Kardiowerter-defibrylator – wskazania, działanie, wszczepienie

W dzisiejszych czasach medycyna dysponuje zaawansowanymi technologiami, które umożliwiają ratowanie życia i zapobieganie nagłym zgonom sercowym. Jednym z takich urządzeń jest kardiowerter-defibrylator, znany również jako ICD (z ang. implantable cardioverter-defibrillator). W tym artykule przyjrzymy się bliżej temu urządzeniu, jego działaniu, zastosowaniach i wskazaniach do jego implantacji.

Czym jest kardiowerter-defibrylator?

Kardiowerter-defibrylator to małe urządzenie elektroniczne wszczepiane pod skórę pacjenta w celu monitorowania rytmu serca i interwencji w przypadku wystąpienia nieprawidłowych rytmów, takich jak migotanie komór czy częstoskurcz komorowy. Urządzenie to ma zdolność wykrywania i automatycznego przywracania prawidłowego rytmu serca za pomocą defibrylacji lub kardiowersji. Dodatkowo, kardiowerter-defibrylator może również pełnić funkcję stymulatora serca, pomagając w regulacji rytmu serca w przypadku bradykardii.

Jak działa kardiowerter-defibrylator?

Kardiowerter-defibrylator działa poprzez monitorowanie rytmu serca za pomocą elektrod umieszczonych wewnątrz serca lub w jego pobliżu. Urządzenie analizuje sygnały elektryczne serca i w przypadku wykrycia nieprawidłowego rytmu podejmuje odpowiednie działania. W zależności od sytuacji, kardiowerter-defibrylator może przeprowadzić defibrylację, czyli dostarczenie silnego impulsu elektrycznego w celu zatrzymania nieprawidłowego rytmu i przywrócenia rytmu zatokowego. Alternatywnie, w niektórych przypadkach kardiowerter-defibrylator może zastosować kardiowersję, która polega na dostarczeniu kontrolowanego impulsu elektrycznego w celu synchronizacji rytmu serca.

• Zobacz także: Jak dbać o serce? Na czym polega profilaktyka?Link otwiera się w nowej karcie

Zastosowania kardiowertera-defibrylatora

Kardiowerter-defibrylator znajduje szerokie zastosowanie w leczeniu osób z ryzykiem nagłej śmierci sercowej. Obejmuje to osoby z historią zawału serca, niewydolnością serca, arytmią komorową czy kardiomiopatiąLink otwiera się w nowej karcie. Wskazania do implantacji kardiowertera-defibrylatora są starannie oceniane przez lekarza kardiologa i uwzględniają takie czynniki jak wiek pacjenta, historię choroby, frakcję wyrzutową lewej komory oraz inne istotne czynniki ryzyka. W przypadku pacjentów z niewydolnością serca, kardiowerter-defibrylator może być również implantowany z funkcją stymulacji resynchronizującej, co pomaga w zoptymalizowaniu synchronizacji skurczu lewej komory.

Kardiowerter-defibrylator – wskazania

Wskazania do implantacji kardiowertera-defibrylatora są starannie określane przez lekarza kardiologa. Podstawowym kryterium jest wysokie ryzyko nagłej śmierci sercowej, które wynika z historii choroby, wyników badań diagnostycznych i innych czynników ryzyka. Poniżej przedstawiono główne wskazania do implantacji kardiowertera-defibrylatora:

• historia zawału serca,

• niewydolność sercaLink otwiera się w nowej karcie,

• arytmie komoroweLink otwiera się w nowej karcie,

• bigeminia komorowaLink otwiera się w nowej karcie,

• kardiomiopatia,

• przerost mięśnia sercowego,

• frakcja wyrzutowa lewej komory ≤ 35%,

• inne istotne czynniki ryzyka.

Warto zaznaczyć, że w niektórych przypadkach kardiowerter-defibrylator może być również implantowany profilaktycznie u pacjentów z wysokim ryzykiem nagłej śmierci sercowej, nawet jeśli nie mieli wcześniej incydentu zatrzymania krążenia. Decyzję o implantacji kardiowertera-defibrylatora podejmuje lekarz na podstawie kompleksowej oceny stanu pacjenta.

• Sprawdź, jakie są objawy astmy sercowejLink otwiera się w nowej karcie.

Procedura implantacji kardiowertera-defibrylatora

Implantacja kardiowertera-defibrylatora jest przeprowadzana w warunkach szpitalnych przez doświadczony zespół medyczny. Procedura ta jest zazwyczaj przeprowadzana w znieczuleniu miejscowym i wymaga niewielkiego nacięcia w okolicy mostka. Następnie elektrody są umieszczane w odpowiednich miejscach wewnątrz serca lub w pobliżu niego, a sam kardiowerter-defibrylator jest wszczepiany pod skórę nad mostkiem. Po zakończeniu procedury pacjent zostaje poddany monitorowaniu i może być wypisany do domu po kilku dniach.

Monitorowanie i konserwacja kardiowertera-defibrylatora

Po implantacji kardiowertera-defibrylatora pacjent jest regularnie monitorowany przez lekarza w celu sprawdzenia jego funkcji i dostosowania ustawień. Dodatkowo, pacjent powinien regularnie sprawdzać swoje urządzenie w domu za pomocą specjalnego programu, który pozwala na monitorowanie pracy kardiowertera-defibrylatora i przekazywanie danych do lekarza. Konieczne jest również regularne badanie kontrolne, na którym lekarz ocenia stan pacjenta i wykonuje niezbędne modyfikacje w ustawieniach kardiowertera-defibrylatora.

Możliwe powikłania i ryzyko związane z implantacją kardiowertera-defibrylatora

Podobnie jak w przypadku każdej procedury medycznej, implantacja kardiowertera-defibrylatora niesie ze sobą pewne ryzyko powikłań. Mogą to być infekcje, krwawienia, uszkodzenia naczyń krwionośnych, reakcje alergiczne na materiały użyte w urządzeniu, itp. Jednakże, ryzyko powikłań jest zazwyczaj niewielkie i jest starannie oceniane przez lekarza przed podjęciem decyzji o implantacji.

Skuteczność kardiowertera-defibrylatora

Badania kliniczne wykazały, że wszczepienie kardiowerter-defibrylatora zmniejsza ryzyko zgonu u pacjentów z kardiomiopatią o etiologii niedokrwiennej lub innej niż niedokrwienna oraz z groźnymi komorowymi zaburzeniami rytmu. Wszczepienie kardiowertera-defibrylatora zmniejsza ryzyko zgonu niezależnie od przyczyny o 27% i zagrożenie zgonem z powodu arytmii o 51%.

W badaniu CASH (Cardiac Arrest Study Hamburg) porównano skuteczność ICD i farmakoterapii antyarytmicznej u pacjentów po udanej resuscytacji z powodu częstoskurczu komorowego. Badanie wykazało, że wszczepienie ICD nie zmniejsza śmiertelności w porównaniu z leczeniem farmakologicznym, ale istotnie redukuje częstość nagłych zgonów sercowych.

Badanie AVID (Antiarrhythmic Drug Versus Defibrillator) oceniało chorych po udanej resuscytacji z powodu migotania komor lub częstoskurczu komorowego. Wyniki badania wykazały, że wszczepienie ICD znacząco zmniejsza umieralność po roku, 2 i 3 latach. Redukcja umieralności była podobna u pacjentów w różnym wieku.

Źródła:

1. T. Grądalski, M. Smyczyńska, Dezaktywacja wszczepialnego kardiowertera-defibrylatora u kresu życia, „Medycyna Paliatywna” 2015, t. 7, nr 3, s. 201–204.

2. A. Reczek, J. Piekarz, Przygotowanie pacjenta po implantacji kardiowertera-defibrylatora do samoopieki, „Problemy Pielęgniarstwa” 2017, t. 25, nr 2, s. 121–126.

3. G. Raczak, D. Sominka, Wskazania do wszczepienia kardiowertera-defibrylatora, „Forum Medycyny Rodzinnej” 2009, t. 3, nr 3, s. 165–172.

Powyższy materiał ma wyłącznie charakter edukacyjno-informacyjny, nie jest poradą lekarską i nie zastępuje konsultacji z lekarzem. Przed zastosowaniem się do wskazówek lub informacji o charakterze specjalistycznym zawartych na stronie zdrowie.nn.pl należy skonsultować ich treść z lekarzem. Zdrowie.nn.pl dokłada najwyższych starań, aby treść publikowanych materiałów była najlepszej jakości, ale nie ponosi odpowiedzialności za ich zastosowanie bez konsultacji z lekarzem.