Zakrzepica odbytu – objawy i leczenie. Jak jej zapobiegać?

Zakrzepica odbytu jest bolesnym powikłaniem choroby hemoroidalnej – uciążliwego schorzenia dotyczącego milionów ludzi na całym świecie. Zakrzepica występuje głównie u młodych osób dorosłych, zmagających się z zaparciami lub podejmujących ciężki wysiłek fizyczny. Podpowiadamy, jakie objawy mogą świadczyć o zakrzepicy odbytu, na czym polega leczenie tej choroby oraz jak zmniejszyć ryzyko jej wystąpienia.

Czym jest zakrzepica odbytu?

„Zakrzepica odbytu” jest stosowanym potocznie określeniem zakrzepicy splotu żylnego okołoodbytniczego. To jedno z najczęstszych powikłań choroby hemoroidalnej, wymagające szybkiej diagnostyki i leczenia. W literaturze spotkać można się także z innymi nazwami tego schorzenia – „zakrzep brzeżny” czy „zakrzep hemoroidów zewnętrznych”.

Guzki krwawnicze to występujące fizjologicznie w kanale odbytu struktury tętniczo-żylne. Uczestniczą w uszczelnieniu odbytu i umożliwiają kontrolę nad oddawaniem gazów. Gdy dojdzie do ich objawowego powiększenia, mówi się o chorobie hemoroidalnej. Na jej wystąpienie szczególnie narażone są osoby zmagające się z przewlekłą biegunką (np. w przebiegu nieswoistych zapaleń jelit), otyłością i prowadzące siedzący tryb życia. Wśród czynników ryzyka choroby hemoroidalnej znajdują się również ciąża i poród, przebyte operacje okolicy odbytu czy uszkodzenie rdzenia kręgowego. Przyczyny występowania zakrzepicy w obrębie powiększonych guzków krwawniczych są wciąż przedmiotem dyskusji. Ma ona związek z podwyższonym ciśnieniem w splotach naczyniowych, które prowadzi do uszkodzenia śródbłonka, a w efekcie do zainicjowania procesu krzepnięcia. Zakrzepica odbytu dotyczy najczęściej osób młodych, zmagających się z zaparciami lub podejmujących duży wysiłek fizyczny.

• Dowiedz się więcej na temat przyczyn, objawów i leczenia hemoroidówLink otwiera się w nowej karcie.

Zakrzep w guzku krwawniczym – objawy

Objawów zakrzepicy w guzku krwawniczym nie sposób przeoczyć. Nagłemu, silnemu bólowi odbytu towarzyszy pojawienie się uwypuklenia o niebieskawym zabarwieniu. U części chorych zmiana może krwawić – ma to miejsce, gdy zakrzep prowadzi do wystąpienia owrzodzenia guzka krwawniczego lub skóry w jego okolicyLink otwiera się w nowej karcie. W przypadku braku podjęcia leczenia dolegliwości utrzymują się od kilku dni do kilku tygodni. Częściej jednak silny ból jest powodem niezwłocznego poszukiwania pomocy lekarskiej.

Dowiedz się, co może powodowac skurcze odbytuLink otwiera się w nowej karcie.

Do kogo zgłosić się z podejrzeniem zakrzepu w okolicy odbytu?

Masz objawy zakrzepu hemoroidów zewnętrznych? Nie bagatelizuj swoich dolegliwości i zgłoś się do lekarza pierwszego kontaktu. Rozpoznanie choroby stawiane jest na podstawie typowych objawów i badania fizykalnego, w którym lekarz stwierdza obecność tkliwego, niebieskawego uwypuklenia. W przypadku silnych dolegliwości bólowych badanie per rectum (palcem przez odbyt) może wymagać dożylnego podania leków znieczulających w warunkach szpitalnych. Leczeniem zakrzepicy odbytu zajmuje się chirurg. Skierowanie do tego specjalisty otrzymasz od lekarza pierwszego kontaktu.

• Dowiedz się też, jakie są przyczyny i objawy przepukliny odbytuLink otwiera się w nowej karcie!

Metody leczenia zakrzepicy odbytu

Zakrzepica hemoroidów zewnętrznych może być leczona zachowawczo lub chirurgicznie. Zabieg chirurgiczny (usunięcie skrzepliny lub wycięcie guzka krwawniczego) jest proponowany zwykle osobom z silnym bólem odbytu trwającym poniżej 72 h. U chorych, którzy zgłosili się po pomoc po dłuższym okresie trwania bólu, stosuje się miejscowo leki znieczulające (np. 1-procentową lignokainę). Zalecane są także doustne leki przeciwzapalne, dieta bogatobłonnikowa i higiena okolic odbytu.

U pacjentów w podeszłym wieku zwykle rezygnuje się z leczenia chirurgicznego zakrzepicy odbytu. Wiąże się to z występowaniem w tej grupie wiekowej wielu chorób przewlekłych i częstym przyjmowaniem leków przeciwkrzepliwych. Czynniki te znacznie zwiększają ryzyko związane z zabiegiem. Decyzję o proponowanej metodzie leczenia lekarz podejmuje indywidualnie, po zapoznaniu się z całością obrazu klinicznego pacjenta.

Sprawdź także, na czym polega zabieg sfinkterotomiiLink otwiera się w nowej karcie.

Zakrzep w guzku krwawniczym a ciąża

Z hemoroidami w ciąży zmaga się nawet do 35% kobiet spodziewających się dziecka. Około 8% ciężarnych doświadcza natomiast zakrzepicy hemoroidów zewnętrznych, zwykle w drugim lub trzecim trymestrze ciąży. Do czynników ryzyka choroby należą: poród drogami natury, zaparcia, duża masa urodzeniowa dziecka oraz poród zabiegowy (np. z użyciem kleszczy). U kobiet w ciąży preferowane jest leczenie zachowawcze. Zabieg chirurgiczny wiąże się bowiem z ryzykiem wywołania porodu przedwczesnego, stwarzającego ryzyko wystąpienia powikłań u dziecka. 

• Sprawdź też: Do jakiego lekarza zgłosić się z hemoroidami? Jak i gdzie leczyć żylaki odbytu?Link otwiera się w nowej karcie

Jak zapobiegać zakrzepicy odbytu?

Zmagasz się z chorobą hemoroidalną? Zmniejsz ryzyko wystąpienia zakrzepu w obrębie guzków krwawniczych, przestrzegając kilku prostych zasad:

• dbaj o odpowiednie nawodnienie organizmu,

• uwzględnij w codziennym jadłospisie produkty zawierające błonnik (m.in. pełnoziarniste produkty zbożowe, owoce, warzywa),

• unikaj zaparć – jeśli jest to konieczne, stosuj leki zmiękczające stolec, najlepiej po uprzedniej konsultacji z lekarzem,

• jeśli zmagasz się z nadwagą lub otyłością, zredukuj masę ciała,

• unikaj długotrwałego przebywania w pozycji siedzącej,

• zadbaj o regularną, umiarkowaną aktywność fizyczną,

• utrzymuj prawidłową higienę okolicy okołoodbytniczej,

• przestrzegaj zaleceń lekarza i regularnie przyjmuj przepisane przez niego leki.

• Przeczytaj też, czym jest guzek wartowniczyLink otwiera się w nowej karcie i ropień odbytuLink otwiera się w nowej karcie.

lek. Agnieszka Żędzian

Lekarz, absolwentka Wydziału Lekarskiego Uniwersytetu Medycznego w Białymstoku. Doświadczenie zdobywała, pracując w Klinice Gastroenterologii i Chorób Wewnętrznych Uniwersyteckiego Szpitalu Klinicznego w Białymstoku. W pracy z pacjentem stara się zawsze indywidualnie podejść do jego problemu oraz, korzystając ze swojej wiedzy i doświadczenia, postawić właściwą diagnozę. Aby skutecznie pomagać pacjentom, systematycznie podnosi swoje kwalifikacje, biorąc udział w licznych szkoleniach i konferencjach naukowych.

lek. Agnieszka ŻędzianZobacz artykuły tego autora

Podziel się z innymi

Udostępnij artykuł w social-mediach.

Facebook - Link otwiera się w nowej karcieInstagram - Link otwiera się w nowej karcieTwitter - Link otwiera się w nowej karcie

Źródła:

1. Lawrence A., McLaren E., External Hemorrhoid, „StatPearls”, 2023, dostęp online: styczeń 2024, https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK500009/.

2. Picciarello A. i in., Management and Treatment of External Hemorrhoidal Thrombosis, „Frontiers in Surgery”, 2022, dostęp online: styczeń 2024, https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC9110961/.

3. Lohsiriwat V., Anorectal emergencies, „World Journal of Gastroenterology”, 2016, dostęp online: styczeń 2024, https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4948271/.

Powyższy materiał ma wyłącznie charakter edukacyjno-informacyjny, nie jest poradą lekarską i nie zastępuje konsultacji z lekarzem. Przed zastosowaniem się do wskazówek lub informacji o charakterze specjalistycznym zawartych na stronie zdrowie.nn.pl należy skonsultować ich treść z lekarzem. Zdrowie.nn.pl dokłada najwyższych starań, aby treść publikowanych materiałów była najlepszej jakości, ale nie ponosi odpowiedzialności za ich zastosowanie bez konsultacji z lekarzem.