Bąblowica - co to jest? Jakie są objawy? Jak wykryć?

Słowo „bąblowica” często pojawia się w kontekście spożywania produktów runa leśnego i jagód. Część zakażeń, zwłaszcza tych zlokalizowanych w mózgu, może dawać bardzo poważne objawy. Nie wszyscy wiedzą jednak, że większość zakażeń przebiega bezobjawowo.

Bąblowica - od czego można się zarazić?

Człony tasiemca bąblowca i jego jaja są wydalane przez żywiciela ostatecznego na leśne runo lub do gleby i pozostają na jagodach, grzybach, trawie czy warzywach. Zostają one następnie zjedzone przez żywiciela pośredniego. W przypadku bąblowca jednokomorowego są to najczęściej owce i świnie. Żywicielem pośrednim bąblowca wielokomorowego są myszy, nornice i szczury. W jelitach żywicieli pośrednich wylęgają się larwy, które przedostają do krwi, potem do wątroby, gdzie przechodzą przekształcenie w kolejną formę rozwojową. Po zjedzeniu larwy przez żywiciela ostatecznego zamienia się ona w tasiemcaLink otwiera się w nowej karcie i cykl życiowy się zamyka. Człowiek zaraża się „przy okazji”, w wyniku zjedzenia niemytych jagód lub warzyw, do których przyczepione są jaja bąblowca, wypicia wody zanieczyszczonej jajami lub dotknięcia sierści zainfekowanego zwierzęcia. Jaja mogą znajdować się również w niedogotowanym mięsie.

• Dowiedz się, jakie choroby wywołują pasożyty ludzkieLink otwiera się w nowej karcie.

Jakie są objawy bąblowicy u człowieka?

Objawy bąblowicy u człowieka często są niespecyficzne i różnią się w zależności od organu, w którym zlokalizowała się cysta bąblowcowa. Torbiele mogą rosnąć powoli i nie dawać symptomów nawet przez 10-15 lat, a bąblowica u ludzi na ogół przebiega bezobjawowo.

Najczęściej torbiele umiejscowione są w wątrobieLink otwiera się w nowej karcie. Mowa wówczas o bąblowicy wątroby, która powoduje następujące objawy: uczucie dyskomfortu i pełności w prawym podżebrzu, nudności, bóle, a czasami żółtaczkę. Cysty niekiedy lokalizują się w płucach (20%), rzadziej w śledzionie, mózgu, kościach. Bąblowica może dać też objawy neurologiczne, takie jak bóle głowy, nudności, wymioty, a nawet napady padaczkowe. Na szczęście cysta w mózgu lokalizuje się stosunkowo rzadko (2%). Umiejscowienie torbieli w kościach może prowadzić do patologicznych złamań. Bąblowica nie daje zazwyczaj objawów widocznych na skórze; objawy skórne praktycznie nie występują. U dzieci zakażenie pojawia się głównie ze względu na to, że często biorą one skażone przedmioty do ust.

Jeśli wystąpią u Ciebie wyżej wymienione objawy, nie oznacza to od razu, że masz bąblowicę. Symptomy te są niespecyficzne, pojawiają się w bardzo wielu chorobach. Jeśli zauważysz je u siebie, skonsultuj się z lekarzem.

• Dowiedz się, jakie są objawy zakażenia tęgoryjcemLink otwiera się w nowej karcie lub włosogłówkąLink otwiera się w nowej karcie.

Bąblowica - jak ją wykryć?

Bąblowicę często wykrywa się przypadkowo w USG wątroby. W płucach lub kościach można zaobserwować ją na zdjęciu rentgenowskim. Badaniem pozwalającym na poznanie dokładnej lokalizacji cysty i jej struktury jest tomografia komputerowa (TK). Diagnostyka bąblowicy obejmuje badanie serologiczne (z krwi) i badanie Western Blot (wykrywające białka) dla potwierdzenia diagnozy. Często pozwala to na rozróżnienie pomiędzy dwoma rodzajami tasiemca.

• Dowiedz się, jak wykryć inne choroby wywołane przez pasożyty ludzkieLink otwiera się w nowej karcie.

Jak leczy się bąblowicę?

Terapię dobiera się w zależności od wielkości i umiejscowienia cysty. Torbiele duże (czasami mogą osiągać nawet 20 cm) i grożące pęknięciem oraz bąblowicę wielokomorową leczy się operacyjnie, a następnie poprzez terapię farmakologiczną albendazolem przez 2 lata po operacji. Często albendazol stosuje się przed zabiegiem w celu zmniejszenia inwazyjności i zmniejszenia napięcia ścian torbieli. Torbiele małe leczy się albendazolem aplikowanym w kilku jednomiesięcznych dawkach.

Jak zapobiec zakażeniu pasożytem bąblowcem?

Zaleca się przestrzeganie zasad higieny, mycie owoców i warzyw, niedotykanie sierści lisów, regularne odrobaczanie psów i mycie rąk po kontakcie z nimi.

Bąblowica często przenosi się przez jaja, którymi zanieczyszczone są jagody. Wiele wątpliwości dotyczy tej drogi zakażenia. Poniżej prezentujemy odpowiedzi na najczęstsze z nich.

Czy bąblowica przenosi się poprzez zjedzenie borówek amerykańskich?

Borówka amerykańska rzadko jest drogą transmisji bąblowicy, ponieważ jest uprawiana na ogrodzonych plantacjach, zazwyczaj bez dostępu dzikich zwierząt. Ryzyko zakażenia jest minimalne. Przed spożyciem zaleca się po prostu umycie jagód.

Jak myć jagody?

Bąblowica przenosi się poprzez jaja na leśnych jagodach, dlatego przed zjedzeniem należy przepłukać je kilkakrotnie pod bieżącą, ciepłą wodą. Najlepiej myć je małymi partiami w dłoniach albo na sitku.

Mrożone jagody a bąblowica - czy niskie temperatury niszczą jaja?

Nie, jaja są w stanie znieść temperaturę poniżej -20°C, a temperatura -70°C niszczy je dopiero po kilku dniach.

Zarażenie bąblowicą następuje poprzez zjedzenie jaj na produktach zanieczyszczonych odchodami zwierząt, wypicie skażonej wody, kontakt z sierścią lub spożycie niedogotowanego mięsa. Torbiele w ciele człowieka rosną powoli. Choroba daje niespecyficzne objawy, jest niebezpieczna, a nieleczona może prowadzić do śmierci.

Źródła:

1. J. Eckert, P. Deplazes, Biological, epidemiological, and clinical aspects of echinococcosis, a zoonosis of increasing concern, „Clin Microbiol Rev” 2004, nr 17, s. 107-135.

2. J Gawor, Bąblowica jednojamowa u ludzi i zwierząt - aktualna sytuacja epidemiologiczna w Polsce, „Medycyna Weterynaryjna” 2016, nr 72, s. 666-670.

Powyższy materiał ma wyłącznie charakter edukacyjno-informacyjny, nie jest poradą lekarską i nie zastępuje konsultacji z lekarzem. Przed zastosowaniem się do wskazówek lub informacji o charakterze specjalistycznym zawartych na stronie zdrowie.nn.pl należy skonsultować ich treść z lekarzem. Zdrowie.nn.pl dokłada najwyższych starań, aby treść publikowanych materiałów była najlepszej jakości, ale nie ponosi odpowiedzialności za ich zastosowanie bez konsultacji z lekarzem.