczenia owsicy.
Zobacz także: Czym jest tasiemiec nieuzbrojony i jak można się nim zarazić?Link otwiera się w nowej karcie
Jakie powikłania mogą powodować owsiki u dorosłych?
Nieleczone owsiki u dorosłych mogą przyczynić się do pojawienia powikłań, które stanowią zagrożenie dla zdrowia. Zdarzają się one rzadko, jednak należy mieć na uwadze taką ewentualność i rozpocząć odpowiednią terapię, gdy tylko zostaną zaobserwowane pierwsze objawy owsicy.
Do możliwych powikłań owsików u dorosłego człowieka należą:
przewlekłe zapalenie jelita grubego,
stan zapalny narządów rodnych,
stan zapalny jamy otrzewnej,
zajęcie wyrostka robaczkowego (i prawdopodobnie jego zapalenie).
Owsiki w ciąży nie stanowią zagrożenia dla rozwijającego się płodu. Dzieje się tak, ponieważ pasożyty nie przenoszą się drogą krwi. O zaobserwowanych objawach owsicy należy poinformować lekarza, który zadecyduje o dalszym postępowaniu.
Jak wygląda profilaktyka, która zapobiegnie pojawieniu się owsików u dorosłych?
Owsiki u dorosłych nie wystąpią, jeżeli zostanie wdrożona odpowiednia profilaktyka. Do działań zalicza się:
codzienną zmianę bielizny,
przestrzeganie zasad higieny intymnej,
przestrzegania zasad higieny osobistej (zwłaszcza po wyjściu z toalety, przed jedzeniem, po powrocie z miejsc publicznych),
mycie owoców i warzyw przed ich spożyciem,
częste pranie pościeli w wysokich temperaturach,
unikanie obgryzania paznokci,
częste obcinanie paznokci,
unikanie używania wspólnych ręczników.
Bardzo ważne jest także uczenie dzieci zasad higieny. Mowa zwłaszcza o tych maluchach, które uczęszczają do przedszkola. Owsiki u dorosłych są częstym wynikiem zakażenia rodzinnego, którego źródłem jest właśnie dziecko.
PasożytyDbamy o Twoje zdrowie – także poprzez rzetelne informacje. Dlatego artykuły na naszej stronie są tworzone przez zespół specjalistów: lekarzy, fizjoterapeutów, dietetyków oraz doświadczonych redaktorów medycznych.
Nasi eksperci nie tylko dzielą się wiedzą teoretyczną – przekazują też praktyczne wskazówki oparte na swoim doświadczeniu zawodowym. Piszą o tym, co naprawdę ważne dla Twojego zdrowia: od profilaktyki, przez diagnostykę, po metody leczenia.
Stawiamy na przejrzystość, dlatego pod każdym artykułem znajdziesz bibliografię i źródła. W ten sposób wspieramy Cię w podejmowaniu świadomych decyzji dotyczących Twojego zdrowia.
Redakcja NNZobacz artykuły tego autoraPodziel się z innymi
Udostępnij artykuł w social-mediach.
Facebook - Link otwiera się w nowej karcieInstagram - Link otwiera się w nowej karcieTwitter - Link otwiera się w nowej karcieŹródła:
J. Popielska, M. Marczyńska, Zakażenia pasożytnicze przewodu pokarmowego, „Standardy Medyczne/Pediatria”, 2013, t. 10, s. 474-479.
K. Korzeniewski, Choroby pasożytnicze przewodu pokarmowego w Polsce, „Forum Medycyny Rodzinnej”, 2016, t. 10, nr 1, s. 10-18.
E. Hadaś, M. Derda, Pasożyty – zagrożenie nadal aktualne, „Problemy Higieny i Epidemiologii”, 2014, t. 95, nr 1, s. 6–13.
Powyższy materiał ma wyłącznie charakter edukacyjno-informacyjny, nie jest poradą lekarską i nie zastępuje konsultacji z lekarzem. Przed zastosowaniem się do wskazówek lub informacji o charakterze specjalistycznym zawartych na stronie zdrowie.nn.pl należy skonsultować ich treść z lekarzem. Zdrowie.nn.pl dokłada najwyższych starań, aby treść publikowanych materiałów była najlepszej jakości, ale nie ponosi odpowiedzialności za ich zastosowanie bez konsultacji z lekarzem.
