Zespół różyczki wrodzonej – jakie są jej objawy? Jak jej zapobiegać?

4 min. czytania16.02.2024Aktualizacja: 03.03.2025

Różyczka jest jedną z tzw. chorób wieku dziecięcego. Wywołuje ją wirus różyczki, a infekcja objawia się gorączką, osłabieniem, powiększeniem węzłów chłonnych i drobnoplamistą wysypką. Różyczka najczęściej przebiega łagodnie, a jej symptomy ustępują samoistnie w ciągu 2 tygodni. Z wysokim ryzykiem wiąże się jednak zakażenie u kobiety spodziewającej się dziecka. Może ono nie tylko prowadzić do problemów z utrzymaniem ciąży, ale również do wystąpienia u dziecka zespołu różyczki wrodzonej. Jakie są objawy zespołu różyczki wrodzonej? Jak mu zapobiegać? Dowiedz się, jakie kroki powinnaś podjąć jeszcze przed ciążą, aby uchronić maleństwo przed powikłaniami zakażenia wirusem różyczki.

Zespół różyczki wrodzonej – jakie są jej objawy? Jak jej zapobiegać?

Czym jest zespół różyczki wrodzonej?

Zespół różyczki wrodzonej jest zespołem wad powstałych w wyniku zakażenia wirusem różyczki w życiu płodowym. Przed wprowadzeniem obowiązkowych szczepień ochronnych przeciwko różyczce wirus ten był częstą przyczyną łagodnych infekcji u dzieci, rzadziej u osób dorosłych. RóżyczkaLink otwiera się w nowej karcie, bo o niej mowa, przenosi się przede wszystkim drogą kropelkową. Transmisja patogenu jest jednak możliwa również przez bezpośredni kontakt z moczem lub krwią osoby chorej, a także przez łożysko – od zakażonej matki do płodu w jej łonie. Objawy różyczkiLink otwiera się w nowej karcie to przede wszystkim gorączka, powiększenie węzłów chłonnych, osłabienie oraz drobnoplamista wysypka na skórze.

Zakażenie wirusem różyczki u kobiety w ciąży może wiązać się nie tylko z zespołem różyczki wrodzonej, ale również z ryzykiem poronienia lub śmiercią dziecka w łonie matki.

Jak objawia się zespół różyczki wrodzonej?

Objawy zespołu różyczki wrodzonej mogą różnić się w zależności od tego, w którym tygodniu ciąży doszło do zakażenia. Największe ryzyko wystąpienia ciężkich wad dotyczy dzieci, u których infekcja miała początek na wczesnym etapie życia (przed 18 tygodniem ciąży). Wady wrodzone są stwierdzane:

u 85% dzieci matek zakażonych w ciągu pierwszych 12 tygodni ciąży,
u 50% dzieci matek zakażonych między 13 a 16 tygodniem ciąży.

Do objawów zespołu różyczki wrodzonej należą:

wrodzone wady serca,
niedosłuch odbiorczy,
uszkodzenie narządu wzroku, w tym zaćma wrodzona,
mikrocefalia (zbyt mała czaszka),
niepełnosprawność umysłowa,
zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych,
zaburzenia zachowania,
wysypka,
niedokrwistość,
małopłytkowość,
niska masa urodzeniowa,
powiększenie wątroby lub śledziony.

Wady w obrębie narządu wzroku, słuchu i serca w zespole różyczki wrodzonej są niekiedy określane mianem triady Gregga.

W późniejszym wieku dość często dochodzi również do rozwoju chorób tarczycy i cukrzycy insulinozależnej.

Zakażenie wirusem różyczki w ciąży – jakie badania wykonać?

U każdej kobiety, u której wystąpiły objawy różyczki, należy wykonać badania serologiczne, a mianowicie poziom przeciwciał przeciwko różyczce w klasie IgG i IgMLink otwiera się w nowej karcie. O infekcji może świadczyć dodatni wynik przeciwciał IgM i zwiększenie miana przeciwciał IgG w badaniu kontrolnym (po 2–3 tygodniach od pierwszego badania). Zakażenie u płodu wymaga pobrania płynu owodniowego, krwi płodu lub fragmentu kosmówki. W uzyskanym materiale oznacza się ilość cząsteczek wirusa różyczki.

Jeżeli podejrzenie zespołu różyczki wrodzonej wysnuto już po urodzeniu dziecka, konieczne jest wykonanie badań na obecność wirusa w moczu, ślinie lub nosogardzieli noworodka.

Czy zespół różyczki wrodzonej można wyleczyć?

Naukowcy do dziś nie opracowali skutecznej metody leczenia zespołu różyczki wrodzonej. Według nich niewielkie korzyści może przynieść podawanie przyszłej mamie immunoglobuliny IgG w iniekcji (we wstrzyknięciu) domięśniowej. Ma ona na celu zmniejszenie ilości cząsteczek wirusa we krwi. W przypadku zakażenia matki przed 18 tygodniem ciąży przebieg choroby u płodu jest zwykle ciężki. W wielu krajach stanowi to wskazanie do terminacji ciąży (aborcji).

Dziecko z zespołem różyczki wrodzonej wymaga po urodzeniu zwykle opieki wielu specjalistów – okulisty, laryngologa, kardiologa, neurologa oraz pediatry.

Profilaktyka zespołu różyczki wrodzonej

Nie ma metody leczenia zespołu różyczki wrodzonej, można jej jednak zapobiegać. Każda kobieta planująca ciążę powinna wykonać badanie poziomu przeciwciał IgG przeciwko różyczce. Jeżeli wynik jest ujemny (miano przeciwciał jest niskie), konieczne jest przyjęcie szczepionki przeciwko odrze, świnceLink otwiera się w nowej karcie i różyczce jeszcze przed zajściem w ciążę. To szczepionka żywa (zawierająca osłabione cząsteczki wirusa różyczki), dlatego jest przeciwwskazana do stosowania u kobiet spodziewających się dziecka.

Umowa dodatkowa poważne choroby z ochroną rozszerzającą się w czasie

Wraz z wiekiem zwiększa się ryzyko wystąpienia niektórych poważnych chorób, a zmniejsza innych. Niezależnie od wieku, jeśli zachorujesz, możesz potrzebować wsparcia – zarówno finansowego, jak i praktycznej pomocy w organizacji leczenia czy w codziennych czynnościach. Na taki wypadek możesz już teraz wybrać umowę dodatkową do ubezpieczenia na życie – Poważne choroby z ochroną rozszerzającą się w czasieLink otwiera się w nowej karcie dostępną w Nationale-Nederlanden.

Gwarantuje ona wypłatę pieniędzy w przypadku wystąpienia jednej z 32 chorób (w tym m.in. nowotworu złośliwego, zawału serca czy choroby Parkinsona). Co ważne, zakres ubezpieczenia rozszerza się wraz z twoim wiekiem, aby jak najlepiej dopasować się do wyzwań, z którymi być może będziesz musiał lub musiała się zmierzyć.

Oprócz wypłaty świadczenia pieniężnego możesz liczyć też na wsparcie medyczne i opiekuńcze po diagnozie poważnej choroby, czyli praktyczną pomoc, m.in. transport medyczny, dostarczenie leków, pomoc pielęgniarki, pomoc domową, organizację rehabilitacji.

Szczegółowe informacje na temat zakresu ochrony, zasad realizacji świadczeń oraz wyłączeń i ograniczeń odpowiedzialności ubezpieczyciela znajdziesz w ogólnych warunkach ubezpieczenia (OWU). Dowiedz się więcej

Choroby wirusowe

lek. Agnieszka Żędzian

Lekarz, absolwentka Wydziału Lekarskiego Uniwersytetu Medycznego w Białymstoku. Doświadczenie zdobywała, pracując w Klinice Gastroenterologii i Chorób Wewnętrznych Uniwersyteckiego Szpitalu Klinicznego w Białymstoku. W pracy z pacjentem stara się zawsze indywidualnie podejść do jego problemu oraz, korzystając ze swojej wiedzy i doświadczenia, postawić właściwą diagnozę. Aby skutecznie pomagać pacjentom, systematycznie podnosi swoje kwalifikacje, biorąc udział w licznych szkoleniach i konferencjach naukowych.

Zobacz artykuły tego autora

Podziel się z innymi

Udostępnij artykuł w social-mediach.

Źródła:

M. Leonor, M. Mendez, Rubella, „StatPearls” 2023, dostęp online: sierpień 2023, https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK559040/.
S. Shukla, N. Maraqa, Congenital Rubella, „StatPearls” 2023, dostęp online: sierpień 2023, https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK507879/.
A. Mawson, A. Croft, Rubella Virus Infection, the Congenital Rubella Syndrome, and the Link to Autism, „International Journal of Environmental Research and Public Health” 2019, dostęp online: sierpień 2023, https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6801530/.

Powyższy materiał ma wyłącznie charakter edukacyjno-informacyjny, nie jest poradą lekarską i nie zastępuje konsultacji z lekarzem. Przed zastosowaniem się do wskazówek lub informacji o charakterze specjalistycznym zawartych na stronie zdrowie.nn.pl należy skonsultować ich treść z lekarzem. Zdrowie.nn.pl dokłada najwyższych starań, aby treść publikowanych materiałów była najlepszej jakości, ale nie ponosi odpowiedzialności za ich zastosowanie bez konsultacji z lekarzem.