Co to jest morfologia krwi? Przygotowania, wskazania, wyniki

Morfologia krwi jest podstawowym badaniem laboratoryjnym. Dzięki niej można uzyskać wiele informacji na temat stanu zdrowia i funkcjonowania organizmu oraz postawić odpowiednią diagnozę. Test ten jest zlecany nie tylko przy podejrzeniu choroby, ale także w celach profilaktycznych. Zobacz, na czym polega morfologia krwi.

Podstawowym materiałem do badań laboratoryjnych jest krew. Za pomocą różnych testów można ocenić poszczególne jej elementy, obecność pewnych substancji (np. przeciwciał, pierwiastków) lub proces krzepnięcia. Do analizy wykorzystuje się krew pełną, osocze lub surowicę. Najczęściej wykonywanym testem jest morfologia krwi.

Dowiedz się więcej: Hematologia – czym się zajmuje? Diagnostyka chorób układu krwiotwórczegoLink otwiera się w nowej karcie

Czym jest morfologia krwi?

Morfologia krwi jest badaniem, które pozwala na jakościową i ilościową ocenę obecnych w niej elementów morfotycznych (składników krwiLink otwiera się w nowej karcie):

• czerwonych krwinek (erytrocytówLink otwiera się w nowej karcie)

• białych krwinek (leukocytów),

• płytek krwi (trombocytów).

Krew do morfologii jest najczęściej pobierana z żyły łokciowej. Pielęgniarka lub laborant zakłada na ramię opaskę uciskową (stazę), dezynfekuje miejsce wkłucia, a następnie wprowadza igłę do naczynia krwionośnego i podłącza do niej specjalną probówkę. Uzyskany w ten sposób materiał jest odpowiednio opisywany i przekazywany do laboratorium. Do analizy wystarczy 5 mililitrów krwi (jeżeli wykonuje się jeszcze inne badania poza morfologią krwi, może być konieczne pobranie kilku mililitrów więcej). Taka ilość w żaden sposób nie wpływa na twój stan.

Morfologia krwi to podstawowe badanie krwiLink otwiera się w nowej karcie. Jest bezpieczne i bezbolesne. Możesz jedynie odczuwać niewielki dyskomfort spowodowany ukłuciem. Po pobraniu powinieneś przez kilka minut uciskać wacikiem miejsce wkłucia, aby uniknąć siniaka. Trzymaj rękę wyprostowaną w łokciu i lekko uniesioną.

Morfologia krwi z rozmazem

Na pewno spotkałeś się z pojęciem morfologii krwi z rozmazemLink otwiera się w nowej karcie. Rozmaz jest dodatkowym badaniem, które skupia się na poszczególnych elementach układu białokrwinkowego: limfocytach, monocytach, bazofilach, eozynofilach i neutrofilach. Są one oceniane metodą mikroskopową.

Rozmaz może być automatyczny lub manualny. Pierwszy z nich polega na umieszczeniu próbki krwi w specjalnym urządzeniu. Ma ono za zadanie policzyć wymienione wcześniej komórki. Natomiast rozmaz manualny jest przeprowadzany przez analityka medycznego. Nanosi on kroplę krwi na szkiełko laboratoryjne, a następnie rozmazuje, ogląda ją pod mikroskopem i sam liczy widoczne elementy układu białokrwinkowego. Wyniki rozmazu w morfologii krwi są podawane w wartościach liczbowych i procentowych.

Co można zbadać za pomocą morfologii krwi?

Morfologia krwi pozwala ocenić m.in.:

• liczbę czerwonych krwinek (RBC),

• liczbę białych krwinek (WBC),

• liczbę trombocytów (PLT),

• poziom hemoglobiny (HGB),

• hematokryt (HCT),

• objętość czerwonej krwinki (MCV),

• średnią masę hemoglobiny w krwince (MCH),

• rozkład objętości krwinek czerwonych (RDWLink otwiera się w nowej karcie).

Na większości wydruków z laboratorium umieszczone są normy poszczególnych parametrów. Mogą się one nieznacznie różnić między placówkami. Interpretacja wyników morfologii krwi należy do lekarza, który zlecił badanie.

Nieprawidłowości, które można zaobserwować w morfologii krwi, to m.in.:

• wzrost liczby czerwonych krwinek (odwodnienie, niektóre nowotwory, wady serca),

• spadek liczby czerwonych krwinek (krwawienie, niedobór żelaza),

• wzrost liczby białych krwinek (zakażenia bakteryjne lub wirusowe, białaczka, martwica tkanek),

• spadek liczby białych krwinek (choroby układu odpornościowego, sepsa),

• spadek hemoglobiny (niedobór żelaza, kwasu foliowego, krwawienie, choroby przewlekłe).

Kiedy należy wykonać morfologię krwi?

Morfologia krwi powinna być wykonywana w celach profilaktycznych raz do roku. Musisz pamiętać, że wiele chorób może rozwijać się bez żadnych objawów. Dlatego jedynym sposobem na ich wczesne wykrycie są m.in. badania laboratoryjne. Powinieneś je wykonywać, nawet gdy czujesz się dobrze.

Morfologię krwi wykonuje się często w celach diagnostycznych. Na ogół lekarz zleca ją, jeżeli występują objawy wskazujące na:

• niedokrwistość

• infekcję,

• stan zapalny,

• zaburzenia odporności,

• choroby autoimmunologiczne.

Nieprawidłowe wyniki morfologii krwi są wskazaniem do przeprowadzenia bardziej szczegółowej diagnostyki (np. innych badań krwi lub badań obrazowych).

Jak przygotować się do morfologii krwi?

Bardzo ważną kwestią jest, jak przygotować się do badania morfologii krwi. Przede wszystkim powinieneś zgłosić się do laboratorium na czczo. Oznacza to, że musisz powstrzymać się od jedzenia i picia przez minimum 8 godzin. Zwykle zaleca się, aby ostatni posiłek zjeść około godziny 18 poprzedniego dnia. Przed pobraniem krwi możesz wypić szklankę niesłodzonej wody. Powinieneś także:

• powstrzymać się od intensywnego wysiłku fizycznego,

• odpocząć przynajmniej 15 minut w pozycji siedzącej,

• powstrzymać się od palenia papierosów.

Pamiętaj o tym, aby założyć wygodne ubranie z luźnym rękawem. Po pobraniu krwi nie powinieneś przeciążać ręki, w której wykonano wkłucie.

Źródła:

1. Jeremiasz J. Tomaszewski, Diagnostyka laboratoryjna dla studentów medycyny, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2001.

Powyższy materiał ma wyłącznie charakter edukacyjno-informacyjny, nie jest poradą lekarską i nie zastępuje konsultacji z lekarzem. Przed zastosowaniem się do wskazówek lub informacji o charakterze specjalistycznym zawartych na stronie zdrowie.nn.pl należy skonsultować ich treść z lekarzem. Zdrowie.nn.pl dokłada najwyższych starań, aby treść publikowanych materiałów była najlepszej jakości, ale nie ponosi odpowiedzialności za ich zastosowanie bez konsultacji z lekarzem.