Błyski światła w polu widzenia – poznaj przyczyny ich powstawania
Błyski światła są stosunkowo częstym objawem zgłaszanym przez pacjentów u okulisty. Tzw. fotopsje powstają na skutek pobudzenia siatkówki, ośrodkowego układu nerwowego, nerwu wzrokowego bodźcem innym niż światło. Sprawdź, jakim schorzeniom mogą towarzyszyć błyski światła.
Czym są fotopsje?
Fotopsje to jeden z objawów okulistycznych, który polega na postrzeganiu błysków światła w polu widzenia. Specjaliści przyporządkowali je do zjawisk entoptycznych. To procesy, które zachodzą bez udziału bodźców świetlnych pochodzących z zewnątrz. Do powstania błysków światła dochodzi w wyniku pobudzenia struktur ośrodkowego układu nerwowego, siatkówki czy nerwu wzrokowego.
Błyski w oku – jak wyglądają?
Błyski w oku to subiektywny objaw. To, w jaki sposób przedstawisz go okuliście, zależy przede wszystkim od Ciebie – Twojej osobowości, wykształcenia, zdolności do analizy tego, co postrzegasz. Fotopsje mogą być zatem przedstawione przez pacjentów w sposób niedokładny, albo też bardzo precyzyjny. Błyski świetlne to dość różnorodny objaw. Fotopsje mogą bowiem przybrać różny kształt – zazwyczaj są to łuki i błyskawice. Zdarzają się też m.in.: iskierki, pajączki, zygzaki, gwiazdki, męty, nitki, przecinki, plamki, linie, obręcze, fale, iglice, smugi, kropki. Niekiedy pacjenci mówią o bezkształtnych rozbłyskach światła, świeceniu, błyszczeniu, pulsowaniu. Fotopsje najlepiej widać podczas przebywania w zaciemnionym pomieszczeniu.
Dowiedz się, czy mroczki przed oczami mogą świadczyć o poważnej chorobieLink otwiera się w nowej karcie.
Błyski w oczach – przyczyny
Fotopsje w oku mogą mieć różnorakie przyczyny powstawania. Jedną z najczęstszych jest tylne odklejenie ciała szklistego. W sposób szczególny narażone są na nie osoby z krótkowzrocznością, zaćmą, cukrzycą, po świeżych urazach lub operacjach oka. Odwarstwienie tej struktury pociąga za sobą wrażliwą siatkówkę, co sprzyja jej odklejeniu. Odklejenie siatkówki to kolejna z częstszych przyczyn fotopsji w oku. Może do tego dojść w efekcie urazów powypadkowych lub powstałych podczas zabiegów chirurgicznych na gałce ocznej, w wyniku wysiłku fizycznego czy jako skutek innych chorób (np. nowotworu oka, cukrzycy).
Błyski w polu widzenia często towarzyszą migrenowym bólom głowy z aurą wzrokową. Mogą być też jednym z objawów samej aury wzrokowej, bez bólu głowy. Podczas aury wzrokowej pojawiają się dodatkowo: drgania obrazu, światłowstręt, ból oczu, zamazany lub zdeformowany obraz, czasowe zaniewidzenie. Zazwyczaj objawom tym towarzyszą m.in.: zaburzenia mowy, mrowienie i drętwienie twarzy oraz ręki, nadwrażliwość na zapachy, zawroty głowy, zaburzenia równowagi, szumy w uszach, a także objawy ruchowe.
Błyski w oku mogą być konsekwencją niedokrwienia siatkówki oka. Najczęściej przyczynami chwilowego niedokrwienia tej struktury są: niskie ciśnienie tętnicze krwi, duża utrata krwi w krótkim czasie, hiperwentylacja (stan szybkiego i głębokiego oddychania), wstrząs anafilaktyczny, ortostatyczne zaburzenie ciśnienia (wywołane przeważnie szybką zmianą pozycji z leżącej na stojącą).
Przyczyną fotopsji może być skurcz tętnicy siatkówki i związany z tym zmniejszony przepływ krwi przez gałkę oczną. Towarzyszy temu nagła, okresowa – do 30 minut – utrata widzenia, z błyskami świetlnymi. Najczęściej do takiego skurczu dochodzi podczas intensywnych ćwiczeń fizycznych z pochylaniem głowy.
Innymi częstymi przyczynami fotopsji są choroby plamki. Specjaliści wymieniają wśród nich:
chorobę Besta,
zwyrodnienie plamki związane z wiekiem,
pasma naczyniaste,
makulopatię w krótkowzroczności,
centralną retinopatię surowiczą,
dystrofię nabłonka barwnikowego.
Do powstania błysków w polu widzenia prowadzi zawał płata potylicznego. Dochodzi do niego na skutek niedokrwienia tej części mózgu. Wśród zawałów mózgu eksperci wyróżnili: zatory pochodzenia sercowego, zawały miażdżycowe, zawały lakunarne (tzn. w obrębie małych naczyń krwionośnych). Fotopsje powodowane są również deprywacją sensoryczną (tzw. halucynacjami oftalmopatycznymi). Polega ona na redukcji lub usunięciu bodźców działających na zmysł wzroku.
Dowiedz się więcej: Plamka ślepa – co to takiego? Gdzie się znajduje?Link otwiera się w nowej karcie
Błyski w polu widzenia mogą być związane ze stanem zapalnym, który występuje w przebiegu m.in.:
histoplazmozy,
ogniskowego/rozlanego zapalenia naczyniówki,
syndromu znikających białych plamek,
nacieku zapalnego siatkówki w nadczynności tarczycy,
neuropatii w stwardnieniu rozsianym,
retinopatii na tle toksoplazmozy,
czerniaka i przerzutów nowotworowych do naczyniówki,
ostrej plamkowej neuroretinopatii,
obrzęku tarczy nerwu wzrokowego.
Dowiedz się, czym jest zwyrodnienie barwnikowe siatkówkiLink otwiera się w nowej karcie.
Błyski świetlne w oku – leczenie i diagnostyka
Same błyski świetlne w polu widzenia nie podlegają leczeniu. Jednak jeśli pojawiają się dolegliwości towarzyszące, np.: światłowstręt, silne bóle głowy, nudności, ciśnienie w oku, pogorszenie wzroku, leukokoriaLink otwiera się w nowej karcie (biały refleks na źrenicy), zgłoś się na konsultację do okulisty. Specjalista zleci odpowiednie badania, aby wykluczyć ewentualne wady wzroku czy poważne choroby oczu. W ocenie błysków w polu widzenia bierze się pod uwagę: morfologię (postać fotopsji), lokalizację w polu widzenia, kolor (np. żółte błyski w oku pojawiają się w proliferacjach wewnątrzgałkowych i w rozwarstwieniu siatkówki, fioletowe – w zakrzepie żyły środkowej siatkówki), częstotliwość, czas trwania, porę (w dzień czy w nocy), obecność błysków w jednym oku lub w obu, okoliczności (np. ruchy głową, czytanie). Dalsza diagnostyka obejmuje najczęściej badanie dna oka z poszerzeniem źrenic z użyciem oftalmoskopu lub lampy szczelinowej. Lekarz zleca wykonanie badania plamki żółtej, USG, pomiaru ciśnienia wewnątrzgałkowego i innych badań w zależności od podejrzewanego podłoża błysków w polu widzenia. Leczenie zależy od przyczyny powstania błysków świetlnych.
Dbamy o Twoje zdrowie – także poprzez rzetelne informacje. Dlatego artykuły na naszej stronie są tworzone przez zespół specjalistów: lekarzy, fizjoterapeutów, dietetyków oraz doświadczonych redaktorów medycznych.
Nasi eksperci nie tylko dzielą się wiedzą teoretyczną – przekazują też praktyczne wskazówki oparte na swoim doświadczeniu zawodowym. Piszą o tym, co naprawdę ważne dla Twojego zdrowia: od profilaktyki, przez diagnostykę, po metody leczenia.
Stawiamy na przejrzystość, dlatego pod każdym artykułem znajdziesz bibliografię i źródła. W ten sposób wspieramy Cię w podejmowaniu świadomych decyzji dotyczących Twojego zdrowia.
Redakcja NNZobacz artykuły tego autoraPodziel się z innymi
Udostępnij artykuł w social-mediach.
Facebook - Link otwiera się w nowej karcieInstagram - Link otwiera się w nowej karcieTwitter - Link otwiera się w nowej karcieŹródła:
B. Engmann, Phosphenes and photopsias – ischaemic origin or sensorial deprivation? – Case history, „Zeitschrift für Neuropsychologie” 2008, t. 19, nr 1, s. 7–13.
B. Pieklarz, D.A. Dmuchowska, Z. Mariak, Błyski w oku – co dalej?, „Stany Nagłe po Dyplomie” 2018, nr 3. Online: https://podyplomie.pl/stanynaglepodyplomie/31043,blyski-w-oku-co-dalej [dostęp: 03.07.2023].
P. Sobolewski, Błyski w polu widzenia, „Okulistyka po Dyplomie” 2016, nr 3, s. 17–22.
Powyższy materiał ma wyłącznie charakter edukacyjno-informacyjny, nie jest poradą lekarską i nie zastępuje konsultacji z lekarzem. Przed zastosowaniem się do wskazówek lub informacji o charakterze specjalistycznym zawartych na stronie zdrowie.nn.pl należy skonsultować ich treść z lekarzem. Zdrowie.nn.pl dokłada najwyższych starań, aby treść publikowanych materiałów była najlepszej jakości, ale nie ponosi odpowiedzialności za ich zastosowanie bez konsultacji z lekarzem.
