Lekarz rodzinny – czym się zajmuje? Zadania

Lekarz rodzinny zajmuje się niezwykle szeroką dziedziną, jaką jest medycyna rodzinna. Może być twoim pierwszym kontaktem z systemem opieki zdrowotnej. Obecnie możesz skorzystać z jego pomocy w ramach wizyty tradycyjnej lub zdalnie. Na liście badań, na które lekarz rodzinny może wystawić skierowanie, znajdują się m.in.: morfologia krwi, ogólne badanie moczu, EKG, RTG klatki piersiowej. Sprawdź, w jakiej sytuacji się do niego udać.

Lekarzem rodzinnym jest wyłącznie lekarz, który ukończył specjalizację medycyny rodzinnej.  Lekarz POZ to właściwie funkcja lekarza, który pracuje w podstawowej opiece zdrowotnej, a więc może to być także internista, pediatra, chirurg, ginekolog i każdy inny lekarz ze specjalizacją lub bez niej, który z różnego powodu nabył uprawnienia do pracy w placówkach POZ. Lekarz rodzinny może realizować świadczenia w ramach kontraktu podpisanego z Narodowym Funduszem Zdrowia. Funkcjonuje również prywatny lekarz rodzinny, u którego wizyty wiążą się z odpłatnością. Lekarz POZ może realizować swoje zadania stacjonarnie w placówce medycznej, w formie teleporady lub konsultacji online. Sprawdź, w jakich sytuacjach warto zgłosić się na zdalną wizytę lekarską.Wśród nich z pewnością znajdują się nagłe sytuacje.Dowiedz się również czy teleporada to dobre rozwiązanie w przypadku problemów ze zdrowiem u dziecka. Pamiętaj, że w razie potrzeby lekarz rodzinny może odwiedzać pacjentów w trakcie wizyt domowych.

Jakie skierowanie może wystawić lekarz rodzinny?

Lekarze rodzinni mogą wystawić następujące rodzaje skierowań:

• skierowanie na badanieLink otwiera się w nowej karcie związane z diagnostyką laboratoryjną albo diagnostyką obrazową i nieobrazową,

• skierowanie na zaopatrzenie w sprzęt medyczny,

• zwolnienie lekarskie tzw. L4Link otwiera się w nowej karcie – czas trwania jednorazowego zwolnienia jest ustalany indywidualnie na podstawie stanu zdrowia pacjenta i stopnia nasilenia dolegliwości. Warto zaznaczyć, że możliwe jest uzyskanie wstecznego zwolnienia chorobowego, które wynosi 3 dni. To niezwykle pomocne w sytuacji, gdy choroba lub dolegliwość są na tyle nasilone, że uniemożliwiają skontaktowanie się z lekarzem,

• skierowanie na konsultację do innego specjalisty,

• skierowanie do szpitala,

• skierowanie na leczenie uzdrowiskowe,

• skierowanie na rehabilitację leczniczą,

• skierowanie na opiekę długoterminową,

• receptę – lekarz rodzinny może wystawić receptę na każdy lek, co jednak nie oznacza, że robi to na żądanie pacjenta. W przypadku leków specjalistycznych lub wymagających dodatkowej diagnostyki może kierować pacjenta do specjalisty lub oczekiwać, że pacjent dostarczy dokumentację potwierdzającą rozpoznanie i dodatkowe leczenie.

• Dowiedz się, jak sprawdzić, do kiedy ważne jest zwolnienie lekarskieLink otwiera się w nowej karcie.

Jakie są obowiązki lekarza rodzinnego?

Wśród zadań lekarza rodzinnego wymieniane są przede wszystkim:

• prowadzenie pacjentów z ostrymi i przewlekłymi chorobami,

• promowanie zdrowia i dobrego samopoczucia, 

• odpowiadanie za zdrowie lokalnej społeczności,

• koordynowanie opieki zdrowotnej pacjenta – porządkowanie i organizowanie drogi leczenia i profilaktyki,

• konsultacja – udzielanie rad, wystawianie opinii, kierowanie do specjalistów,

• stawianie diagnozy i podejmowanie decyzji z nią związanych,

• wykonywanie zabiegów w gabinecie zabiegowym i w domu pacjenta,

• kierowanie na leczenie uzdrowiskowe i rehabilitacyjne,

• kierowanie na obowiązkowe szczepienia ochronne i okresowe badania kontrolne,

• ustalanie leczenia farmakologicznego i zabiegów medycznych,

• wysyłanie na diagnostykę laboratoryjną oraz obrazową i nieobrazową.

Jakie badania może zlecić lekarz rodzinny?

W ramach wizyty u lekarza rodzinnego pacjent może uzyskać skierowanie na szereg badań. Ich wykaz jest ściśle określony w rozporządzeniu ministra zdrowia w sprawie świadczeń gwarantowanych z zakresu podstawowej opieki zdrowotnej. Lekarz rodzinny może zlecić wykonanie następujących badań:

• EKG, USG, radiologiczne, endoskopowe i inne:

  • badanie elektrokardiograficzne (EKG) w spoczynku,

  • USG jamy brzusznej, nerek, obwodowych węzłów chłonnych, tarczycy i przytarczyc, moczowodów i pęcherza, ślinianek, brzucha i przestrzeni zaotrzewnowej (w tym wstępnej oceny gruczołu krokowego),

  • RTG klatki piersiowej w projekcji AP i bocznej, czaszki i zatok, kostne (w przypadku miednicy, kończyn i kręgosłupa, w projekcji AP i bocznej), przeglądowe jamy brzusznej,

  • gastroskopia, 

  • spirometria,

  • kolonoskopia,

• badania moczu: ogólne badanie moczu (ocena właściwości chemicznych i fizycznych, ocena mikroskopowa osadu), ilościowe oznaczanie białka, glukozy, wapnia, amylazy,

• badania hematologiczneLink otwiera się w nowej karcie: odczyn opadania krwinek czerwonych (OB), morfologia krwi obwodowej ze wzorem odsetkowym, poziom glikozylacji hemoglobiny (HbA1c), morfologia krwi obwodowej z płytkami krwi, retikulocyty,

• badania kału: pasożyty, badanie ogólne, antygen Helicobacter pylori w kale, krew utajona,

• badania biochemiczne i immunochemiczne w surowicy krwi: aminotransferaza asparaginianowa (AST), wapń zjonizowany, trójglicerydy (TG), potas, aminotransferaza alaninowa (ALT), kreatynina, cholesterol-HDL, proteinogram, mocznik, sód, cholesterolLink otwiera się w nowej karcie całkowity, kinaza kreatynowa (CK), stężenie transferyny, kwas moczowy, glukoza, fosfataza kwaśna całkowita (ACP), białko C-reaktywne (CRP), test obciążenia glukozą, żelazo, cholesterol-LDL, miano antystreptolizyn O (ASO), antygen HBs-AgHBs, bilirubina całkowita, ferrytyna, kwas foliowy, witamina B12, anty-CCP, CRP, przeciwciała anty-HCVLink otwiera się w nowej karcie, fosfataza alkaliczna (ALP), amylaza, hormon tyreotropowy (TSH), białko całkowite, VDRL, gammaglutamylotranspeptydaza (GGT), czynnik reumatoidalny (RF), bilirubina bezpośrednia, albumina,

• badania układu krzepnięcia: czas kaolinowo-kefalinowy (APTT), wskaźnik protrombinowy (INR), fibrynogen,

• badania mikrobiologiczne: Strep-test, posiew wymazu z gardła z antybiogramem, ogólny posiew kału w kierunku pałeczek Salmonella, Shigella, posiew moczu z antybiogramem.

Pamiętaj, że skierowania na badania można uzyskać zarówno podczas zwykłej wizyty, jak i w czasie teleporady z lekarzem rodzinnym.

Źródła:

1. Co oferuje podstawowa opieka zdrowotna?, „Magazyn ze Zdrowiem”. Online: https://www.nfz.gov.pl/gfx/nfz/userfiles/_public/dla_pacjenta/magazyn_ze_zdrowiem/nfz_nr1_strony_low.pdf [dostęp: 08.09.2022].

2. B. Latkowski, W. Lukas, M. Godycki-Ćwirko, Medycyna rodzinna, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2017.

3. Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 17 czerwca 2022 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie świadczeń gwarantowanych z zakresu podstawowej opieki zdrowotnej. Dz.U. 2022 poz. 1293.

4. Ustawa z dnia 27 października 2017 r. o podstawowej opiece zdrowotnej. Dz.U. 2017 poz. 2217.

Powyższy materiał ma wyłącznie charakter edukacyjno-informacyjny, nie jest poradą lekarską i nie zastępuje konsultacji z lekarzem. Przed zastosowaniem się do wskazówek lub informacji o charakterze specjalistycznym zawartych na stronie zdrowie.nn.pl należy skonsultować ich treść z lekarzem. Zdrowie.nn.pl dokłada najwyższych starań, aby treść publikowanych materiałów była najlepszej jakości, ale nie ponosi odpowiedzialności za ich zastosowanie bez konsultacji z lekarzem.