Rodzaje i leczenie torbieli zastoinowej

Torbiel zastoinowa to niewielka, galaretowata, miękka zmiana, powstała na skutek zaczopowania ujścia błon śluzowych. Lokalizuje się w wielu miejscach, jednak najczęściej na dolnej wardze. W większości przypadków guzek nie wymaga leczenia. Jakie są przyczyny powstawania torbieli zastoinowych? Czy zmiana jest bolesna?

Torbiel zastoinowa – czym jest i dlaczego powstaje?

Torbiel zastoinowa to zmiana najczęściej osiągająca zwykle średnicę do 1 cm. Ma postać miękkiego, nabrzmiałego guzka, wypełnionego śluzem. Torbiel może być prześwitująca lub mieć niebieskie zabarwienie, przypominające siniak. Błona pokrywająca guzek jest napięta, ale miękka. Torbiel umiejscawia się na błonach śluzowych różnych narządów, najczęściej w jamie ustnej, śliniankach, zatokach przynosowych.  Różnią się od innych często diagnozowanych torbieliLink otwiera się w nowej karcie, jak np. torbiele na jajniku, torbiel na nerceLink otwiera się w nowej karcie, torbiel na wątrobieLink otwiera się w nowej karcie, torbiel endometrialna. Etiologia zmiany nie jest jasna. Torbiel powstaje najczęściej na skutek drobnego urazu lub miejscowego stanu zapalnego. Jest niegroźna i nie powoduje bólu. Często dochodzi do jej samoistnego pęknięcia i opróżnienia. Jednak za jakiś czas guzek ponownie wypełnia się płynem i powoduje miejscowy obrzęk. Może być przyczyną dyskomfortu. Nie została dotąd opracowana metoda zapobiegania torbielom zastoinowym. 

Przeczytaj także na temat torbieli w głowieLink otwiera się w nowej karcie i torbieli włosowejLink otwiera się w nowej karcie.

Torbiel zastoinowa na wardze sromowej

Torbiel zastoinowa na wargach sromowych, chociaż nie powoduje bólu, jest przyczyną dyskomfortu i lęku pacjentek. Zmiana powstaje w wyniku zatkania ujścia światła kanalików błon śluzowych. Sprzyja to namnażaniu się bakterii, które odpowiedzialne są za rozwój torbieli. Zmiana umiejscawia się na dole warg sromowych (w przedsionku pochwy) i może mieć tendencję do rozrastania się. Małe torbiele zastoinowe zazwyczaj nie wymagają leczenia, gdyż ustępują samoistnie. Większe zmiany wymagają interwencji ginekologa. Torbiel nadkażona bakteryjnie może nawet osiągnąć wielkość kurzego jajka. Leczenie dużej zmiany polega na jej nacięciu i odprowadzeniu zawartości poprzez ucisk. Specjalista może podjąć decyzję również o założeniu sączka, który usuwany jest po kilku dniach. Dodatkowo pacjentce podawane są antybiotyki. Terapia nie wymaga wizyty w szpitalu, a sam zabieg jest prosty i szybki.

Torbiel zastoinowa w gardle i jamie ustnej

Torbiel zastoinowa w obrębie jamy ustnej umiejscawia się na błonach śluzowych warg, wewnętrznej powierzchni policzka, na podniebieniu, języku lub ścianie gardła. Najczęściej diagnozuje się zmiany na wargach dolnych. Powstają one w wyniku przypadkowego przygryzienia. Z tym rodzajem guzka miał do czynienia każdy, zarówno dzieci, jak i osoby dorosłe. Torbiel może powstać również na skutek aktywności bakterii. Patogeny wywołują stan zapalny, w wyniku którego dochodzi do zwężenia kanalików przewodów, uniemożliwiającego swobodny przepływ płynu w błonach śluzowych. Torbiel zastoinowa w obrębie jamy ustnej i gardła objawia się niewielkim, miękkim uwypukleniem o średnicy do 1 cm. Guzek ma kolor niebieski lub przejrzysty. Zmiana nie powoduje bólu, a jedynie dyskomfort. Leczenie torbieli zastoinowej jamy ustnej nie jest konieczne. Guzek wchłania się samoistnie po upływie kilku godzin. Ma jednak tendencję do nawracania.

Torbiel zastoinowa zatok

Torbiel zastoinowa zatok to problem, z którym najczęściej borykają się osoby po 40. roku życia. Zmiana może umiejscawiać się we wszystkich parach zatok. Ma podłoże zapalne i tworzy się w wyniku aktywnej infekcji zatok i jamy nosowej. Najbardziej narażone na jej rozwój są osoby przewlekle chorujące. Torbiele zastoinowe w zatokach mają tendencję do rozrastania, co powoduje uporczywe dolegliwości bólowe. Dodatkowo wskazuje się na wystąpienie innych objawów, takich jak: niedrożność nosa, ból uszu i uczucie wzrastającego ciśnienia, promieniujący ból zębów, spływanie wydzieliny do gardła, złe samopoczucie. U niektórych pacjentów występuje gorączka i utrata apetytu. Torbiele zastoinowe zatok o niewielkich rozmiarach poddaje się obserwacji. Jeśli zmiana zaczyna blokować zatoki, jest wskazaniem do usunięcia na drodze zabiegu chirurgicznego. Uzupełnienie leczenia stanowi antybiotykoterapia. 

Torbiel zastoinowa ślinianki

Torbiel zastoinowa ślinianki powstaje na skutek stanu zapalnego, urazu mechanicznego, kamicy ślinianek lub zwłóknień, które uniemożliwiają normalne odprowadzanie śliny. Ten rodzaj torbieli jest dość rzadko spotykany. Guzek umiejscawia się pod językiem. Ma galaretowatą i miękką strukturę, kolor przezroczysty lub niebieski. Torbiel ślinianki może osiągać do 1 cm wielkości, co utrudnia swobodne mówienie, jedzenie i połykanie. Dodatkowo guzek wypycha język ku górze, co sprawia duży dyskomfort podczas oddychania. Pojawienie się torbieli zastoinowej ślinianki powinno być konsultowane z laryngologiem. W niektórych przypadkach guzek może pęknąć samoistnie, jednak pozostawiona struktura (ściany i trzon) sprzyja nawrotom. Dlatego w każdym przypadku konieczna jest konsultacja ze specjalistą. Guzek usuwa się wraz ze ślinianką.

Przeczytaj także na temat innych rodzajów torbieli, np. torbiel TarlovaLink otwiera się w nowej karcie czy torbiel celomatycznaLink otwiera się w nowej karcie.

lek. Agnieszka Żędzian

Lekarz, absolwentka Wydziału Lekarskiego Uniwersytetu Medycznego w Białymstoku. Doświadczenie zdobywała, pracując w Klinice Gastroenterologii i Chorób Wewnętrznych Uniwersyteckiego Szpitalu Klinicznego w Białymstoku. W pracy z pacjentem stara się zawsze indywidualnie podejść do jego problemu oraz, korzystając ze swojej wiedzy i doświadczenia, postawić właściwą diagnozę. Aby skutecznie pomagać pacjentom, systematycznie podnosi swoje kwalifikacje, biorąc udział w licznych szkoleniach i konferencjach naukowych.

lek. Agnieszka ŻędzianZobacz artykuły tego autora

Podziel się z innymi

Udostępnij artykuł w social-mediach.

Facebook - Link otwiera się w nowej karcieInstagram - Link otwiera się w nowej karcieTwitter - Link otwiera się w nowej karcie

Źródła:

1. A. Strzałkowska, A. Kunc, Wystąpienie torbieli zastoinowej w przebiegu leczenia stałymi aparatami ortodontycznymi – opis przypadku, NZOZ Ortodoncja we Wrocławiu.

2. M. Ratajek-Gruda, M. Grzejszczak, A. Janas-Naze, Trudności diagnostyczne nieleczonej torbieli zastoinowej wargi górnej, Zakład Chirurgii Stomatologicznej, pod kier. prof. nadzw. dr hab. n. med. A. Janas-Naze.

Powyższy materiał ma wyłącznie charakter edukacyjno-informacyjny, nie jest poradą lekarską i nie zastępuje konsultacji z lekarzem. Przed zastosowaniem się do wskazówek lub informacji o charakterze specjalistycznym zawartych na stronie zdrowie.nn.pl należy skonsultować ich treść z lekarzem. Zdrowie.nn.pl dokłada najwyższych starań, aby treść publikowanych materiałów była najlepszej jakości, ale nie ponosi odpowiedzialności za ich zastosowanie bez konsultacji z lekarzem.