Zapalenie mięśnia sercowego – czym jest? Co warto o nim wiedzieć?

Zapalenie mięśnia sercowego jest stanem, który osłabia mięsień sercowy, utrudnia pompowanie krwi, a w konsekwencji prowadzi do poważnych powikłań i zaburzeń rytmu serca. Stan zapalny tego kluczowego narządu wymaga natychmiastowej diagnozy i leczenia. Sprawdź, jak go rozpoznać, jakie badania wykonać w pierwszej kolejności oraz jak powinno wyglądać leczenie.

Zapalenie mięśnia sercowego – czym jest? Jakie są jego przyczyny?

Zapalenie mięśnia sercowego, znane również jako myocarditis, to stan zapalny mięśnia sercowego. Mięsień sercowy pompuje krew do całego ciała, a zapalenie może osłabić mięsień sercowy i utrudniać pompowanie krwi. Konsekwencją tego stanu może być niewydolność serca.

• Dowiedz się więcej: Astma sercowa – co to jest? Objawy dychawicy sercowejLink otwiera się w nowej karcie

Do najczęstszych przyczyn zapalenia mięśnia sercowego należą:

• infekcje wirusowe – najczęstszą przyczyną zapalenia mięśnia sercowego są infekcje wirusowe, takie jak zakażenie parwowirusem B19 czy wirusem Coxsackie B;

• infekcje bakteryjne – zapalenie mięśnia sercowego spowodowane przez infekcje bakteryjne występuje dość rzadko;

• choroby autoimmunologiczne – do powstania stanu zapalnego mogą prowadzić takie schorzenia jak toczeń rumieniowaty układowy;

• leki – np. niesteroidowe leki przeciwzapalne, antybiotyki i leki używane podczas chemioterapii.

Zapalenie mięśnia sercowego – jakie są objawy?

Objawy zapalenia mięśnia sercowego mogą być różnorodne i czasami można je pomylić z innymi schorzeniami serca, np. tętniakiem aorty czy przerostem mięśnia sercowegoLink otwiera się w nowej karcie. 

Najczęstsze symptomy omawianego stanu to:

• ból w klatce piersiowej, który może być ostry, uciskający lub palący;

• duszność, zwłaszcza podczas wysiłku fizycznego lub w pozycji leżącej;

• zmęczenie i osłabienie, które nie ustępuje nawet po odpoczynku;

• uczucie kołatania serca lub nieregularne bicie serca;

• osłabienie ogólne, nudności lub ból brzucha.

Pamiętaj, że objawy te nie muszą występować jednocześnie, a niektórzy pacjenci mogą nawet nie odczuwać żadnych dolegliwości. Dlatego – gdy zachodzi podejrzenie zapalenia mięśnia sercowego – jak najszybciej skonsultuj się z lekarzem, który może przeprowadzić odpowiednie badania sercaLink otwiera się w nowej karcie i postawić właściwą diagnozę.

Diagnostyka zapalenia mięśnia sercowego

Diagnostyka zapalenia mięśnia sercowego może być wyzwaniem ze względu na różnorodność objawów oraz konieczność wykluczenia innych przyczyn. Istnieje kilka metod diagnostycznych, w tym:

• badanie fizykalne, w którym lekarz ocenia objawy i przeprowadza badanie serca;

• EKG (elektrokardiografia), która pozwala na zarejestrowanie aktywności elektrycznej serca i wykrycie ewentualnych nieprawidłowości w rytmie;

• badania laboratoryjne, takie jak badanie krwi, które mogą wykazać podwyższone stężenie CRP,  troponiny (białko uwalniane do krwi, gdy komórki mięśnia sercowego są uszkodzone) czy CK-MB (kinaza kreatynowa typu MB);

• Echokardiografia, czyli ultrasonografia serca, która umożliwia wizualizację struktur serca oraz ocenę jego funkcji skurczowej.

Zapalenie mięśnia sercowego – do jakiego lekarza się udać?

Gdy dostrzegasz pierwsze objawy, które mogą świadczyć o zapaleniu mięśnia sercowego, udaj się do lekarza pierwszego kontaktu, który zleci odpowiednie badania i skieruje cię do specjalisty chorób serca, czyli kardiologa. 

Jak powinno wyglądać leczenie zapalenia mięśnia sercowego?

Leczenie zapalenia mięśnia sercowego zależy od przyczyny i stopnia zaawansowania schorzenia. W łagodnych stanach, które nie powodują poważnych objawów lub powikłań, zaleca się odpoczynek, unikanie wysiłku fizycznego i stosowanie leków w celu zmniejszenia stanu zapalnego.

W bardziej zaawansowanych przypadkach, gdy pojawiają się poważniejsze objawy takie jak  niewydolność serca lub nieregularne bicie, konieczne może być hospitalizacja i podjęcie bardziej intensywnego leczenia. Może ono obejmować stosowanie leków przeciwzapalnych, leków przeciwzakrzepowych, leków moczopędnych, a także terapię antyarytmiczną w przypadku zaburzeń rytmu serca.

W niektórych przypadkach – kiedy zapalenie mięśnia sercowego jest spowodowane zakażeniem wirusem opryszczki zwykłej – stosuje się terapię przeciwwirusową. W skrajnych przypadkach, gdy dochodzi do poważnych powikłań, takich jak poważna niewydolność serca lub udar, może być konieczne podjęcie interwencji chirurgicznej. Niekiedy niezbędne okazać się może wszczepienie rozrusznika serca lub przeszczep narządu. 

• Dowiedz się również, jak dbać o serceLink otwiera się w nowej karcie.

Czy zapalenie mięśnia sercowego można wyleczyć?

Perspektywy wyleczenia zapalenia mięśnia sercowego zależą – podobnie jak samo leczenie – od stopnia zaawansowania schorzenia. W łagodnych przypadkach, które zostały wcześnie wykryte, pacjenci mogą wrócić do zdrowia po odpowiedniej terapii i rekonwalescencji. 

Jednak w poważniejszych przypadkach – zwłaszcza gdy dochodzi do trwałego uszkodzenia mięśnia sercowego lub powikłań – zapalenie mięśnia sercowego może prowadzić do przewlekłej niewydolności serca i zwiększyć ryzyko poważnych incydentów sercowo-naczyniowych. Schorzenie może również prowadzić do śmierci, której ryzyko zwiększa się u osób z ciężkimi objawami, zaburzeniami odporności czy innymi schorzeniami serca.

• Choroby serca
• Serce

lek. Agnieszka Żędzian

Lekarz, absolwentka Wydziału Lekarskiego Uniwersytetu Medycznego w Białymstoku. Doświadczenie zdobywała, pracując w Klinice Gastroenterologii i Chorób Wewnętrznych Uniwersyteckiego Szpitalu Klinicznego w Białymstoku. W pracy z pacjentem stara się zawsze indywidualnie podejść do jego problemu oraz, korzystając ze swojej wiedzy i doświadczenia, postawić właściwą diagnozę. Aby skutecznie pomagać pacjentom, systematycznie podnosi swoje kwalifikacje, biorąc udział w licznych szkoleniach i konferencjach naukowych.

lek. Agnieszka ŻędzianZobacz artykuły tego autora

Podziel się z innymi

Udostępnij artykuł w social-mediach.

Facebook - Link otwiera się w nowej karcieInstagram - Link otwiera się w nowej karcieTwitter - Link otwiera się w nowej karcie

Źródła:

1. K. Sygit, Choroby układu sercowo-naczyniowego i ich prewencja, Akademia Kaliska im. Prezydenta Stanisława Wojciechowskiego, Kalisz 2022. 

2. P. Pruszczyk i in., Wielka interna – kardiologia z elementami angiologii – część 1-2, Wydawnictwo Medical Tribune, Warszawa 2018.

3. S. Stec, Zaburzenia rytmu serca, zaburzenia rytmu życia. Przewodnik po objawach i leczeniu arytmii serca, Wydawnictwo Medycyna Praktyczna, Kraków 2014.

4. C. Galler, Choroby serca i układu krążenia, Wydawnictwo Medpharm, Wrocław 2011.

5. T. Levy, Choroby serca. Zwalczaj przyczyny, nie objawy, Oficyna Wydawnicza ABA, Warszawa 2019.

6. M. Karolczak (red.), Wykłady o sercu i kardiochirurgii wad wrodzonych, Wydawnictwo Czelej, Lublin 2008. 

7. K. Bieganowska, Nagły zgon sercowy, PZWL Wydawnictwo Lekarskie, Warszawa 2021.

8. G. Opolski (red.), Kardiologia. Kompendium, PZWL Wydawnictwo Lekarskie, Warszawa 2023.

Powyższy materiał ma wyłącznie charakter edukacyjno-informacyjny, nie jest poradą lekarską i nie zastępuje konsultacji z lekarzem. Przed zastosowaniem się do wskazówek lub informacji o charakterze specjalistycznym zawartych na stronie zdrowie.nn.pl należy skonsultować ich treść z lekarzem. Zdrowie.nn.pl dokłada najwyższych starań, aby treść publikowanych materiałów była najlepszej jakości, ale nie ponosi odpowiedzialności za ich zastosowanie bez konsultacji z lekarzem.