Dirofilarioza – jak rozpoznać i leczyć tę chorobę pasożytniczą?

Dirofilarioza to choroba odzwierzęca, wywoływana przez nicienie Dirofilaria immitis i Dirofilaria repens. Występuje najczęściej u psów, kotów, lisów i wilków. Człowiek jest żywicielem przypadkowym, a do zakażenia dochodzi w wyniku ukąszenia przez komara. Dowiedz się, jakie objawy mogą wskazywać na dirofilariozę oraz jak rozpoznać i leczyć to schorzenie.

Czym jest dirofilarioza?

Dirofilarioza jest chorobą pasożytniczą, wywołaną przez nicienie Dirofilaria. Występuje zarówno u zwierząt, jak i u ludzi. Jest wywoływana przez dwa gatunki nicieni – Dirofilaria immitis i Dirofilaria repens. Objawy choroby różnią się w zależności od tego, który pasożyt dostał się do organizmu człowieka. Dirofilaria repens zajmuje tkankę podskórną i jest przyczyną pojawiania się w niej guzków. Dirofilaria immitis lokalizuje się w odgałęzieniach naczyń tętniczych płuc i tworzy w nich ziarniniaki (małe guzki powstałe w wyniku reakcji zapalnej). Choroba jest przenoszona na człowieka przez komary. To dlatego na wystąpienie dirofilariozy narażone są szczególnie osoby mieszkające lub czasowo przebywające w klimacie ciepłym, gdzie występuje duża ilość komarów. 

Jak dochodzi do zakażenia?

Do zakażenia dochodzi w wyniku ukąszenia przez komara. Człowiek jest żywicielem przypadkowym, a w jego organizmie Dirofilaria nie rozmnaża się. Żywicielami ostatecznymi dla tych nicieni są przede wszystkim zwierzęta domowe (psy, koty) oraz lisy i wilki. To w ich ustroju dorosłe osobniki Dirofilaria produkują tzw. mikrofilarie, które krążą we krwi. Gdy zwierzę zostanie ukąszone przez komara, wraz z krwią do organizmu owada przedostają się mikrofilarie. Tam przekształcają się w larwy, które mogą zostać przekazane kolejnemu żywicielowi podczas ukąszenia. Za transmisję zakażenia odpowiada kilka rodzajów komarów, najczęściej Aedes, Anopheles i Mansonia.

Czy dirofilariozą można zarazić się od drugiej osoby?

Dirofilariozą nie możesz zarazić się od drugiej osoby. Aby doszło do transmisji, konieczne jest ukąszenie przez komara, w którego organizmie produkowane są larwy Dirofilaria. Oznacza to również, że dirofilariozą nie możesz zarazić się od swojego psa czy kota.

Objawy dirofilariozy u ludzi

Zakażenie nicieniem Dirofilaria repens u ludzi powoduje najczęściej pojawienie się guzków podskórnych i podśluzówkowych. Niekiedy pasożyt zajmuje spojówki oczu. 

Guzki w płucach pojawiają się w przypadku zakażenia Dirofilaria immitis. Większość pacjentów nie prezentuje żadnych objawów klinicznych zakażenia tym nicieniem, a zmiany są często wykrywane przypadkowo podczas wykonywania badania RTG klatki piersiowej z innej przyczyny. U niektórych osób pojawiają się: kaszel, ból w klatce piersiowej, gorączka i osłabienie. Dirofilaria immitis zajmuje niekiedy również inne narządy, w tym mózg, gałkę oczną i jądra.

• Sprawdź, jakie objawy daje zarażenie włosogłowkąLink otwiera się w nowej karcie.

Do kogo zgłosić się z objawami dirofilariozy?

Jeżeli zauważysz u siebie objawy, które mogą wskazywać na dirofilariozę, zgłoś się do lekarza rodzinnego. Skieruje Cię on do specjalisty chorób zakaźnych, który pokieruje dalszą diagnostyką i terapią. Leczenie dirofilariozy u ludzi wymaga współpracy wielu specjalistów, w tym chirurga ogólnego i chirurga klatki piersiowej.

Jak rozpoznaje się dirofilariozę u ludzi?

Podstawą rozpoznania dirofilariozy jest badanie histopatologiczne wycinków (lub całych usuniętych guzków) ze zmian skórnych lub płucnych. Dodatkowo wykonuje się podstawowe badania laboratoryjne oraz RTG klatki piersiowej. Niekiedy wykonywane są badania serologiczne, czyli oznaczenie poziomu przeciwciał przeciwko Dirofilaria. W trakcie procesu diagnostycznego konieczne jest wykluczenie innych chorób płuc. Badanie kału na pasożyty nie wykrywa obecności nicieni odpowiadających za dirofilariozę. Można je jednak wykonać, jeżeli istnieje podejrzenie zarażenia również innymi ludzkimi pasożytamiLink otwiera się w nowej karcie.

Metody leczenia dirofilariozy

Skuteczną metodą leczenia dirofilariozy u ludzi jest chirurgiczne usunięcie guzków podskórnych i tych znajdujących się w płucach. Jeżeli istnieje podejrzenie, że zmiany mogą występować również w innych narządach, konieczne jest również włączenie leków przeciwpasożytniczych. W większości przypadków nie jest to jednak potrzebne.

• Dowiedz się, jak leczyć choroby wywołane przez pasożyty ludzkieLink otwiera się w nowej karcie (np. świerzbiączkęLink otwiera się w nowej karcie).

Jak zapobiegać dirofilariozie?

Zastanawiasz się, jak możesz zmniejszyć ryzyko zachorowania na dirofilariozę? Stosuj skuteczne metody ochrony przeciwko ukąszeniom komarów! Wybierasz się w miejsce, gdzie może być dużo insektów? Zadbaj o odpowiedni ubiór, zakrywający jak największą powierzchnię skóry. Pamiętaj także o stosowaniu repelentów, czyli środków odstraszających owady.

lek. Agnieszka Żędzian

Lekarz, absolwentka Wydziału Lekarskiego Uniwersytetu Medycznego w Białymstoku. Doświadczenie zdobywała, pracując w Klinice Gastroenterologii i Chorób Wewnętrznych Uniwersyteckiego Szpitalu Klinicznego w Białymstoku. W pracy z pacjentem stara się zawsze indywidualnie podejść do jego problemu oraz, korzystając ze swojej wiedzy i doświadczenia, postawić właściwą diagnozę. Aby skutecznie pomagać pacjentom, systematycznie podnosi swoje kwalifikacje, biorąc udział w licznych szkoleniach i konferencjach naukowych.

lek. Agnieszka ŻędzianZobacz artykuły tego autora

Podziel się z innymi

Udostępnij artykuł w social-mediach.

Facebook - Link otwiera się w nowej karcieInstagram - Link otwiera się w nowej karcieTwitter - Link otwiera się w nowej karcie

Źródła:

1. A. Spadigam i in., Human oral dirofilariasis, „Tropical Parasitology” 2018, dostęp online: sierpień 2023, https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6329264/. 

2. R. Morchon i in., Heartworm Disease (Dirofilaria immitis) and Their Vectors in Europe – New Distribution Trends, „Frontiers in Physiology” 2012, dostęp online: sierpień 2023, https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3372948/.

Powyższy materiał ma wyłącznie charakter edukacyjno-informacyjny, nie jest poradą lekarską i nie zastępuje konsultacji z lekarzem. Przed zastosowaniem się do wskazówek lub informacji o charakterze specjalistycznym zawartych na stronie zdrowie.nn.pl należy skonsultować ich treść z lekarzem. Zdrowie.nn.pl dokłada najwyższych starań, aby treść publikowanych materiałów była najlepszej jakości, ale nie ponosi odpowiedzialności za ich zastosowanie bez konsultacji z lekarzem.